Eguzkia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
31. lerroa:
</math> da([[watt]] [[metro koadro]]ko), Unitate Astronomiko bateko distantzian (hau da, Lurrarekiko duen distantzian)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=TSI Composite – PMOD/WRC|hizkuntza=en-GB|url=http://www.pmodwrc.ch/pmod.php?topic=tsi/composite/SolarConstant|aldizkaria=www.pmodwrc.ch|sartze-data=2018-10-01}}</ref>. [[Lurraren atmosfera]]k ekiditen du eguzkiaren argia potentzia guztiarekin iristea lurrazalera, beraz potentzia gutxiago iristen da lurrera (<math>1,000 \ \text{W}/{\text{m}^2}</math>-tik gertuago) lainorik ez dagoenean eta Eguzkia bere [[zenit]]etik gertu dagoenean<ref>{{Erreferentzia|izena=El-Sharkawi, Mohamed|abizena=A.|izenburua=Electric energy : an introduction|argitaletxea=CRC Press|data=2005|url=https://www.worldcat.org/oclc/56103932|isbn=0849330785|pmc=56103932|sartze-data=2018-10-01}}</ref>. Lurraren atmosferako goiko geruzatan Eguzkiaren argiaren osaera honakoa da: %50 [[argi infragorri]]a da, %40 [[argi ikusgarri]]a eta %10 [[argi ultramore]]a. Atmosferak argi ultramorearen %70 inguru iragazten du, batez ere [[uhin-luzera]]rik motzenetan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Solar Spectral Irradiance: Air Mass 1.5|url=http://rredc.nrel.gov/solar/spectra/am1.5/|aldizkaria=rredc.nrel.gov|sartze-data=2018-10-01}}</ref>. Eguzkiaren [[erradiazio ultramorea]]k Lurraren egun-argiko aldearen atmosfera [[ionizazio|ionizatzen]] du, [[elektrizitate]]a garraiatzeko gai den [[ionosfera]] sortuz<ref name=":0" />.
 
Eguzkiaren [[kolore]]a [[zuri]]a da, [[CIE 1931 kolore-espazioa|CIE kolore-espazio]] indizea ia (0.3, 0.3) da, Eguzkia espaziotik edo zeruan oso goian ikusten denean. Emititzen dituen [[fotoi]] guztiak neurtzen badira, Eguzkiak fotoi gehien isurtzen ari den [[argi-espektroaespektro]]renaren eremua [[berde]]a da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What Color is the Sun? - Universe Today|hizkuntza=en-US|data=2013-10-08|url=http://www.universetoday.com/18689/color-of-the-sun/|aldizkaria=Universe Today|sartze-data=2018-10-01}}</ref>. Eguzkia [[ortzemuga]]tik gertu dagoenean, [[barreiatze atmosferiko]]ak Eguzkiari kolore hori, gorri, laranja edo magenta ematen dio. Tipikoki zuria bada ere, pertsona gehienek mentalki Eguzkian pentsatu behar dutenean kolore horia esleitzen diote; honen arrazoia oraindik eztabaidagai dago<ref>{{Erreferentzia|izena=S.R.|abizena=Wilk|izenburua=Light Touch: The yellow sun paradox|orrialdeak=12–13|data=2009-03-01|url=https://www.researchgate.net/publication/297708668_Light_Touch_The_yellow_sun_paradox|zenbakia=20|sartze-data=2018-10-01}}</ref>. Eguzkia [[nano hori|G2V izar]] bat da, non G2 horrek esan nahi duen gainazaleko tenperatura 5.778 K (5.505 °C) dela eta ''V''k [[sekuentzia nagusiko izar]] bat dela<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lazy Sun is less energetic than compost|hizkuntza=en|data=2012-04-17|url=http://www.abc.net.au/science/articles/2012/04/17/3478276.htm|aldizkaria=www.abc.net.au|sartze-data=2018-10-01}}</ref>. Eguzkiaren argiaren [[luminantzia]] batezbesteko 1,88 giga [[candela]] [[metro koadro]]ko da, baina Lurraren atmosferatik ikusita 1,44 Gcd/m<sup>2</sup>era jaisten da. Hala ere, luminantzia ez da konstantea Eguzkiaren disko osoan zehar.
 
Argi hau erabilita [[Eguzki-energia fotovoltaiko]]a eskuratu daiteke eta [[elektrizitate]]a eskuratu. Horretarako [[zelula fotovoltaiko]]ak erabili behar dira. Eguzki irradiazioa, eguzki energiaren eraginez sortutako bigarren mailako energia iturriekin batera, [[eoliko]]a, [[olatu energia]], [[energia hidroelektriko]]a eta [[biomasa]], lurrean eskuragarri dauden energia berriztagarrien zatirik handiena da. Hala ere, eguzki energia baliagarriaren zati txiki bat besterik ez da erabiltzen.