Hermann Hesse: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
14. lerroa:
[[Lehen Mundu Gerra|Lehen Mundu Gerran]], [[Suitza|Suitzara]] joan zen, eta [[Militarismo|militarismoaren]] aurka, [[Nazionalismo|nazionalismoaren]] aurka eta [[Gerra|gerraren]] aurka egin zuen. [[1923|1923an]], Suitzako herritartasuna hartu zuen eta [[Ticino|Ticinon]] jarri zen bizitzen. Bertan [[Nazionalsozialismo|nazismo]]<nowiki/>aren aurka borrokatuko zuen, hainbat lan idatzi zituen eta nazioarteko korrespondentzia mantendu zuen. <ref name=":1" /><ref name=":0" />
 
Suitzan hil zen, 1962ko abuztuaren 9an, 85 urte zituelarik.
 
== Lana ==
Dendan (1919) eleberriak mundu osora zabaldu zuen haren idazle ospea. Eleberrian nabarmena da Hesseren identifikazioa bere lagun Carl Jungen psikoanalisi aldaera berriarekin. Demian-ekin bezala izugarrizko arrakasta izan zuen bere hurrengo bi eleberriekin: Siddhartha ( 1922), Budaren lehen urteei buruzko parabola bat, eta DerSteppenwolf (1927, Estepako otsoa), bere kontraesanek erotzeraino daramaten artista bati buruzko lekukotasun urragarria. Azkeneko eleberria, Das Glasperlertspiel (1943), idatzi zuen zailena eta luzeena da, bizitza kontenplatiboaren eta egunerokotasunaren arteko gatazken beste azterketa bat. 1946an Literaturako Nobel saria irabazi zuen.
 
Herman Hesseren obra bere garaikide Thomas Mannenaren osagarria da neurri batean. Prosa landu batean eta lirika suhar eta aberats batez, Hessek sentsualitatearen eta espiritualitatearen, arrazoiaren eta sentimenduen arteko dialektika zabala azalduzuen. Pentsamenduaren osagai irrazionalengana eta sortaldeko mistizismoaren forma batzuengana izan zuen jakin-minak aurrea hartu zion Europako abangoardiazko jarrerei berei ere, eta horregatik izan du beharbada horrenbesteko arrakasta belaunaldi gazteen artean.<ref name=":0" />
 
 
== Liburu garrantzitsuenak ==
 
Bere lehen urteak Alemania eta [[Suitza]] artean pasa zituen, haurtzaro eta nerabezaro zailak izan zituen eta ikasketak guztiz utzi zituen [[1896]]an. [[1989]]an [[Viena]]ko egunkari batean bere lehen poema, ''Madonna'', argitaratu zen. [[1898]]rako idaztea zen bere lan bakarra eta hurrengo urteetan ospea lortu zuen idazle bezala. [[1904]]an [[Maria Bernoulli]]rekin ezkondu zen eta berarekin hiru seme-alaba izan zituen. [[1911]]an [[Indonesia]] eta [[Sri Lanka]]ra bidaiatu zuen, eta esperientzia honek eragin handia izan zuen bere idazkeran. Hurrengo urtean, [[Suitza]]ra itzultzean, bere emaztearekiko harremana asko txartu zen.
 
[[Lehen Mundu Gerra|Lehenengo Mundu Gerran]] gerrako presoez arduratzen egin zuen lan, baina beranduago nazionalismoa kritikatzen hasi zen. Prentsa alemaniarrak eta hiritar alemaniar askok gogor kritikatu zuten Hesse. Gerra ondoren, 1920ko hamarkadan Hesse bi aldiz ezkondu zen emakume ezberdinekin eta margotzen hasi zen. [[1923]]an hiritar suitzarra bilakatu zen. [[Nazionalsozialismo|Nazien]] goraldiak asko kezkatu zuen Hesse, bereziki artearen eta literaturaren aurkako jarrerak. [[Judu]]en jazarpenaren aurka idatzi ondoren egunkari alemaniarrek bere idazlanak argitaratzeari utzi zioten. Azkenean guztiz debekatu ziren Alemanian.
 
== Liburu garrantzitsuenak ==
* [[1898]] - ''Romantische Lieder'' (''[[Abesti erromantikoak]]'')
* [[1899]] - ''Eine Stunde hinter Mitternacht'' (''[[Ordu bat gauerdia ondoren]]'')