Gurasotasun: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Idazttzitakoa hobetu eta horrez gain artikulu berrietako informazioa gehitu
errepikatutako informazioa ezabatu
5. lerroa:
Antzinatik, gurasotasuna giza superbizipenaren zerbitzura egon da eta prozesu honetan gizonek eta emakumeek, paper ezberdinak jokatu izan dituzte. Rol ezberdin hauen esleipena, faktore ugarien menpe egon da, hauen barruan: biologikoak, psikologikoak, sozialak, erlijiosoak etab. Ikuspegi tradizionala da indar gehien izan duena da, ildo horretatik, amaren rola, zaintza afektiboarekin erlazionatu izan da, etxeko giro baten barruan eta aitarena babes fisiko eta ekonomikoarekin. XIX. mendean zehar, aita familia buru zen, eta seme-alabak haren jabetza pribatua ziren. XX. mendean, "Tender years" doktrinan, amak preferentzia aldarrikatu zen, same-alaben zaintzari dagokionez. Aldi honetan, psikoanalisiak, emakumeak seme-alaben zaintzarako genetikoki programatuta daudela aldarrikatu zuen, aitaren zaintzarako papera gutxituz. Ikuspegi tradizional honen aldaketaren hasiera 70.hamarkadatik aurrera eman zen<ref>{{Cite aldizkari|abizena=Palomar Verea|izena=Cristina|egile-lotura=|izenburua=Maternidad: historia y cultura|aldizkaria=Revista de Estudios de Género. La ventana|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=|data=|urtea=2005|url=http://www.redalyc.org/pdf/884/88402204.pdf|sartze-data=|issn=}}</ref>.
 
Gurasotasunaren inguruan emandako aldaketa hiru faktoreen ondorioz sorrarazi da: identitate maskulinoaren eta femeninoaren inguruko ideien elaborazio berriagatik, produkzio mailan eman diren aldaketagatik eta emakumeen eta gizonen arteko harreman mailagatik. Genero rolen aldaketarekin batera, emakumei eta gizonei esleitzen zaien papera aldatu egin da, horrekin batera funtzioen aldaketa bat sortuz. Emakumearen eskubideen aldeko mugimenduek eta lan mundura sartzearen ondorioz, rolaren ideia tradizionala gutxitzen joan da.Modu honetan, gurasotasun eredu berriak agerraraziz '''[[Gurasotasun#cite%20note-2|ohiko familia tradizionalaren ikuspegia aldatzen joan da, ondorioz.<sup><nowiki>2]</nowiki></sup>]]'''<ref>{{Cite web|url=http://bibliotecadigital.univalle.edu.co/xmlui/bitstream/handle/10893/1127/Prospectiva%2013%2C%202008%2089-121%20Apuntes%20historicos%20de%20la%20paternidad.pdf?sequence=7|izenburua=Apuntes históricos de la paternidad y la maternidad|sartze-data=2011|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=Micolta|izena=Amparo|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
== Gurasotasunaren eredu berriak ==
Gaur egun, gizartearen eboluizoa dela eta, familia eta gurasotasunaren eredu berriak sortu dira, hona hemen ohikoenak<ref name=":0">{{Cite aldizkari|abizena=Edgar|izena=De Jesús Yesca Palacios|egile-lotura=|izenburua=Psicología social de la familia: Estructura, dinámica y nuevos modelos de familia en Nicaragua|aldizkaria=|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=|data=|urtea=2015|url=http://eprints.ucm.es/37678/1/T37219.pdf|sartze-data=|issn=}}</ref>:
* ''<u>Familia monoparentalak</u>'' (Guraso bakarrekoak): Zenbait arrazoi direla eta, guraso bat batek hartzen du familiaren ardura. Hau baliabide gutxiago edukiko dute ustearen arabera eta ekonomikoki ezegonkortasun handiagoa.  Familia barneko gatazkak emateko propobalitate gehio dago eta aldakortasuna haurren bizitzan markatuta egongo da. Haurrek jasandako ikastuntza estiloa demokratikoa izaten da gehienetan, eta aitaren inplikazioa esanguratsua izaten da. Prebenitu behar da gurasoen alienazioaren sindromea, hau da, guraso baten errefusapena, deskalifikazioak eta abar, modu kontziente edo inkontzientean.
 
* ''<u>Familia berreraikiak</u>'': Kasu hauetan esku hartze psikologikoak garrantzi handia dute, depresio tasak oso altuak direla ikusi delako. Familiaren berrantolaketa sistemikoa izaten da eta ondorio positiboak 5 urteko bizikidetzaren ostean ikusten hasten dira. Aita edo amaordeak  etxeko eta haurren zereginetan inplikatu behar dira.
* ''<u>Adopziozko familiak</u>'' :  Familia eredu hauek eraiki baino lehen zenbait baldintza bete behar dira ikuspegi judizialetik eta psikologikotik. Alderdi judizialetik zenbait baldintza bete behar dituzte adibidez guraso eta haurren artean 25 urte baino gehiagoko adin tartea egotea. Alderdi psikologikoan guraso hauek ulertu behar dute haurrak egoera zail batetik datozela, arazo emozionalekin, atxikimendu ez ziurrarekin etab. Hori dela eta, emozio eta egoera berri hauek ondo kudeatu behar dituzte.
* ''<u>Familia homoparentalak:</u>'' Ikuspegi psikologikotik ez dago ebidentzia negatiborik, haurren heziketaren kalitatean edo kantitatean, ezta gurasoen gaitasunetan. Familia egitura berri honetan arazo larrienak gizartetik datoz, bazterketa soziala jasotzeko arrisku handia dagoelako.
* ''<u>Ugalketa lagundua eta familia anitzak:</u>''  Familia egitura honetan, aldez aurretik ondorio negatiboenak edukiko dituzten familiak dira. Nahiz eta hazkuntzaren kalitatea eta egokitzea egokiak izan, gehiegizko babesaren arriskua dago, fisikoa zein psikologikoa, zeinak amarengan eragina edukiko du. Garapenean atzerapenak egoteko arriskua dago.
 
== Gurasotasunaren curriculum optimoa ==
<span data-ve-clipboard-key="0.11871502892218233-1"> </span>Gurasotasun curriculum ezinhobea lortzeko hainbat aldagai ezberdin kontuan hartu behar dira<ref>{{Cite web|url=http://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/presentacion_guraso/es_def/adjuntos/indice-de-las-variables-del-copp.pdf|izenburua=ÍNDICE DE LAS VARIABLES DEL COPP|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=Gaztelera|formatua=}}</ref>.
20 ⟶ 11 lerroa:
 
 
'''Gurasotasunaren eredu berriak:''' Gaur egun, gizartearen eboluizoa dela eta, familia eta gurasotasunaren eredu berriak sortu dira, hona hemen ohikoenak<ref name=":0">{{Cite aldizkari|abizena=Edgar|izena=De Jesús Yesca Palacios|egile-lotura=|izenburua=Psicología social de la familia: Estructura, dinámica y nuevos modelos de familia en Nicaragua|aldizkaria=|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=|data=|urtea=2015|url=http://eprints.ucm.es/37678/1/T37219.pdf|sartze-data=|issn=}}</ref>:
 
*''<u>Familia monoparentalak</u>'' (Guraso bakarrekoak): Zenbait arrazoi direla eta, guraso bat batek hartzen du familiaren ardura. Hau baliabide gutxiago edukiko dute ustearen arabera eta ekonomikoki ezegonkortasun handiagoa.  Familia barneko gatazkak emateko propobalitate gehio dago eta aldakortasuna haurren bizitzan markatuta egongo da. Haurrek jasandako ikastuntza estiloa demokratikoa izaten da gehienetan, eta aitaren inplikazioa esanguratsua izaten da. Prebenitu behar da gurasoen alienazioaren sindromea, hau da, guraso baten errefusapena, deskalifikazioak eta abar, modu kontziente edo inkontzientean.