Errege Bardea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
196. lerroa:
 
==== Erromerodi eta ezkaidiak ====
Abariztia degradatu denean (suteen edo artzantzaren eraginez, adibidez), edo lurzorua oso harritsua denean, [[erromero]]z (''Rosmarinus officinalis'') eta [[linum|lihoz]] (''Linum suffruticosum'') osatutako beste sastrakadi bat hazten da. Hau abariztia baino baxuagoa eta irekiagoa da eta Bardea Zuriko eta Beltzeko hainbat lekutan agertzen da. Gaur egungo landare-komunitate arruntena da, eta Bardeako eremu osoaren %26,5 hartzen du.<ref name="biosfera"></ref>
Erromeroa urte osoan zehar loratzen bada ere, udaberriaren amaieran du optimo fenologikoa, komunitate honetako gainerako landareek bezala.<ref name="meaza"></ref>

Flora-aberastasun handiko komunitatea da; ugaritasuna eta esanahi biogeografikoa kontuan harturik, hauek dira espezierik aipagarrienak: [[ezkai]]a (''Thymus vulgaris''), [[elorri-triska]] (''Genista scorpius''), [[estrepa zuri]]a (''Cistus albidus''), '' Helianthemum origanifolium subsp. rotundifolium'', ''Fumana ericoides'', ''Fumana thymifolia'', ''Atractylis humilis'', ''Stipa parviflora'', ''Centaurea linifolia'' eta ''Polygala rupestris''. Soilguneetan ''Brachypodium retusum''-en albitz-belardia agertzen da.<ref name="elhuyar1"></ref><ref name="meaza"></ref><ref name="rome">{{erreferentzia| izena= |abizena= |url=http://www.cfnavarra.es/agricultura/informacion_agraria/mapacultivos/htm/ass_Rols.htm | izenburua=Romerales y tomillares bardeneros |sartze-data=2018-9-10|argitaletxea=Mapa de Vegetación Potencial de Navarra 1:25.000, cfnavarra.es}}</ref> Azkeneko habitat horretan intereseko flora espezieak daude, konparazio batera, ''Narcissus dubius'', ''Narcissus triandrus subsp. pallidulus'' eta ''Sideritis spinulosa''.<ref name="bon1"></ref>
 
Ardiek larratzen dutenean, erromerodia ireki egiten da; leku horietan ezkaia, elorri-triska eta [[astaizpiliku]]a (''Lavandula latifolia'') gailentzen dira. Zenbait laiotzetan (Plana de la Negra, Pisquerra, Cornialto), berriz, [[ezpel arrunt|ezpela]] nagusitzen da erromerodian, eta astaizpilikua, ''Aphyllanthes monspeliensis'', ''Aster willkommi'', ''Bromus erectus'', ''Carlina vulgaris'' eta ''Salvia lavandulifolia'' ere agertzen dira.<ref name="rome"></ref><ref name="ursua"></ref>
 
==== Espartzudiak ====
Ekaitzetan eroritako urek garraiatutako materialen aldizkako metaketa jasaten duten lekuetan, gramineo bizikor handiz osatutako larrebelardiak hazten dira, bertako espezie nagusia albardina ( Lygeum spartum ) delarik.
 
==== Sastrakadi halonitrofiloak ====
Era berean, gorotzenGorotzen metaketa edo/eta ebaporazio handiaren eraginez, nitrato-kontzentrazio handia duten lekuetan, ardiak bazkatzeko erabiltzen diren lursailetan adibidez, ''Salsola vermiculata'' eta ''Artemisia herba-alba'' muluak nagusi direneko sastrakadi baxua hazten da.<ref name="elhuyar1"></ref>
 
==== Sastrakadi halofiloak ====
Udako beroak eragindako ebaporazioaren ondorioz gatza azaleratu ohi den lekuetan berriz, gazitasuna jasateko gai diren landare gutxi batzuez osatutako komunitateak aurki ditzakegu, hauetako espezie aipagarrien artean ''Suaeda brevifolia'' eta ''Salicornia ramosissima'' landare zukutsuak, eta ''Limonium'' jeneroko zenbait espezie ditugularik.<ref name="elhuyar1"></ref>
 
==== Espartzudiak ====
Ekaitzetan eroritako urak garraiatzen dituen material finak (buztina eta lupetza) Bardea Zuriko zelaietan jalkitzen dira. Leku horietan gramineo bizikor handiak hazten dira, errizoma sendoei esker aldian behingo buztin metatzea jasan dezaketenak. Larrebelardi horietako espezie nagusia [[espartzu fin]]a (''Lygeum spartum'') da. Horrekin batera, ''Stipa'' generoko espezie batzuk, ''Brachypodium retusum'', ''Elymus pungens'', ''Dactylis glomerata subsp. hispanica'', ''Koeleria vallesiana'' eta ''Atractylis humilis'', ere agertzen dira.<ref name="ursua"></ref><ref name="espart">{{erreferentzia| izena= |abizena= |url=http://www.cfnavarra.es/agricultura/informacion_agraria/mapacultivos/htm/ass_LySt.htm | izenburua=Espartales |sartze-data=2018-9-10|argitaletxea=Mapa de Vegetación Potencial de Navarra 1:25.000, cfnavarra.es}}</ref>
 
Lurzorua buztintsu-limotsua eta gazia delarik, espartzudi halofiloak hazten dira, eta landare halofilo batzuek (''Suaeda vera var. braun-blanquetii'', ''Spergularia maritima'', ''Frankenia thymifolia'' eta ''Limonium'' generoko espezie batzuek) egiten diote lagun espartzuari. Habitat hauek landare endemikoak hartzen dituzte beren baitan, horietako batzuk katalogatuak: ''Limonium ruizii'' eta ''Senecio auricula''.<ref name="esparthal">{{erreferentzia| izena= |abizena= |url=http://www.cfnavarra.es/agricultura/informacion_agraria/mapacultivos/htm/ass_LvLy.htm | izenburua=Espartales halófilos |sartze-data=2018-9-10|argitaletxea=Mapa de Vegetación Potencial de Navarra 1:25.000, cfnavarra.es}}</ref><ref name="bon1"></ref>
 
==== Sakanak eta hezeguneak ====