Espainiako Gerra Zibila Donostian (1936): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Lainobeltz (eztabaida) wikilariaren 6445034 berrikuspena desegin da Etiketa: Desegin |
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
125. lerroa:
[[Fitxategi:Matxinoak_Donostian_sartzen_18.jpg|thumb|Eskuindar matxinoen aldeko jendetza eta gerlariak errepublikaren kartel eta ikurrak kentzen]]
[[Fitxategi:Matxinoak Donostian sartzen 10.jpg|thumb|Tropa sartu berriak, [[Artzain Onaren katedrala|Artzain Onaren Katedral]]etik ateratzean agurtuak]]
[[File:4. Berasategi Etxeberria, Pepi (Donostia, 1935).webm|thumb|Aita kendu zioten, Pepi Berasategiren testigantza
155. lerroa:
{{sakontzeko|Gipuzkoako kanpaina}}
[[File:1937_gerratik_ihesi.jpg|thumb|Frontetik ihesi Bizkai aldera]][[File:1940 Himmler in Gipuzkoa plaza.jpg|thumb|Himmler Donostian (1940)]]
[[File:24. Muxika Lasa, Jokin (Donostia, 1932).webm|thumb|Isiltasuna eta errepresioa, Jokin Muxikaren testigantza]]
Irailaren 13an Donostia erori ondoren, iheslarien zutabeek mendebaldera alde egiteko modua aurkitu zuten. Fronteak, ordea, taigabe aurreratu zuen hainbat egunez, eta Gipuzkoako kostaldea okupatu [[Eibarko gudua (1936-1937)|Eibar pareraino]].<ref>Steer, George L. (2009 (1938)), 58-59. or. ''Pistolero style'' aritu ziren horretan, Steer-ek dioenez, 17 apaiz ere aipatzen ditu hildakoen artean.</ref> ''Nazionalek'' (militarrak, [[Ofentsiba Nazional-Sindikalistako Batzarren Espainiako Falangea|falangista]]<nowiki/>k, karlistak)<ref group="oh">Europako testuinguruan, [[Alderdi Nazional Faxista|Italiako faxistekin]] eta [[Alemaniako Langile Alderdi Nazionalsozialista|Alemaniako nazional-sozialistekin]] ideologiaz eta hartutako laguntzaz zuten lotura estuagatik, indar matxinatuen multzoari 'faxistak' ere deitu izan zaie, batez ere (baina ez bakarrik) giro ezkertiar eta errepublikazaleetan. 'Frankista' izena ez da hitz egokia gerraren lehen urteetarako, Franco kolpisten buruzagi eta alderdien talde batean beste bat baitzen.</ref> Gipuzkoa azpiratzen zuten bitartean, Kudeaketa Batzordea eratu zuten Gipuzkoa gobernatzeko (''Comisión Gestora''), indar matxinatuen arteko oreka zail batean. [[Antonio Arrue|Antonio Arrue Zarauz]] karlistak Gerrako Batzorde Karlistako (''Junta Carlista de Guerra'') presidentetza hartu zuen gutxienez 1937 hasiera arte, baita urrian bertan Kudeaketa Batzordearen osaeraren kontra protesta egin ere. Eskuindar indar desberdinen arteko tirabira horretan, euskal apaizen garbiketa eta exekuzioak hasi ziren, bereziki gogorrak Gipuzkoan.<ref name="Preston, Paul. 2013, 430-431. or"/>
| |||