Besarabia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
t Euskaltzaindiaren webguneko esteka berriak
1. lerroa:
[[Fitxategi:Bessarabia.png|thumb|300px|Besarabiako antzinako mapa]]
'''Besarabia'''<ref>{{Erreferentzia|url=httphttps://www.euskaltzaindia.neteus/dok/arauak/Araua_0154.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2008-05-30|izenburua= 154. araua: Europako eskualde historiko-politiko nagusiak}}</ref> ({{lang-ro|Basarabia}}, {{lang-uk|Бессарабія|Bessarabia}}, {{lang-tr|Besarabya}}) [[Erdialdeko Europa]]ko hegoekialdeko eskualde bat da. Iparraldean, [[Ukraina]]rekin, eta hegoaldean [[Dobruja|Dobrudja]] eta [[Errumania]]rekin muga egiten du. '''Besarabia''' [[Errusiar Inperioa]]k [[Moldavia]]ko ekialdeko zatia identifikatu zuen izena da, [[Errusia]]k [[Otomandar Inperioa]]ri [[1812]]an kendu ziona eta [[Besarabiako Gobernatura Orokorra]] bezala antolatu zuen. Moldaviatik geratzen zena, [[Valakia]]rekin elkartu zen [[1859]]an [[Errumaniako erresuma]] sortuz. [[1917]]an Moldaviako Errepublika demokratikoa izendatua izan zen [[Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboa]]ren barnean. [[1918]]an, Besarabiak [[Errusia]]tik independizatuko zela adierazi zuen, eta, hiru hilabete geroago, [[Staful Tarii]]k [[Errumania]]rekin batzea bozkatu zuen. Elkartzeak nazioarteko onarpena izan zuen [[1920]]an, Parisko Itunaren bidez, baina gutxiengo etniko eta tokiko nekazarien kexak eragin zituen.
 
[[Bigarren Mundu Gerra]]ren hasieran, [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasunak]], [[Hirugarren Reicha|Alemania Naziarekin]] Besarabia errusiar subiranotzara itzultzea negoziatu zuen, [[Molotov-Ribbentrop ituna]]ren bidez. [[1940]]ko ekainean, [[9. Sobietar Armada]]k eskualdea hartu egin zuen, baina sobietarrek berriz galdu zuten [[Bizargorri Operazioa]]n [[1941]] erdialdean. Gerraren amaieran Sobietar Batasunak Besarabia gorde egin zuen eta [[Moldaviako Sobietar Errepublika Sozialista]] moduan berrantolatu zuen, haren eremua murriztuz [[Ukraniako Sobietar Errepublika Sozialista]]ri iparraldeko eta hegoaldeko zatiak emanez.