Euskal Herria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
114. lerroa:
{{sakontzeko|Euskal Herriko geologia}}
[[Fitxategi:Euskal Herriko geologia.jpg|thumb|Euskal Herriko mapa geologikoa.]]
[[Euskal Herriko geologia]] markatuta dago [[orogenia alpetar]]rarengatik. Estrukturalki, [[Pirinio]]en eta bere mendebaldeko hedapenaren parte da<ref>{{erreferentzia|izenburua=Estudio estructural del sector central del Arco Vasco (Cuenca Vasco-Vantábrica)|abizena1=Cuevas|izena1=J.|abizena2=Aranguren|izena2=A.|abizena3=Badillo|izena3=J. M.|abizena4=Tubia|izena4=J. M.|url=https://www.researchgate.net/profile/Jose_Tubia/publication/281313568_Estudio_estructural_del_sector_central_del_Arco_Vasco/links/581206e508aeda05f0a56c75/Estudio-estructural-del-sector-central-del-Arco-Vasco.pdf|aldizkaria=Boletín Geológico y Minero|zenbakia=110|alea=1|urtea=1990|orrialdeak=3-18}}</ref>. Arrokarik zaharrenak Pirinioetan agertzen diren [[arroka plutoniko]]ak dira. [[Aiako Harriak]] [[Karbonifero]] eta [[Siluriar]] garaiko [[arromaarroka metamorfiko]]z osatuta dago. Bere gainean dagoen gehiena, Euskal Herriko mendigune gehienak markatzen dituena, [[Jurasiko]] eta [[Kretazeo]]ko [[kareharri]]ak dira, sakonera eskaseko itsaso tropikal batean sortutako [[koral]] arrezifeek osatuak. Denborarekin, [[Iberiar plaka]] eta [[Eurasiar plaka]]k talka egin zuten, Pirinioak altxatuz eta [[Euskal Arkua]] izena duen eremua goratuz. Euskal Arkuaren muinean dauden arroketan, [[Bizkaiko sinklinoriosinklinorioa]]ann kokatuak, [[Paleogeno]]ko arrokak daude, baita [[Deba eta Zumaia arteko marearteko zabalgunea]]n eta [[Urbasa]] inguruetan.
 
Pirinioak altxatu ostean, [[higadura]]k gaur egun ezagutzen ditugun bailarak sortu zituen, bereziki Kantauriko isurialdean. Hegoalderantz, [[Ebro]] ibaiaren inguruan, laku handiak izan ziren, Nafarroako [[Erribera]]n aurki daitezkeen egiturak osatuz. Uneren batean, Ebroko lakua Mediterraneorantz zabaldu zenean, [[arroka sedimentario]] finez osatutako erliebeak osatu ziren.