Konposatu inorganikoen nomenklatura: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
422. lerroa:
==== Gatzak ====
Gatzak azido eta baseen arteko erreakzioen ondorioz sortzen diren konposatuak dira. Katioi metaliko bat eta anioi ez metaliko batez osatutako konposatuak dira gatzak normalean, naiz eta beste mota askotariko egitura izan dezaketen. Gatzen barruan, gatz neutroak, gatz azidoak, gatz basikoak eta gatz mixtoak ditugu.
===== Gatz neutroak =====
Gatz neutroak azido bat hidroxido batekin erreakzionatzerakoan sortzen diren konposatuak dira (erreakzioaren ondorioz ura ere sortzen da). Bi gatz neutro izan ditzazkegu: binarioak, hidrazido eta hidroxidoen baturaz sortzen direnak, eta ternarioak, oxoazido eta hidroxido baten baturaz sortzen direnak.
{| class="wikitable"
|+Gatz binarioen nomenklatura
!Konposatua
!Nomenklatura sistematikoa
!Stock nomenklatura
!Nomenklatura tradizionala
|-
|NaCl
|Sodio kloruroa
|Sodio kloruroa
|kloruro sodikoa
|-
|CaF<sub>2</sub>
|Kaltzio difluoruroa
|kaltzio fluoruroa
|fluoruro kaltzikoa
|-
|FeCl<sub>3</sub>
|Burdin trikloruroa
|Burdin (III) kloruroa
|kloruro ferrikoa
|}
Gatz ternarioen kasuan, oxoazidoen eratorriak dira, beraz, hauen anioiak -iko, -oso, per- -iko eta hipo- -oso atzizki eta aurrizkiak erabili ordez, -ato, -ito, per- -ato eta hipo- -ito erabiltzen dute
{| class="wikitable"
|+Gatz ternarioen nomenklatura
!
{| class="wikitable"
!Konposatua
|}
!Nomenklatura sistematikoa
!Stock nomenklatura
!Nomenklatura tradizionala
|-
|Na<sub>3</sub>PO<sub>4</sub>
|Sodio tetraoxofosfatoa (V)
|Sodio fosfatoa (V)
|Sodio fosfatoa edo sodio ortofosatoa
|-
|CaSO<sub>4</sub>
|Kaltzio tetraoxosulfatoa (VI)
|Kaltzio sulfatoa (VI)
|Kaltzio sulfatoa
|-
|NaClO<sub>4</sub>
|Sodio tetraoxokloratoa (VII)
|Sodio kloratoa (VII)
|Sodio perkloratoa
|}
===== Gatz azidoak =====
Gatz azidoak konposatu kuaternarioak dira, non azido poliprotiko baten protoi bat katioi metaliko bat ordezkatzen du. Konposatu hauek oxoazidoak bezxala izendatzen dira, baino hidrogeno gehituz anioaren izenari.
{| class="wikitable" border="1"
!Konposatua
!Nomenklatura sistematikoa eta Stock nomenklatura
!Nom. tradicional
|-
|NaHSO<sub>4</sub><sub>2</sub><sub>2</sub>
|Sodio hidrogenosulfatoa (VI)
|Sodio sulfato azidoa
|-
|KHCO<sub>3</sub>
|Potasio hidrogenokarbonatoa (IV)
|Potasio karbonato azidoa
|}
===== Gatz basikoak =====
Kasu honetan, base baten hidroxidoak ordezkatzen dira partzialki azidoen anioiekin. Izendatzeko, basearen metala izendatzen dugu lehenik eta behin, eta gero, azidoaren anioiari hidroxi- aurrizkia atxikitzen diogu.
{| class="wikitable" border="1"
!Konposatua
!Nomenklatura tradizionala
|-
|MgCl(OH)
|Magnesio hidroxikloruroa
|-
|CaNO<sub>3</sub>(OH)
|kaltzio hidroxinitratoa
|}
===== Gatz mixtoak =====
| |||