Konfigurazio elektroniko: berrikuspenen arteko aldeak

Elektroi-geruza bat oinarrizko [[zenbaki kuantiko]] (n) berdina partekatzen duten egoera baimenduen zerrenda da. Atomo baten n. elektroi-geruzak 2n² elektroi osta ditzake,; adibidez, lehenengo geruzak 2 elektroi har dezake, bigarrenak 8, hirugarrenak 18, eta abar. 2 berretzailearen jatorria elektroi biraren egoerak ematen du. Orbital atomiko bakoitzak kontrako [[Spin|spin]]a duten bi elektroi baimentzen ditu, bat +1/2 spinarekin (goranzko gezi batekin denotatuta normalean), eta bestea -1/2 spinarekin (beheranzko geziarekin).

Azpigeruza bat geruza baten barneko egoera taldea da, [[zenbaki kuantiko azimutal]] komun batek definituta, ℓ. ℓ = 0, 1, 2, 3 balioek ''s'', ''p'', ''d'' eta ''f'' etiketei dagozkie, hurrenez hurren. Esate baterako, 3''d'' azpigeruzak n = 3 eta ℓ = 2 edukiko ditu. Azpigeruza batean kokatuta egon daitekeen elektroi kopuru maximoak 2(2ℓ+1) adierazpenak mugatzen du. Honek bi elektroi ematen dio ''s'' azpigeruzari, sei elektroi ''p'' azpigeruzari, hamar elektroi ''d'' azpigeruzari eta hamalau elektroi ''f'' azpigeruzari.

Geruzek eta azpigeruzek osta ditzaketen elektroi kopurua mekanika kuantikoaren ekuazioetatik dator, bereziki, Pauliren bazterketa printzipiotik. Honek zehazten du atomo bereko bi elektroik ezin duteladituztela lau zenbaki kuantiko berdinak izan.

[[Notazio zientifiko|Notazio estandarra]] erabiltzen da atomoen eta molekulen konfigurazio elektronikoa ezaugarritzeko. Atomoentzako, notazioak orbital atomikoen definizioa du (n ℓ itxuran, adibidez, 1s, 2p, 3d, 4f) orbital bakoitzari esleitutako elektroi kopurua aginduz (edo azpigeruza beraren orbital multzoari) goi-indize baten bitartez. Adibidez, [[Hidrogeno|hidrogenoak]] elektroi bat du lehenengo geruzaren ''s'' orbitalean, hortaz bere adierazpena 1s¹ da. [[Litio|Litioak]] bi elektroi ditu 1s azpigeruzan eta bat 2s azpigeruzan (energia handiagokoa),. hortazHori dela eta, bere konfigurazioa 1s² 2s¹ idazten da (bat-ese-bat, bi-ese-bat ahoskatua). [[Fosforo|Fosforoarentzako]], ([[Zenbaki atomiko|zenbaki atomikoa]]: 15), horrela idatziko da: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p³.

Elektroi askokokopuru handia duten atomoentzako, notazio hau oso luzeanluzea izan daiteke, eta horregatik, notazio laburtua erabiltzen da, lehenengo azpigeruzak [[gas noble]] batenak direla kontuan hartzen duena. Adibidez, fosforoa [[argon]] eta [[Neon|neonetik]] (1s² 2s² 2p⁶) aldentzen da bakarrik hirugarren geruzaren presentziarengatikpresentziaren ondorioz. Horrela, neonaren konfigurazio elektronikoarekiko adieraz daiteke fosforoaren konfigurazio elektronikoa: [Ne] 3s² 3p². Notazio hau erabilgarria da gogoan hartzen bada elementuen [[propietate kimiko]] gehienak kanpoko geruzetatik baldintzatuta datozela.

Bohrek ezagutzen zituen eragozpen hauek (eta beste batzuk), eta [[Wolfgang Pauli]] bere lagunari idatzi zion laguntza eske teoria kuantikoa salbatzeko asmoz (gaur egun “[[Teoria kuantiko zaharra|teoria kuantiko zaharra]]” gisa ezagutzen dena). Pauli konturatu zen Zeeman efektuaren eragile bakarra atomoaren kanpoaldeko geruza zela. Hortaz, Pauli Stonerren geruza egitura erreproduzitzeko gai izan zen, baina azpigeruzen egitura zuzenarekinzuzena erabiliz, laugarren zenbaki atomikoaren barnerapenarekin bere inklusio printzipioaren (1925) <ref>Pauli, Wolfgang (1925). "Über den Einfluss der Geschwindigkeitsabhändigkeit der elektronmasse auf den Zeemaneffekt". Zeitschrift für Physik. 31: 373. Bibcode:1925ZPhy...31..373P. doi:10.1007/BF02980592. English translation from Scerri, Eric R. (1991). "The Electron Configuration Model, Quantum Mechanics and Reduction" (PDF). Br. J. Phil. Sci. 42 (3): 309–25. doi:10.1093/bjps/42.3.309.</ref> bitartez.

Elementu baten konfigurazio elektronikoa zehazteko, zenbat elektroi moldatu behar diren kalkulatzearekin aski da, eta gero azpigeruzetan antolatu behar dira energia gutxikoetatik hasiz eta azpigeruzak betez. Beste elementu batekin konparatuz, unitate bat bainobatez zenbaki atomiko handiagoa duen elementu batek elektroi unitate bat gehiago izango du. Energia azpigeruzak horrela areagotzen dira: