Balea: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Babestua "Balea" ([Aldatu=Erregistratu gabeko erabiltzaileak blokeatu] (mugagabea) [Mugitu=Erregistratu gabeko erabiltzaileak blokeatu] (mugagabea)) |
gaurko bandalismo ekintzak desegitea |
||
1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa
| name = Baleak
6 ⟶ 4 lerroa:
| display_children = 1
}}
'''Baleak''' edo '''mistizetoak''' (lat. ''mysticeti'') itsas [[ugaztun]]ak dira, [[zetazeo]]en taldekoak. Sei generotan banaturiko hamahiru espezie daude, lau [[familia (biologia)|familiatan]] banaturik.
== Biologia ==
Gaur egungo animaliarik handiena da; 30 m inguru izaten da luze, eta 150 tonako pisua har dezake. Larrua leuna, ilerik gabea du, eta haren azpian 50 zentimetroko gantz-geruza du. Hori dela eta, animalia hauek -1 °C eta 30 °C arteko tenperaturak jasan ditzakete. Baleak, beste zetazeoek bezala, uraren azalera
[[Oskol]]dun txikiak, [[alga]]k eta [[plankton]]a janez elikatzen da; horretarako, bizarretatik barrena ura xurgatu eta kanporatu egiten du atzera; hala, urarekin batera sartzen zaion janaria bereganatzen du. Bizarren eginkizuna janariari eustea da; horregatik dute sarearen tankera. Arnasa hartzeko, bi zulo ditu buru gainean eta ur azpitik azalera igotzen denean, indar handiz jaurtitzen du kanpora biriketako airea bi zulo horietatik. Jaurtitzen duen ur-zorrotadari esker jakiten zuten arrantzaleek balea non zegoen. Balea luzaro egon daiteke ur azpian, bihotza poliki mugitu eta [[gihar]]retan [[mioglobina]] ugari duelako. Baleak ume bakarra izaten du aldiko.
30 ⟶ 28 lerroa:
Bestela, [[2002]]an ''"The Whale Rider"'' pelikula [[Zelanda Berria|zeelandaberri]]tarra pantailaratu zuten, [[maori]]en kulturan baleak daukan garrantzi kulturala ondo islatzen duena.
==
{{sakontzeko|Euskal Herriko baleazale}}
[[Bizkaiko golkoa]]n, gaur egun ere [[zetazeo]] mota batzuk bizi dira, [[Euskal Herriko kosta]]tik ez oso urrun.
| |||