Funtzio harmoniko: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
4. lerroa:
[[Matematika|Matematiketan]], n aldagaiko funtzio erreal bati D-rekiko funtzio harmonikoa deitzen zaio bi baldintza betetzen baditu:
 
# D-ren gainean lehengo eta bigarren ordenekoordenako [[Deribatu|deribatua]]<nowiki/>k jarraiakjarraituak izatea .
#[[Laplace-ren ekuazioa]] betetzea.
 
19. lerroa:
== Terminologia ==
 
"Funtzio harmoniko" terminoaren erabilera funtzio hauek izendatzekoterminoa ez dauka zerikusirik "harmoniko" terminoaren esanahiarekin, lotura honen jatorria, matematikaren bilakaera historikoarekin lotuta dago.
 
Harmoniko terminoa, [[Mugimendu harmonikoa|mugimendu harmoniko]]<nowiki/>tik dator. Mugimendu harmonikoa atezuan dagoen soka batek egiten dituen mugimendu ondulatorioariondulatorioei deritzo. Mugimendu honen ekuazio diferentzialarentzako soluzioa, [[sinu]] eta [[kosinu]]<nowiki/>en funtzioekin idatz daiteke, honen ondorioz funtzio hauei (sinu eta kosinuari)"harmonikoak" deitzen zaie. Modu berdintsuan, bainobaina dimentsioakdimentsio igozhandiagoetan, hau da, 2 ordez 3 dimentsioetako uhin baten ekuazio diferentzialaren soluzioak, [[harmoniko esferiko]]<nowiki/>en funtzioak izango dira. FuntzioHarmoniko hauekesferikoek, funtzio harmonikoak definitzen dituzten bi baldintzak betetzen zituztela konturatu ziren. Geroztik, baldintza hauek betetzen dituzten funtzio guztiei funtzio harmonikoak deitzen zaie.
 
 
 
Harmoniko terminoa, [[Mugimendu harmonikoa|mugimendu harmoniko]]<nowiki/>tik dator. Mugimendu harmonikoa atezuan dagoen soka batek egiten dituen mugimendu ondulatorioari deritzo. Mugimendu honen ekuazio diferentzialarentzako soluzioa, [[sinu]] eta [[kosinu]]<nowiki/>en funtzioekin idatz daiteke, honen ondorioz funtzio hauei (sinu eta kosinuari)"harmonikoak" deitzen zaie. Modu berdintsuan baino dimentsioak igoz, hau da, 2 ordez 3 dimentsioetako uhin baten ekuazio diferentzialaren soluzioak [[harmoniko esferiko]]<nowiki/>en funtzioak izango dira. Funtzio hauek, funtzio harmonikoak definitzen dituzten bi baldintzak betetzen zituztela konturatu ziren. Geroztik, baldintza hauek betetzen dituzten funtzio guztiei funtzio harmonikoak deitzen zaie.
 
 
31 ⟶ 34 lerroa:
=== Bi aldagaiko funtzio harmonikoak ===
 
* Edozein [[Funtzio holomorfo|funtzio holomorforen]] parte erreal eta irudikaria funtzio harmonikoak dira.
* <math>R^2-{0}</math> eremuan definituta dagoen <math>f(x,y)=ln(x^2 + y^2)^{1/2}</math> funtzioa harmonikoa da.
 
== Loturak analisi konplexuarekin ==
(ikusi: [[analisi konpexuakonplexua]])
 
Edozein funtzio holomorforen parte erreal eta irudikaria funtzio harmonikoak dira. Honen ondorio zuzena edozein funtzio holomorfok, [[Cauchy-Riemann-en ekuazioak]] betetzen dituela da. Egoera honetan harmoniko konjokatuak direla esaten da.
50 ⟶ 53 lerroa:
Izan bitez <math>K</math> <math>D</math>-ren edozein azpimultzo trinko eta <math>f</math> edozein funtzio harmoniko. Orduan <math>f</math> funtzioak bere maximo eta minimoak <math>K</math>-ren mugan izango ditu.
 
Gainera <math>D</math> konexua bada, <math>f</math>-k ezin ditudu maximo edo minimo lokalik eduki, <math>f</math> funtzio konstantea ez den bitartean.
 
=== Batez besteko aritmetikoaren teorema ===
Izan bitez <math>B(x,r)\subset D</math>,hau da, zentroa <math>Dx</math>-n sartuta dagoenpuntuan, zentroaerradioa <math>xr</math>-nluzerakoa eta erradioa <math>rD</math>,-n dituensartuta dagoen bola eta f funtzio harmonikoa. Orduan f(x) funtzioaren balioa bolaren zentroan, f-k bolaren gainazalean hartzen dituen balioen batez bestekotik abiatuta zehaztu dezakegu:
<math>