Urano: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Supro23 (eztabaida | ekarpenak)
Supro23 (eztabaida | ekarpenak)
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
129. lerroa:
Troposferak [[hodei]] egitura oso konplexua duela uste da. Ur hodeiak 50 eta 100 bar bitarteko [[Presio atmosferiko|presioan]] daudela uste da, 20 eta 40 bar bitarteko presioetan amoniako hidrosulfitoen hodeiak, [[Amoniako|amoniakoa]] edo [[hidrogeno sulfuro]] hodeiak 3 eta 10 bar artekoetan eta azkenik, 1 eta 2 bar artean [[metano]] hodei finak, zuzenean detektatu direnak.<ref name=":0" /><ref name=":13" /><ref name=":11" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Sushil K.|abizena=Atreya|izenburua=Coupled Clouds and Chemistry of the Giant Planets— A Case for Multiprobes|orrialdeak=121–136|hizkuntza=en|abizena2=Wong|izena2=Ah-San|data=2005-01|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2005SSRv..116..121A|aldizkaria=Space Science Reviews|alea=1-2|zenbakia=116|issn=0038-6308|doi=10.1007/s11214-005-1951-5|sartze-data=2018-10-30}}</ref> Troposfera atmosferaren zati dinamikoa da, haize indartsuak, hodei distiratsuak eta urtaroko aldaketak erakusten dituena.<ref name=":2" />
 
==== Goiko atmosfera ====
Uranoren atmosferaren erdiko geruza [[estratosfera]] da. Orokorrean, bertan [[tenperatura]] altitudearekin batera igotzen da, [[troposferako]] 53 [[Kelvin (unitatea)|K]]-tik termosferaren[[termosfera]]ren oinarriko 800 eta 850 K bitarte. [79] Estratosferaren berotzea metanoak[[metano]]ak eta beste [[hidrokarburo]] batzuek erradiazio [[ultramore]] eta infragorria[[infragorri]]a xurgatzen dutelako ematen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=L|abizena=Young|izenburua=Uranus [90]after Solstice: Results from the 1998 November 6 Occultation|orrialdeak=236–247|hizkuntza=en|data=2001-10|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2001Icar..153..236Y|aldizkaria=Icarus|alea=2|zenbakia=153|issn=0019-1035|doi=10.1006/icar.2001.6698|sartze-data=2018-10-31}}</ref> Hidrokarburo hauek metanoaren [[fotolosi]] bidez sortzen dira atmosferaren zati honetan. [84] Beroa termosfera berotik ere garraiatzen da. [90] Hidrokarburoek 100 eta 300 km bitarteko altueretan geruza nahiko mehea osatzen dute, 10 eta 0,1 mbarm[[[bar]] arteko presioarekin eta 75 eta 170 K arteko tenperaturekin. [82] [85] Hidrokarburo ugarienak metanoa[[[metano]]a, azetilenoa[[azetileno]]a eta etanoa[[etano]]a dira. 10-7 inguruko nahasketa-ratioak dituzte hidrogenoarekin[[hidrogeno]]arekin alderatuta. [[Karbono monoxidoarenmonoxido]]aren nahasketa-erlazioa antzekoa da altuera honetan. [82] [85] [87] ] Etanoa eta azetilenoa kondentsatu egiten dira estratosferaren eta tropopausaren[[tropopausa]]ren behealdeko zonalde hotzean eta lanbro geruzak sortzen ditu. [84] Uranoren itxura uniformearen arrazoietako bat izan liteke. LanborLanbro honen gaineko estratosferan hidrokarburoen kontzentrazioa beste [[Gasezko erraldoi|planeta erraldoietakoa]] baino nabarmen txikiagoa da. [82]<ref>{{Erreferentzia|izena=Floyd|abizena=Herbert|izenburua=Ultraviolet [91]observations of Uranus and Neptune|orrialdeak=1119–1139|hizkuntza=en|abizena2=Sandel|izena2=Bill R.|data=1999-08|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1999P&SS...47.1119H|aldizkaria=Planetary and Space Science|alea=8-9|zenbakia=47|issn=0032-0633|doi=10.1016/S0032-0633(98)00142-1|sartze-data=2018-10-31}}</ref>
 
Uranoren atmosferaren azkeneko geruzak [[termosfera]] eta koroa diraadira, eta 800 eta 850 K bitarteko tenperatura uniformea du. [14] [91] Tenperatura horiek eusteko bero iturriak ez dira ulertzen. Izan ere, ez [[Eguzkia|Eguzkiko]] ultramoreak ezta [[Aurora polar|aurora]] jarduerek ez dute tenperatura horiek mantentzeko beharrezkoa den energia ematen. Hidrokarburo gabeziak hozte eraginkortasuna ahultzen du, eta honek lagun dezake. [79] [91] Hidrogeno molekularraz gain, termosfera-koroa hidrogeno [[atomo]] aske askok osatzen dute. Haien masa txikiak eta tenperatura altuek koroa 50.000 km-taraino, edo bi Urano erradioetaraino, zergatik hedatzen den azaltzen dute. [79] [91] Koroa luze hau Uranoren ezaugarri berezia da da.ino [91] Bere efektuetako bat partikula txikiak Uranoren orbitara eramatea da, Uranoko[[Uranoren eraztunak|Uranoren eraztunetako]] hautsaren agortze orokorra eraginez [79]. Uranoko termosferak[[termosfera]]k, estratosferaren goiko zatiarekin batera, Uranoren [[ionosfera]] osatzen du. [81]. Behaketek erakusten dute ionosferak 2.000 eta 10.000 km bitarteko altuera dela. [81] UranoarenUranoren ionosfera Saturnorena[[Saturno]]rena edo Neptunorena[[Neptuno]]rena baino [[Dentsitate|dentsoagoa]] da, estratosferako hidrokarburo kontzentrazio baxuaren eraginez ziur aski. [91]<ref>{{Erreferentzia|izena=L. [92]M.|abizena=Trafton|izenburua=Emission Isonosferafrom Uranus: The Uranian Thermosphere, Ionosphere, and Aurora|orrialdeak=1059–1083|hizkuntza=en|abizena2=Miller|abizena3=Geballe|abizena4=Tennyson|abizena5=Ballester|izena2=S.|izena3=T. R.|izena4=J.|izena5=G. E.|data=1999-10-20|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1999ApJ...524.1059T|aldizkaria=The Astrophysical Journal|alea=2|zenbakia=524|issn=0004-637X|doi=10.1086/307838|sartze-data=2018-10-31}}</ref> Ionosfera Eguzkiko erradioazioerradiazio ultramoreak eusten du eta dentsitatea eguzki-jardueraren araberakoa da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Th.|abizena=Encrenaz|izenburua=The [93]rotational temperature and column density of H3+ in Uranus|orrialdeak=1013–1016|hizkuntza=en|abizena2=Drossart|abizena3=Orton|abizena4=Feuchtgruber|abizena5=Lellouch|abizena6=Atreya|izena2=P.|izena3=G.|izena4=H.|izena5=E.|izena6=S.K.|data=2003-12|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2003P&SS...51.1013E|aldizkaria=Planetary and Space Science|alea=14-15|zenbakia=51|issn=0032-0633|doi=10.1016/j.pss.2003.05.010|sartze-data=2018-10-31}}</ref> Aurora jarduera txikia da, Jupiterrekoaren[[Jupiter]]rekoaren eta Saturnokoaren aldean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Hoanh An|abizena=Lam|izenburua=Variation in the H[91FORMULA][F][SUP]+[/SUP][INF]3[/INF][/F][/FORMULA] Emission of Uranus|orrialdeak=L73–L76|hizkuntza=en|abizena2=Miller|abizena3=Joseph|abizena4=Geballe|abizena5=Trafton|abizena6=Tennyson|abizena7=Ballester|izena2=Steven|izena3=Robert D.|izena4=Thomas R.|izena5=Laurence M.|izena6=Jonathan|izena7=Gilda E.|data=1997-01-01|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1997ApJ...474L..73L|aldizkaria=The Astrophysical Journal|alea=1|zenbakia=474|issn=0004-637X|doi=10.1086/310424|sartze-data=2018-10-31}}</ref> [9491]
 
== Eraztunak eta sateliteak ==