Darjeeling: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →‎Kanpo loturak: Wikivoyage
sherpa → xerpa (Euskaltzaindia)
48. lerroa:
== Etnologia ==
 
[[1901]]ean 17.000 biztanle zituen Darjeelingek, [[1951]]ean 34.000 eta [[2001]]ean 107.000. Gehienak ''gurkhak'' dira, nepaldarrak, baina badaude bertako etniak ere, Lepchaklepchak, Bhutiakbhutiak, [[Sherpa|Sherpakxerpa]]k, Newarraknewarrak... denak ere antzeko kultura dutenak. Bertakoak ez diren beste leinu batzuk ere aurkitzen dira, hala nola, [[bengala|bengaliakbengalar]]rak, anglo-indiarrak, marwarrak, [[txinako Herri Errepublika|txinatarrak]] eta [[tibet]]ar errefuxiatuak.
 
Erlijioari dagokionez gehienak [[hinduismo|hinduistak]] dira, ondoren [[budismo|budistak]] eta badaude [[kristautasun|kristauak]] ere. Hizkuntza nagusia gorkhalia (bertako [[nepalera]]) da,; gainontzekoakgainerakoak, [[tibetera]], [[hindi]]a, [[ingeles]]a eta bengaliabengalera.
 
== Historia ==
[[Fitxategi:Darjeeling St. Andrew's Church.jpg|thumb|left|St. Andrew's eliza, 1843 eraiki eta 1873an berreraikia.]]
XIX menderarte Darjeeling ingurua [[Bhutan]] eta [[Sikkim]]go agintariek kontrolatu izan zuten, tartean tartean [[Nepal]]go gurkhek ere konkista saiakerak egin zituztelarik. [[1828]]an [[Ekialdeko Indietako Britainiar Konpainia]]ko delegazio batek, klimak erakarrita, soldadu britainiarrentzako erietxe bat eraikitzea erabaki zuen. Istilu ugari izan ziren Sikkimdarrensikkimdarren eta britainiarren artean, tartean erietxeko zuzendaria zen Arthur Campbellen bahiketa [[1849]]an, baina [[1864]]ko Sinchula itunak bakea ekarri zuen, britainiarrek Bhutango Dooars ingurua ere eskuratu zutelarik. Pixkanaka Bengalako agintariek Kalkutako beroari ihes egiteko Darjeeling udako egoitza bihurtu zuten. Misiolari eskoziarrek britainiarrentzako eskolak sortu zituzten erietxearen inguruan eta [[1881]]ean eraiki zen trenbideak (Darjeeling Himalayan Railway) herriaren hazkundea ekarri zuen. Baina [[1899]]an lubizi handiak izan ziren eta hiria oso kaltetua gelditu zen. Ez zen berehala errekuperatu, [[1919]]an oraindik hiri azpigaratua izendatzen zuten.
 
[[1841]]ean esperimentalki landatu zen [[te (argipena)|teak]] arrakasta handia izan zuen eta britainiarrek gogor eusten zioten inguruari. Horregatik Indiaren independentzia iristean [[Mendebaldeko Bengala]] estatuaren barnean gelditu zen Darjeeling. Mugimendu nazionalista eta komunistak sortu ziren orduan. Nepalgo errefuxiatu ugari ere iritsi ziren gainera eta [[1961]]ean gobernuak [[nepalera]] hizkuntza koofiziala izendatu zuen bertan.