|
== 1868ko iraultza ==
[[Fitxategi:Gobierno Provisional 1869 (J.Laurent).jpg|thumb|350px|right|Behin behineko Gobernua ([[1869]]): Figerola[[Laureano Figuerola|Figuerola]], [[Práxedes Mateo Sagasta|Sagasta]], [[Manuel Ruiz Zorrilla|Ruiz Zorilla]], [[Joan Prim|Prim]], [[Juan Bautista Topete|Topete]], [[Francisco Serrano]], Lopez[[Adelardo López de Ayala|López Ayala]], [[Juan Álvarez de Lorenzana|Lorenzana]] eta besteak[[Antonio Romero Ortiz|Romero Ortiz]]]]
{{sakontzeko|1868ko Iraultza}}
[[1868]]ko irailean, ''La Gloriosa'' izeneko iraultza gertatu zen, [[Cádiz]]en, itsas armadako Topete amiralak zuzendutako altxamenduarekin.<ref>{{erreferentzia |abizena=Fontana |izena=Josep |izenburua=La época del liberalismo |liburukia= 6 |bilduma= Historia de España |editroea= Josep Fontana & Ramón Villares |urtea=2007 |argitaletxea=Crítica/Marcial Pons |lekua=Bartzelona |isbn=978-84-8432-876-6}}</ref> Horri progresistak, demokratak, [[errepublika]]rraknoak, unionistak eta zenbait jeneral ([[Joan Prim|Prim]] eta [[Francisco Serrano]]) lotu zitzaizkiolarik. Bai progresistek zein demokratek batzorde [[iraultza]]ileak antolatu zituzten hirietan honako eskakizunak egiteko:
* ''Gizonezkoen sufragio unibertsala.''
* ''Erabateko eskubide eta askatasunak inprimatzeko, elkartzeko, gurtzeko...''
* ''[[Politika]] eta administrazioaren deszentralizazioa.''
Behin behineko gobernua [[Francisco Serrano]] unionistak zuzendu zuen, [[Joan Prim|Prim]] izan zuelarik gerra ministro eta [[errepublika]]rrakerrepublikanoak kanpoan geratu zirelarik.<ref>{{erreferentzia |abizena=De la Fuente |izena=Gregorio |izenburua=España, 1868-1874. Nuevos enfoques sobre el Sexenio Democrático |urtea=2002 |editorea=Rafael García Serrano |argitaletxea=Junta de Castilla y León|lekua=Valladolid |isbn=84-9718-089-5}}</ref> Lehen hauteskundeak gizonezkoiengizonezkoen sufragio unibertsalaren bidez egin ziren eta progresistek, unionistek eta monarkiaren aldeko demokraten sektoreek irabazi zuten. [[Hego Euskal Herria]]n kontserbadorismoaren aldeko joera areagotu egin zen hautesle karlistek gehiengoa lortu zutenean hauteskundeetan. Garai horretan karlistak printzipio iraultzaileen aurka agertu ziren eta, bereziki, iraultzaileen antiklerikalismoaren aurka eta batasun erlijiosoaren alde.
Eratu zen gobernua berriak [[espainiakoEspainiako 1869ko Konstituzioa|1869ko Konstituzioa]] eman zuen, ''subirotasunasubiranotasun nazionala'', ''botereen zatiketa'', ''biltzeko eta elkartzeko askatasuna'' eta ''gizonengizonezkoen sufragio unibertsala'' bezalako printzipioak jaso zirelarik. Erregearen boterea legegilera uzten zuen mugaturik eta eskumen gutxiago eskaintzen zizkion. Gorteetako bi ganbarak sufragio unibertsalez aukeratuko zirela erabaki zen eta gobernuari betoa ezartzeko eskubidea eman zitzaien.
== Garai iraultzaileko gatazkak ==
| 