Metamorfismo: berrikuspenen arteko aldeak

'''Metamorfismoa''' [[arroka]] baten egitura edo konposizio kimikoaren [[egoera aldaketa]]-rik gabeko transformazioa da, sortu zen momentutik [[tenperatura]] eta [[Presio atmosferiko|presio]] baldintzak desberdinak jasotzen dituztenean. Egoera fisikoak aldatzerakoan, trantsizioa egiteko beharreko energia lortu eta gero, material harritsua egoera desberdin batera aldatuko da baldintza berriekin egokituz. Transformazio hauek jasotzen dituzten arrokek, [[Arroka metamorfiko|arroka metamorfikoak]] deitzen dira. Metamorfismoan eragiten duten faktoreen artean honako hauek aurki ditzazkegu:

 

 

==== KONTAKTUZKO METAMORFISMOA: ====

Material magmatiko batek arroka hotzekin kontaktuan sartzen den guneetan ematen den metamorfismoa da. Tenperatura aldaketa honek eragina zuzena du arroka hotzaren [[tenperatura]]<nowiki/>n, baina [[Presio atmosferiko|presioa]] aldatu gabe, hots, konstante mantenduz.<ref>{{Cite web|url=http://biologiaygeologia.org/unidadbio/bio1/u2_tectonica/u2_t4_magmatismo/232_metamorfismo_de_contacto.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>[[Magma]]<nowiki/>ren inguruan aureola izeneko lekua sortzen da, non arroken arteko kontaktua ematen den. Hauen tenperatura igotzean arrokaren [[mineralak]] eta ehundura aldatuko da, arroka berri bat sortuz.<ref>{{Cite web|url=https://inesfbl.wordpress.com/2013/06/22/tipos-de-metamorfismo-de-contacto-y-regional/|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>

 

 

==== METASOMATISMOA ETA METAMORFISMO HIDROTERMALA: ====

Metasomatismoan, hainbat fluido akuosoen bitartez arroka baten osagai kimikoak kentzean edo gehitzean arduratzen den prozesu geologikoa da, arroka egoera solidoan mantentzeko asmoarekin. Metamorfismo hidrotermala, berriz, prozesu geologiko bat da, non, [[sedimentu]]<nowiki/>ek edo arrokek, kimikoki aktiboak diren tenperatura altuko fluidoen zirkulazioa sufritzen duten. Tenperatura eta presio baxuko egoeretan ematen da eta erreakzio batzuen abiaduran eta konposizio mineralean eragina du. Hauen jatorria era askotakoa da eta bere dedukzioa konposatu hauen konposizio isotopikoen ikerketan datza. Honi esker fluido hidrotermal baten jatorria magmatikoa, metamorfikoa, sedimentarioa, meteorikoa eta uren nahastea izan daiteke. <ref>{{Cite web|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Alteraci%C3%B3n_hidrotermal|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>

 

Laborategiko ikerketa, [[leherketa nuklear]] edo [[inpaktu meteoritiko]]<nowiki/>en ondorioz sortutako talka [[uhin]]<nowiki/>en efektua da. Metamorfismo honetan presio oso altuko egoerak eman dira eta hainbat eten agerpenak sortu egin dira meteoritoek botatako materialaren ondorioz.<ref>{{Cite web|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Metamorfismo#Metamorfismo_de_choque|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>

 

[[James Hutton]] geologoa metamorfismoari buruzko ikerketa egin zuen lehenengo pertsona izan zen , [[Theory of the Earth]] liburuan, [[1795]]. urtean argitaratua izan zena. [[Uniformismo]]<nowiki/>aren defendatzaile bezala Lurraren goiko zati superfiziala, "makina birziklatzaile" bezala jokatzen duela erran zuen, non, arrokak ez ziren sortzen ezta apurtzen, baizik eta arroka mota bat beste batean bihurtzen zen. Pentsamendu korronte honetan, [[neptunismo]] defendatzaileak kontra zeuden, [[Georges Louis Leclerc]] bezala. Hauek arroka mota bakoitza "garai" desberdin batean sortu zela pentsatzen zuten, Lurraren historia hainbat "garaitan" banatuta egonik.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.es/books?id=GBG7XDS5CbwC&pg=PA147&lpg=PA147&dq=history+of+geology+metamorphism&source=bl&ots=YCtgRiBdVF&sig=4nBP38cFEsthewXec4NTQVjvodA&hl=es&ei=TgNWS8aEJNLZ4gbEt8SPCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CBUQ6AEwAQ#v=onepage&q=history%20of%20geology%20metamorphism&f=false|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>