Ganimedes (satelitea): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
2. lerroa:
{{astronomia infotaula
|izena = Ganimedes}}{{commonskat}}
'''Ganimedes'''<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0173.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=173. araua. Astroen izenak|orrialdea=6}}</ref> [[Jupiter]]ren satelite handiena da. Jupiterren 7. satelite urrunena da. [[Galileo Galilei|Galileoren]] satelitetako bat da, [[Galileo Galilei|Galileok]] aurkitu zuelako 1610. urtean. [[Eguzki-sistema]]ko [[satelite]] handiena da.
 
== Geologia ==
Ganimedesek 5.276 km-ko [[diametro]]a du, eta [[eguzkiEguzki-sistema]]kosisteman dagoen [[satelite]] handiena da. [[Merkurio (planeta)|Merkurio]] bera baino handiagoa da, nahiz eta masaren erdia ere ez duen<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Galileo - Overview|url=https://solarsystem.nasa.gov/missions/galileo/overview/|aldizkaria=Solar System Exploration: NASA Science|sartze-data=2018-10-04}}</ref>. Bere lurrazala silikatoz eta izotzez osaturik dago, biak ere antzerako proportzioan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Suddenly, It Seems, Water Is Everywhere in Solar System|hizkuntza=en|url=https://www.nytimes.com/2015/03/13/science/space/suddenly-it-seems-water-is-everywhere-in-solar-system.html|sartze-data=2018-10-04}}</ref>. Jupiterrek bere ilargiengan duen grabitateak beren nukleoak berotzen ditu, eta posible da bero horrek lurrazalaren eta mantuaren edo nukleoaren artean ozeano likido bat sortzea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jupiter moon Ganymede could have ocean with more water than Earth – NASA|hizkuntza=en-US|url=https://www.rt.com/usa/240301-nasa-jupiter-ganymede-ocean/|aldizkaria=RT International|sartze-data=2018-10-04}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Sarah|abizena=Ramsey|izenburua=Hubble Sees Potential Underground Ocean on Jupiter's Largest Moon|hizkuntza=en|data=2015-03-20|url=https://www.nasa.gov/press/2015/march/nasa-s-hubble-observations-suggest-underground-ocean-on-jupiters-largest-moon|aldizkaria=NASA|sartze-data=2018-10-04}}</ref>. Zientzilariek kalkulatu dutenez ozeanoa 150 kilometroko sakoneran dago eta 100 kilometrotako lodiera du<ref name=":1" />.
 
Ganimedesen azalean eremu ilunak eta argiagoak direnak bereizten dira. Eremu ilunak kraterrez josita daude eta oso zaharrak dira, duela lau mila milioi urtekoak. Hauen artean bada ''Galileo Regio'' izeneko lautada ilun bat, bertan eraztun kontzentrikoak ageri dira, anttzinako inpaktu baten aztarnak izan litezkeenak. Eremu argiak berriagoak dira eta mendikateak eta zangak ikus daitezke, baliteke jarduera tektonikoaren ondorioz izatea<ref>{{Cite aldizkari|abizena=Showman, A.P.|izena=Malhotra, R.|egile-lotura=|izenburua=The Galilean Satellites|aldizkaria=Science|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=286|data=1999|urtea=|url=|sartze-data=|issn=}}</ref>. Horregatik esaten da [[Lurra]]rekiko antz handia duela, Artizarrak eta Martek baino handiagoa.