Mozarabiar: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
1. lerroa:
[[Fitxategi:B Valladolid 93.jpg|right|thumb|200px|[[X. mendea|X. mendeko]] mozarabiar irudia, [[apokalipsi]] irudikatzen duena.]]
'''Mozarabiarrak''' ({{lang-ar|مستعرب}}, ''musta’rib'', ''"arabiartua"'', {{lang-es|Mozárabe}}) [[Iberiar penintsula]]ko lurralde [[musulman]]etan bizi ziren [[kristautasun|kristauak]] ziren<ref>{{Erreferentzia|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=mozarabiar|izenburua=Mozarabiar|egilea=Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa}}</ref>. [[Erdi Aroa]]n erabili zen batez ere kontzeptu hau. Hitzarmen batzuei esker, nolabaiteko autonomia mantentzea lortu zuten, emir eta kalifen begiradapean beren lege eta erlijio errituak mantendu zituztelarik<ref>{{erreferentzia|izena= Mikel |abizena= Epaltza |izenburua= Mozarabs: an emblematic Christian minority in Islamic al-Andalus |bilduma= Jayyusi: The legacy of Muslim Spain|urtea= 1994|orrialdea= 148-170}}</ref>. [[Bisigodo]]en ondare zen [[mozarabiar erritu]]a gaur egun oraindik ere erabiltzen da Kordobako kapera batean.
 
Batzuk kristautasunera bilakatutako [[musulman]]ak ezkondu zituzten [[arabiar]] eta [[berbere]] kristauak ziren. Hauek [[arabiera]] [[lehen hizkuntza|ama hizkuntza]] zutenez, jatorrizko mozarabiarrak ziren. Mozarabiar hauen artean [[omeiatar Kaliferria|omeiar]] aurkako buruzagia izan zen [[Umar ibn Hafsun]] zegoen. [[XI. mendea]]n [[Toledo]] konkistatu ondoren, eta baita [[Alfontso I.a Nafarroakoa|Alfontso Bataiatzaileak]] egindako konkistak eta gero, horietako asko, gehienak [[muladi]]ak zirenak, fede-aldaketa jendetsua egin zuten. Batzuetan, hitza kristautasunera bilakatutako [[judu]] [[sefardi]]ak izendatzeko ere erabiltzen dute. Kontuan izan behar da, [[XII. mendea|XII.]] eta [[XVII. mendea|XVII. mendeen]] artean kristautasunera bilakatutako [[mudejar]] eta [[morisko]]ak ez bezalakoak ziren.