Txikipedia:Sumendi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
85.49.166.244 (eztabaida) wikilariaren 6452019 berrikuspena desegin da (bandalismoa) Etiketa: Desegin |
||
1. lerroa:
{{PAGEBANNER:Napoli Wikivoyage.png|origin=0,0}}
[[Fitxategi:Sumendia 3.jpg|350px|thumb|left|<center>Sistema bolkanikoaren osagaiak.]]
'''Sumendiak''' mendi-itxurako egiturak dira, tontorrean zulo bat dutenak. Tontorreko zulo horri [[Txikipedia:krater|krater]] edo sumendiaren ahoa ere deitzen zaio.<br />
Sumendiek, barruan, [[Txikipedia:magma|magma]] izaten dute (harriak, urtuta), eta, sumendia pizten denean ([[Txikipedia:Erupzio|erupzioan]] sartzen denean), [[Txikipedia:laba|laba]] bero-beroa irteten da kraterretik, baita gasak eta errautsa ere. Fenomeno hauen multzoari eta, oro har, sumendien jarduerari, "bolkanismoa" deitzen zaio.<br />
Sumendiak piztuta daudenean, aktibo daudela esaten da; itzalita daudenean, berriz, inaktibo edo lo daudela esaten da. Azkenik, badira sumendi batzuk iraungita daudenak, hau da, antzinatik inolako aktibitaterik izan ez dutenak eta etorkizunean ere izango ez dutenak.<br />
Sumendiek, oro har, urteak eta urteak ematen dituzte itzalita. Baina, batzuetan, bat-batean pizten dira, eta ez dago jakiterik zenbat denbora emango duten piztuta: ordu batzuetako kontua izaten da batzuetan; urteetakoa, besteetan.<br />
{{Ba al dakizu?
|<center>'''Lurretik kanpo ere badaude sumendiak''' <br>
Bai, hala da. Adibidez, [[Txikipedia:Marte|Marten]] asko daude; haien artean, [[Txikipedia:Eguzki-sistema|eguzki-sistema]] osoan dagoen sumendirik handiena: 22-23 kilometroko altuera du! '''Olympus Mons''' izena eman zaio.<br>
<center>[[Fitxategi:Olympus Mons alt.jpg|200px]]}}
Milaka sumendi daude munduan, lehorrean eta itsaspean. [[Txikipedia:Europa|Europan]], oso ezagunak dira [[Txikipedia:Vesuvio|Vesuvio]] eta [[Txikipedia:Etna|Etna]] sumendiak. Biak [[Txikipedia:Italia|Italian]] daude, lehena lo eta bigarrena tarteka aktibo.
| |||