Bizkaiko Forua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
atal ordena
An13sa (eztabaida | ekarpenak)
t →‎top: clean up using AWB
3. lerroa:
'''Bizkaiko Forua''' [[Bizkaia|Bizkaiko]] hainbat lur arautzen zituen legea zen. Foru Zaharra [[1452]]an idatzi bazen ere, [[1110]]etik zegoen indarrean. [[1526]]an berriro berridatzi zuten.
 
Bizkaiko oinarrizko erakundea ''ibarra'' zen, eta erakunde horretara biltzen ziren [[baserri]]ak. Goragoko mailan ''[[elizate]]ak'' zeuden, baserri, auzo eta inguruko lurrak biltzen zituena. Elizateek gizonezko herritar guztiak biltzen ziren aholkularitzak zeuzkaten, eta ordezkariak bidaltzen zituzten Ibar-jaurerriko Batzar Nagusietara. Elizate bakoitzak ''fiel'' izeneko agintaria zuen (zenbaitetan bi, bata jabeek aukeratua eta bestea maizterrek). [[Ibar-jaurerri|Ibar-jaurerriak]]ak eskualdeko elizateak biltzen zituen, eta Ibar-jaurerriko Batzar Nagusiak antolatzen zituen; bertan biltzen ziren elizateetako ordezkariak. Ibar-jaurerriaren buru [[ibar-jaun]] (''merino'' gaztelaniaz) edo epaileak jarduten zuen. Batzar horietan aukeratzen ziren Gernikan egiten ziren Bizkaiko Batzar Nagusietarako ordezkariak. Bizkaitar guztiak ziren [[aitoren seme]], eta lurjabe izateko eskubidea zuten, guztiak handiki ez baziren ere. Bizkaiko lehen Ibar-jaurerriak [[Uribe]], [[Busturia]], [[Markina-Xemein|Markina]], [[Bedia]], [[Zornotza]] eta [[Arratia]] izan ziren. [[Durangaldea]], [[Enkarterri]] eta [[Orozko]] geroago batu ziren. Bizkaiko Batzar Nagusietara deitzeko, sua pizten zen [[Gorbeia]], [[Ganekogorta]], [[Kolitza]], [[Oiz (mendia)|Oiz]] eta [[Sollube]] mendi-gainetan, eta elizate eta hirietako ordezkariak biltzen ziren.
 
[[Fitxategi:Bizkaiko_merindadeak_XVIII._mendean.png|thumb|Bizkaiko ibar-jaurerriak XVIII. mendean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kondaira|hizkuntza=eu-ES|url=http://www.kondaira.eus/index.php/kondaira/historiaMateriala/mapak|sartze-data=2017-11-21}}</ref>]]