Titan (satelitea): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabi22 (eztabaida | ekarpenak)
Txantiloi+
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{astronomia infotaula}}
[[Fitxategi:Titan Visible.jpg|thumb|250px|Titan]]
'''Titan''' edo '''Saturno VI''' [[Saturno (planeta)|Saturnoren]] [[ilargia|ilargirik]] handiena da. [[Esfera]] forma du eta [[eguzki-sistema]]n [[atmosfera]] duen [[ilargia|ilargi]] bakarra da. Titanen gainazalean materia [[likido]] egonkorra dago, eta, dakigunez, lurraz gain, gainazalean [[likido]]a duen [[eguzki-sistema|eguzki sistemako]] objektu bakarra dugu.
 
Distantziaren arabera Saturnoren 26 [[ilargia|ilargietatik]] 20. hurbilena dugu, seigarren urrunena. Dituen tamaina eta ezaugarri geologikoak direla eta, [[planeta]] egitura duen [[satelite]]a dela esan ohi da. Titanen [[diametro]]a ilargiarenarena baino %50 handiagoa da, eta Titanen pisua lurraren satelitearena baino %80 handiagoa da. [[Eguzki-sistema|Eguzki sistemako]] bigarren satelite handiena da, Jupiterren Ganimede[[Ganimedes (satelitea)|Ganimedes]] satelitearen ondoren. Izatez [[Merkurio (planeta)|Merkurio]] baino handiagoa da nahiz eta ez den Merkurio bezain pisutsua.
 
Historikoki Titan izan zen gizakiak aurkitu zuen [[Saturno (planeta)|Saturnoren]] lehen satelitea: [[Christiaan Huygens]] astronomo holandarrak ikuskatu zuen lehen aldiz 1655. urtean.
 
== Titanen geologia ==
13. lerroa:
[[Nitrogeno]]a dugu Titanen atmosferaren osagai nagusia; bertan metano eta etano hodeiak ikus daitezke. Hainbat fenomeno klimatiko gertatzen dira Titaneko atmosferan, [[haize]]-lasterrak eta [[euri]]teak (besteak beste). Fenomeno horiek, gainazalean, lurrekoen antzekoak diren egitura morfologikoak sortu dituzte; hots, [[duna]]k, [[hondartza]]k... Horrez gainera, lurrean bezala, Titaneko eguraldia urtaroen araberakoa da. Gainazaleko eta lurrazpiko likido eta nitrogenoz beteriko atmosfera duenez, Titan antzinako lur planeta sorberriarekin alderatu ohi da, baina Titanek askoz ere [[tenperatura]] hotzagoa du. Horregatik, Titan [[mikrobio|mikrobiar]]-bizia estralurtarraren gordailua izan litekela esan izan da askotan, edo agian bizia sortu aurreko baldintzak dituen ingurunea duela, materia organikoa baitu. Zientzialariek Titaneko gainazalaren azpiko ozeanoa bizia manten dezakeen ingurunea dela proposatu dute.
 
== ZundakEsplorazioa ==
Titandik pasa ziren lehen zundak [[Pioneer 11|11]] (1979an), [[Voyager 1]] (1980an) [[Voyager 2]] (1981ean) izan ziren. Hiru hauen artean Voyager 1 ilargitik 6.500 km-ko distantzuia laburrera pasa zen, zoritxarrez ez zeukan tresna egokirik Titango lainoan begiratzeko. Argazkiak atera zituen ordea eta urte askotara egindako muntaiak digitalak eremu ilun bat erakutsi zuen, ''Xanadu'' izenaz ezagutzen dena.
[[Cassini zunda]]k bisitatu zuen [[2002]]an.
 
2004 urtean [[Cassini-Huygens]] zunda Saturnora iritsi eta bere inguruan orbitan kokatu zen. Planeta aztertu ondoren 2005eko urtarrilaren 14an Titanen lurreratu zen, ''Adiri'' izena eman zaion eremuan.
 
{{commonskat}}{{Bizia Eguzki-sisteman}}