Deskolonizazio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
56. lerroa:
==Inperioak Afrikan ==
 
=== Britainiarren Afrika Beltza ===
BRITAINIARREN AFRIKA BELTZA
 
Ingelesen Afrikako lurralde kolonialek modu baketsuan eta metropoliarekin itunduta lortu zuten Erresuma Batuarekiko independentzia.
Independentzia lortzen lehena Ghana izan zen 1957an.Deskolonizazio prozesu hori Britainia Handiak eta Nkrumahk[[Kwame Nkrumah|Nkrumahek]], agintari nazionalista nagusiak eta parafrikanismoaren[[panafrikanismo]]aren buruak, adostu zuten.
 
Deskolonizazio eredu hori Erresuma Batuaren menpe zeuden beste lurralde batzuen deskolonizazio-prozesuan erabili zen.Sierra Leonan, Ugandan eta Nigerian batik bat.
Erresuma batuaren Afrikako kolonia askotako deskolonizazio prozesua beketsuabaketsua izan zen arren, arazoak sortu ziren independentzia lortu eta gero.
Izan ere, artifizialki sortu ziren estatuetan hainbat herri integratzea oso zaila izan zen, horren adibidea, 1968[[Nigeriako koGerra Zibila|1968ko gatazka]] izan zen Nigeriako Biafra eskualdean. Lurraldea zatitzeko ahaleginak egin ziren eta horren ondorioz, gerra zibil basatia piztu zen.
Lurraldea zatitzeko ahaleginak egin ziren eta horren ondorioz, gerra zibil basatia piztu zen.
 
=== Frantziaren Afrika Beltza ===
FRANTZIAREN AFRIKA BELTZA
 
Frantziaren kolonia gehienek 1960. urte inguruan lortu zuten independentzia.
1958an, metropoliak Frantziar erkidegoa sortu nahi izan zuen, baina ez zuen lortu mugimendunazionalistenmugimendu nazionalisten independentzia nahia gelditzea.
Hainbat pertsona izan ziren mugimendu horien sustatzaileak: Sekou[[Ahmed ToureSékou Touré|Sékou Touré]] Guinea frantziarrean eta Leopold S. Senghor Senegalen.
 
=== Kongo Belgikarra ===
KONGO BELGIKARRA
 
Kolonia handiena izan zen,Belgikako gobernuak biztanleria indigena administraziotik kanpo uzten zuen.
Hala ere,meatzaritza-aberastasun handiak zeuden eta aberastasun horrek gizarte-talde aberatsak sortzea eragin zuen.Talde horiek nazionalosmoarennazionalismoaren alde jarri ziren.
1960.urtean eman zion independentzia Belgikak Kongori,ondorioz, Kongoko errepublika sortu zen.Hala ere lurraldearen ekonomia Europako eta Estatu Batuetako konpainiek kontrolatzen jarraitzen zuten.
 
=== Portugaldar Afrika ===
PORTUGALDAR AFRIKA
 
Portugalen kolonietako deskolonizazioa geroago gauzatu zen, kolonietan erregimen diktatoriala baitzegoen.Diktadura Portugaldarra lurralde horiek asimilatu nahi zituen, lurraldetzat hartzen baitzituen.Politika asimilatzailea egin arren, mugimendu nazionalistak sortu ziren 1950ko hamarkadan.
Portugalek bere pentsakerapentsaera eta erabakiei gogor eusten zionez, mugimendu horrek gerra piztu zuen.Ondorioz 1961.urtetik aurrera, metropolian gerrela-gerretan aritu ziren.
Portugalek ez zituen gerra horiek onartzen, ondorioz, Portugalgo Krabelien[[Krabelinen Iraultza]] izan zen, non diktadura boteretik kendu zuten 1974ko apirilean.Data horretatik aurrera Portugalgo kolonien deskolonizazio-prozesuak hasi ziren.
 
== Ikus, gainera ==