11:49, 14 abendua 2018ko berrikusketa aldatu Josu García Peña (eztabaida \| ekarpenak) 36 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		11:51, 14 abendua 2018ko berrikusketa aldatu desegin Josu García Peña (eztabaida \| ekarpenak) 36 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
52. lerroa: ==Jatorri historikoa== [[Niels Bohr]] (1923) izan zen elementuen propietateen [[taula periodikoa\|periodizitatea]] atomoaren elektroi egituran azalduta egon zitekeela proposatu zuen lehenengo pertsona.<ref> Bohr, Niels (1923). "Über die Anwendung der Quantumtheorie auf den Atombau. I". Zeitschrift für Physik. 13: 117. Bibcode:1923ZPhy...13..117B. doi:10.1007/BF01328209.</ref> ~~Bere~~Haren proposamenak oraingo Bohren atomo ereduan oinarrituta daude, non elektroi geruzak orbitalak ziren nukleotik distantzia batera zehaztuta. Gaur egun, Bohren jatorrizko konfigurazioa erabili beharrean, era laburtua erabiltzen da: [[Sufre\|sufrea]] 2, 4, 4, 6 eran, 1s<sup>2</sup> 2s<sup>2</sup> 2p<sup>6</sup> 3s<sup>2</sup> 3p<sup>4</sup> (2.8.6) idatzi beharrean. Hurrengo urtean, [[Edmund Clifton Stoner\|E. C. Stonerrek]] [[Arnold Sommerfeld\|Sommerfeldren]] hirugarren zenbaki kuantikoa barneratu zion elektroi geruzen deskribapenari, eta zuzenki aurreikusi zuen sufrearen egitura 2, 8, 6 eran. Hala ere, Bohren eta Stonerren sistemek ezin zuten zuzenki deskribatu [[eremu magnetiko]] baten barneko espektro atomikoa ([[Zeeman efektua]]). Bohrek ezagutzen zituen eragozpen hauek (eta beste batzuk), eta [[Wolfgang Pauli]] bere lagunari idatzi zion laguntza eske teoria kuantikoa salbatzeko asmoz (gaur egun “[[Teoria kuantiko zaharra\|teoria kuantiko zaharra]]” gisa ezagutzen dena). Pauli konturatu zen Zeeman efektuaren eragile bakarra atomoaren kanpoaldeko geruza zela. Hortaz, Pauli Stonerren geruza egitura erreproduzitzeko gai izan zen, baina azpigeruzen egitura zuzena erabiliz, laugarren zenbaki atomikoaren barnerapenarekin bere inklusio printzipioaren (1925) <ref>Pauli, Wolfgang (1925). "Über den Einfluss der Geschwindigkeitsabhändigkeit der elektronmasse auf den Zeemaneffekt". Zeitschrift für Physik. 31: 373. Bibcode:1925ZPhy...31..373P. doi:10.1007/BF02980592. English translation from Scerri, Eric R. (1991). "The Electron Configuration Model, Quantum Mechanics and Reduction" (PDF). Br. J. Phil. Sci. 42 (3): 309–25. doi:10.1093/bjps/42.3.309.</ref> bitartez. Debekatuta dago n zenbaki kuantiko nagusia duen elektroi bat baino gehiagok beste hiru zenbaki kuantiko berdinak izatea k [l], j [ml] eta m [ms]. [[Schrödingerren ekuazio\|Schrödingerren ekuazioak]]<ref>Física cuántica. Robert Eisberg, Robert Resnick. Ed. Limusa. México D.F. 1989. </ref>, 1926an argitaratuak, adierazten du lau zenbaki kuantikoetatik hiru hidrogeno atomoarentzako ~~bere~~haren ebazpenaren ondorio zuzenak direla. Soluzio hau gaur egungo kimikako testuliburuetan aurkitzen den orbital atomikoak ematen ditu. Espektro atomikoaren ikerkuntzak atomoen konfigurazio elektronikoa esperimentalki zehazteko aukera eman zuen, eta arau enpiriko bati (Madelung erregelaz (1936)<ref>Madelung, Erwin (1936). Mathematische Hilfsmittel des Physikers. Berlin: Springer.</ref> ezagutua) bidea eman zion orbital atomikoen elektroi antolaketa zehazteko. ==Antolaketa elektronikoa==

Konfigurazio elektroniko: berrikuspenen arteko aldeak