Mari: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
51. lerroa:
Julio Caro Barojari dagokionez, honek azaltzen du Mariren bitartez ikusten dela [[emakume]]ek zuten autoritatea gizartean eta familian. Mari [[haitzulo|leizeetako]] eta [[mendi]]etako emakume misteriotsutzat hartzen zuen. Honek Mariri dama deitzen zion eta ezagutzen da orduko sorginen zuzendari eta bideratzaile gisa.
 
Paco Letamendiak, Mari dama handitzat jotzen du, hau da, gizartearen pertsonifikaziotzat eta euskaldunon [[erlijio]] primitibotzat. Barandiaranekin askotan bat dator. Baita aipatzenAipatzen du baita ere nola gaur egun Mari emakume gisa ezagutzen eta baloratzen dugula baina orain dela urte batzuk forma zoomorfikoak omen zituela baita. Hau da, lamiekin eta nahasten zituzten. Marik azken finean moraltasunaren sinbolotzat funtzionatzen zuen.
 
Andrés Ortiz-Osési dagokionez bere lana den ''La Diosa Madre, diosa Mari''-ren erreferentzia izanez aurkeztu du. Beronek [[euskal Herriko mitologia|euskal mitologia]] modu sistematiko eta bakarrean azaldu du. Gehienbat bere lana Joxemiel Barandiaranek jasotako mitologian oinarritzen da. Ortiz Osesentzat jainkosa honek dituen ezaugarrietako bat laguntza da, berak esanez jainko gizonezkoek ez dutela emango laguntza hau, aldiz emakumezkoek bai.
63. lerroa:
== Beste interpretazio batzuk ==
[[Fitxategi:Cueva de Mari cara 1.JPG|thumb|250px|Anbotoko Damaren harpe barneko haitz honen itxuran, batzuek Mariren aurpegia ikusi izan dute]]
Anuntxi Arana antropologoaren ustez, Mari, zeruetako dibinitate bat izango litzateke ([[Zeus]] edo [[Jupiter]]ren moduan) eta ez dibinitate lurtarra <!---(ctonikoa)--->. Marik zeruetakoZeruetako fenomeno naturalak gobernatzen ditu: euria eta txingorra. Kobazulo batean bada ere, mendi garietan egoten da bere harpea. Ez du dibinitate lurtarren lanik egiten edo ezaugarririk betetzen: lurra landarez josi, lurra lantzen lagundu (laminek ez bezala), hil eta berriz bizitzara bueltatu, altxorrak eskaini gizon-emakumeei, etab. "Ama lurra"-ren" kontzeptua interpretazio garaikidea izan daiteke. Berezkoa duen beste betebeharra justizia egitearena da.
 
Berezkoa duen beste betebeharra justizia egitearena da,.
Bestetik elezahar gehienetan "andere" edo "dama" deitzen zaio, Mari ez da ohikoena.
 
Bestetik elezahar gehienetan "andereAndere" edo "damaDama" deitzen zaio, Mari ez da ohikoena.
 
== Bibliografia ==
72 ⟶ 74 lerroa:
* ''Euskal Mitologia Konparatua'', Juan Ignacio Hartsuaga, Kriseilu, 1987.
* ''Mitología vasca'', Patxi Xabier Lezama Perier, Euskadiko Irakurketa Publikoko Sarea , 2018.
* ''Mito hurbilak, Euskal mitologia jendeen bizitzan, Anuntxi Arana, Katuzain, 2000. ISBN 2-913842-04-6.''
 
== Erreferentziak ==