1766ko matxinada: berrikuspenen arteko aldeak

Eguraldi eskasa dela eta<ref name="gallego">{{Erreferentzia|izena=José Andrés|abizena= Gallego|izenburua=El motín de Esquilache, América y Europa|argitaletxea=Fundación Mapfre Tavera|data=2003|url=https://www.worldcat.org/oclc/53153889|isbn=8400081331|pmc=53153889|sartze-data=2018-09-12}}</ref>, 1761 eta 1765 artean oso gari gutxi jaso zen Gaztela osoan, eta prezioa bikoiztu zen: [[anega]] batek 843 [[marabedi]] balio zuen hasieran, 1.657 amaieran<ref name="machinada">{{Erreferentzia|izenburua=La Machinada contra "los caballeritos" {{!}} España Fascinante|hizkuntza=es-ES|url=https://espanafascinante.com/leyenda-de-espana/leyendas-de-pais-vasco/la-machinada-contra-los-caballeritos/|aldizkaria=España Fascinante|sartze-data=2018-08-31}}</ref>. Eguraldiak eragin handia izan zuen hamarkadako lehen urteetan gariaren eta beste aleen uztan. Denboraz kanpoko hotzak, beroaldi handiak, eurite handiek, izozte oso handiek (1766an Arga ibaia Iruñean eta itsasoa Bizkaiko kostan izoztu ziren) eta elurte izugarriek garia ez sortzeaz gain ezin inportatzea ekarri zuen<ref name="gallego" />. [[Izotz Aro Txikia]]ren gertakarietako bat izan zen<ref name="radioeuskadi">{{Erreferentzia|abizena=Eitb|izenburua=La Matxinada De Los Cereales (1766) Y Mecurio, El Planeta Maravilloso {{!}} La Mecánica Del Caracol (2015-2016) 25/04/2016 {{!}} Radio a la carta {{!}} EITB Radios|hizkuntza=es-ES|url=https://www.eitb.tv/es/radio/radio-euskadi/la-mecanica-del-caracol/3446060/4012464/la-matxinada-de-los-cereales-1766-y-mecurio-el-planeta-maravilloso/|aldizkaria=www.eitb.tv|sartze-data=2018-09-21}}</ref>.