Platino: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
186. lerroa:
=== Beste batzuk ===
Paladio azetatoa ez bezala, platino(II)azetatoa ez da komertzialki erabilgarria. Basea dagoen lekuan, halogenuroak sodio azetatoarekin batera erabili izan dira. Platino(II)azetilazetonatoaren erabilera ere jakinarazi da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Sebastian|abizena=Ahrens|izenburua=Detour-free synthesis of platinum-bis-NHC chloride complexes, their structure and catalytic activity in the CH activation of methane|orrialdeak=4789–4796|abizena2=Strassner|izena2=Thomas|data=2006-12|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.ica.2006.05.042|aldizkaria=Inorganica Chimica Acta|alea=15|zenbakia=359|issn=0020-1693|doi=10.1016/j.ica.2006.05.042|sartze-data=2018-11-04}}</ref>
Hainbat bario platino sintetisatu dira, non, platinoak oxidazio-egoera negatiboak erakusten dituen, -1 eta -2 artean. Besteak beste, BaPt,Ba3Pt2 eta Ba2Pt<ref>{{Erreferentzia|izena=Andrey|abizena=Karpov|izenburua=An experimental proof for negative oxidation states of platinum: ESCA-measurements on barium platinides|orrialdeak=838|abizena2=Konuma|abizena3=Jansen|izena2=Mitsuharu|izena3=Martin|data=2006|url=http://dx.doi.org/10.1039/b514631c|aldizkaria=Chemical Communications|alea=8|issn=1359-7345|doi=10.1039/b514631c|sartze-data=2018-11-04}}</ref>. Zesio platinuroa, Cs2Pt, konposatu kristalino garden gorri-ilunak Pt2- anioiak dituela erakutsi da<ref>{{Erreferentzia|izena=Andrey|abizena=Karpov|izenburua=Cs2Pt: A Platinide(-II) Exhibiting Complete Charge Separation|orrialdeak=4818–4821|abizena2=Nuss|abizena3=Wedig|abizena4=Jansen|izena2=Jürgen|izena3=Ulrich|izena4=Martin|data=2003-10-13|url=http://dx.doi.org/10.1002/anie.200352314|aldizkaria=Angewandte Chemie International Edition|alea=39|zenbakia=42|issn=1433-7851|doi=10.1002/anie.200352314|sartze-data=2018-11-04}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Martin|abizena=Jansen|izenburua=Effects of relativistic motion of electrons on the chemistry of gold and platinum|orrialdeak=1464–1474|data=2005-12|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.solidstatesciences.2005.06.015|aldizkaria=Solid State Sciences|alea=12|zenbakia=7|issn=1293-2558|doi=10.1016/j.solidstatesciences.2005.06.015|sartze-data=2018-11-04}}</ref>. Platinoak oxidazio-egoera negatiboak ere erakusten ditu elektrokimikoki murriztuak izan diren gainazaletan<ref>{{Erreferentzia|izena=J.|abizena=Ghilane|izenburua=Spectroscopic Evidence of Platinum Negative Oxidation States at Electrochemically Reduced Surfaces|orrialdeak=5701–5707|abizena2=Lagrost|abizena3=Guilloux-Viry|abizena4=Simonet|abizena5=Delamar|abizena6=Mangeney|abizena7=Hapiot|izena2=C.|izena3=M.|izena4=J.|izena5=M.|izena6=C.|izena7=P.|data=2007-04|url=http://dx.doi.org/10.1021/jp068879d|aldizkaria=The Journal of Physical Chemistry C|alea=15|zenbakia=111|issn=1932-7447|doi=10.1021/jp068879d|sartze-data=2018-11-04}}</ref>. Platinoak erakusten dituen oxidazio-egoera negatiboak ohikoak ez diren elementu metalikotzat hartzen dira eta 6s orbitalen egonkortzea egozten zaie.
Zeise gatza, etilen ligandoa duena, aurkitu zen lehenengo konposatu organometaikoetako bat izan zen. Dikloro(zikookta-1,5-dienoa)platinoa(II) komertzialki erabilgarria den olefineko konplexu bat da. Honek bakterioen ligak erraz desplazatu dezake. Bakterioen konplexua eta halogenuroak platinoaren kimikarako abiapuntuak dira.
197 ⟶ 194 lerroa:
Cisplatin, platino karratuen serieko lehenengoa da, platino(II)-az gain, kimioterapiako drogak ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=Imogen A.|abizena=Riddell|izenburua=1. Cisplatin and Oxaliplatin: Our Current Understanding of Their Actions|argitaletxea=De Gruyter|orrialdeak=1–42|abizena2=Lippard|izena2=Stephen J.|data=2018-02-05|url=http://dx.doi.org/10.1515/9783110470734-007|aldizkaria=Metallo-Drugs: Development and Action of Anticancer Agents|isbn=9783110470734|sartze-data=2018-11-04}}</ref>. Besteak beste, carboplatin eta oxaliplatin. Konposatu honek [[DNA]] berriz konektatzezko gai da eta [[Kimioterapia|kimioterapiako]] eragileak joaten diren antzeko bidetan zelulak hiltzeko gai dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Adair D.|abizena=Richards|izenburua=Synthetic Metallomolecules as Agents for the Control of DNA Structure|abizena2=Rodger|izena2=Alison|data=2007-06-19|url=http://dx.doi.org/10.1002/chin.200725222|aldizkaria=ChemInform|alea=25|zenbakia=38|issn=0931-7597|doi=10.1002/chin.200725222|sartze-data=2018-11-04}}</ref>. (Cisplatin-en albo-ondorioak, besteak beste, goragalea eta oka, ile-
galera, entzumen-galera dira).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Margadale, 2nd Baron, (James Ian Morrison) (17 July 1930–6 April 2003)|argitaletxea=Oxford University Press|data=2007-12-01|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u26596|sartze-data=2018-11-04|encyclopedia=Who Was Who}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Takashi|abizena=Taguchi|izenburua=Cisplatin-Associated Nephrotoxicity and Pathological Events|argitaletxea=KARGER|orrialdeak=107–121|abizena2=Nazneen|abizena3=Abid|abizena4=Razzaque|izena2=Arifa|izena3=M. Ruhul|izena4=Mohammed S.|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1159/000086055|aldizkaria=Contributions to Nephrology|isbn=380557858X|sartze-data=2018-11-04}}</ref>[[Fitxategi:Dichloro(cycloocta-1,5-diene)platinum(II)-from-xtal-3D-balls-E.png|alt=|thumb|215x215px|Dikloro(ziklookta-1,5-dieno)platino(II)|erdian]]
[[Fitxategi:Zeise's-salt-anion-3D-balls.png|thumb|176x176px|Zeise gatzaren anioa.|alt=|erdian]][[Fitxategi:Hexachloridoplatinat-Ion.svg|alt=|thumb|238x238px|Hexakloroplatinato ioia.|erdian]][[Fitxategi:Cisplatin-3D-balls.png|alt=|thumb|238x238px|Cisplatinoa.|erdian]]
== Historia ==
| |||