Apuleio: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Erref gehitu |
tNo edit summary |
||
3. lerroa:
== Bizitza ==
[[Getulia]] eta [[Numidia]] artean kokaturiko [[Madaura]] hirian jaio zen. Hiriko buru baten semea zen eta [[Kartago]]n gramatika, erretorika eta filosofia ikasi zituen. [[Atenas]] hirian filosofia ikasketak sakondu zituen, bere pentsaera platonismora zuzenduz.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Luzio Apuleio - Urrezko astoa|url=https://www.armiarma.eus/unibertsala/apuleio/|aldizkaria=www.armiarma.eus|sartze-data=2018-10-23}}</ref> Ondoren, [[Erroma|Erroman]] ere bizi izan zen. [[Egipto]] eta [[Anatolia|Asia Txikia]] ere bisitatu zituen bertako filosofiak eta erlijioak ikasiz. Azkenik, [[Afrika]]ra itzuli zen 30 bat urte zituela. Hasiera batean, [[Alexandria]]ra joateko asmoa zuen, baina bidean egungo [[Tripoli]] hiritik gertu dagoen Oea hirian gaixotu eta bertan Sicinius Pontianus izeneko lagunarekin topo egin zuen. Honek Aemilia Pudentilla bere ama alargunarekin ezkontzeko proposamena egin zion, familiako ondasunak aitaren senideek beretzat hartu nahi baitzituzten. Apuleio Pudentillarekin ezkondu zen 155-156 urteetan. Pontianus hiltzean Pudentillaren sendia
Apuleio erretoriko ospetsu bihurtu zen eta bere omenez [[estatua (eskultura)|estatuak]] altxatu ziren [[Kartago]]n eta [[Oea]]n, besteak beste. Apuleiok berak jasotako bere hitzaldien zati aukeratuak ''[[Florida (Apuleio)|Florida]]'' (Lore-sorta) izeneko lanean aurkitzen dira. Bertan denetariko gaiak aztertzen dira, hala nola historia, mitologia, geografia, etnografia, historia naturala etab. [[160]]. urtetik aurrera ez da berari buruzko berririk gorde. [[170]] urtearen inguruan hil zen<ref>{{en}} Jack Lindsay, Apuleio: ''[http://books.google.es/books?id=gk1B10oUJCwC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false The golden ass]'', 5-29 orrialdeak.</ref><ref>{{en}} ''[http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-3404707523.html Lucius Apuleius]'', ''www.encyclopedia.com'' webgunean.</ref>.
10. lerroa:
== Lanak ==
Oso idazle oparoa izan zen, baina tratatu tekniko asko ([[Botanika|botanikaz]], [[Medikuntza|medikuntzaz]], [[Astronomia|astronomiaz]], [[Paremiologia|paremiologiaz]] eta
Idatzi erretorikoetatik ''Florida'' besterik ez daukagu eta ''Apologia'' sorginkeria salaketari aurka egiteko bere hitzaldia (salaketa horrek alargun aberats batekin sorginkeria baliatuz ezkondu zela zioen).
Idatzien artean [[Urrezko astoa|''Asinus aureus'' edo ''Urrezko astoa'',]] ''Metamorphosis'' (Metamorfosiak) izenburuz ere ezagutzen dena, gailentzen da. [[Luziano Samosatakoa|Luziano Samosatakoak]] idatzitako ''Luzio edo astoa'' lan honen aurrekaria izan daiteke. Bertan antzeko egoerak kontatzen dira,
Eleberriak
''Asinus aureus'' fikzioa den arren, idazlearen datu autobiografikoak ditu, eta heroia bere egilearen erretratu partzial gisa ikusi da.<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Gidor|abizena=Bilbao Telletxea|urtea=|izenburua=Latin-literaturarako sarbidea: idazleak eta idazlanak|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|data=2002|url=https://www.worldcat.org/title/latin-literaturarako-sarbidea-idazleak-eta-idazlanak/oclc/52408694|isbn=8484380351|sartze-data=2018-10-25}}</ref>
[[Erdi Aroa]]n ''Urrezko astoa'' oso irakurria izan zen
=== Euskaratuak ===
|