|
=== Landaredia ===
El Planon eta Bardea Beltzean, [[artadi]]a izanen zen jatorrizko landaredia, baina nekazaritzarako egokiak ziren lurretan hazten zenez, gaur egun ia guztiz desagertu da, zenbaitEl Plano eta Plana de la lekutanNegran antzinako basoaren lekuko den arte (''[[arte (zuhaitza)|Quercus rotundifolia]]'') bakanen bat gelditzen bada ere. Bardea Beltzako laiotzetan [[erkametz]] batzuk ere daude.<ref name="biosfera">{{erreferentzia| izena= |abizena= |url=https://www.bardenasreales.es/bardenareales_d.htm | izenburua=Bardenas Reales: Medio físico y características biológicas |sartze-data=2018-9-10 |argitaletxea=bardenasreales.es}}</ref> Dena den, faktore klimatiko edo edafikoen gogortasuna dela-eta, zenbait tokitan ezin da arterik hazi. Leku horietan pinudiak, abariztiak edo askoz ere baldintza gogorragoak jasan ditzaketen beste hainbat komunitate hazten diradaude.<ref name="elhuyar1"></ref>
==== Pinudiak ====
Jasaten duten higadura handiaren eragina dela eta, karraskalakartadiak mantentzekoirauteko gai ez diren leku malkartsuetan pinudia da komunitate nagusia. Gaur egun pinudia Bardea Beltzean eta EguarasekoVedado naturde erreserbanEguarasen hazten da batez ere, eta, karraskalakartadiak ia guztiz desagertu direnez, BardeetakoBardeako baso- mota bakarra da. Bertako espezie nagusia Aleppo[[Alepo pinuapinu]]a (''Pinus halepensis'') da. Pinu hau oso arrunta da eskualde mediterraniarreko leku idorretan eta, lurzoru gazietan ezik, edozein lurzoru- motatan hazteko gai da. Oso ongi jasaten ditu BardeetakoBardeako lehorte eta beroak, baina oso sentikorrasentibera da izozteekiko, eta, ondorioz, leku epel samarretan soilik hazten da.<ref name="elhuyar1"></ref>
Nahikoa baldintza edafiko gogorretako lekutan hazten denez, baso honek ez du oso zuhaitz-geruza jarraia osatzen, eta ondorioz, soilunesoilgune ugari izaten ditu. SoiluneSoilgune hauetan sastrakadi mediterraniarreanmediterraneoan oso arruntarruntak diren hainbat zuhaiska[[zuhaixka]] eta muluz[[mulu]]z osatutako zuhaiska-geruza bat hazten da,; bertako espezie nagusiak, abaritza[[abaritz]]a ( ''Quercus coccifera ''), [[ena arruntaarrunt]]a ( ''Rhamnus lycioides ''), [[hego-ipuruaipuru]]a ( ''Juniperus oxycedrus ''), [[feniziar sabina feniziarra]] ( Juniperus phoenicea ), legeltxorra[[legeltxor]]ra ( ''Pistacia lentiscus '') eta erromeroa[[erromero]]a ( ''Rosmarinus officinalis '') direlarikdira.<ref name="elhuyar1"></ref>
Aipatu landare hauek, Eskualdeeskualde Mediterraniarreanmediterraneoan hazten diren beste askok bezala, leku idorretan bizi ahal izateko oso aproposak diren zenbait moldaera izaten dituzte, hala nola ura galtzea ekiditen duten kutikula lodiko hostoak izatea (esklerofilia), oso hosto txikiak edukitzea edo hauek guztiz desagertu izana, hostoetan eta beste zenbait ataletan argia isladatzen duten ile ugari izatea, eta abar. Belar-geruza aldiz, gramineoz[[gramineo]]z eta beste hainbat landare belarkaraz osatutaosaturik egoten da,; arruntenak ''[[Brachypodium retusum]]'' eta ''[[Koeleria vallesiana]]'' gramineo bizikorrak[[bizikor]]rak direlarikdira.<ref name="elhuyar1"></ref>
==== Abariztiak ====
Zenbait kasutan ordea, ez da pinurik hazten edo hauek oso gutxi dira. Kasu horietan abariztia da komunitate nagusia. Komunitate hau sastrakadi dentsotrinko eta altu samarra da eta bertan aipatu berri ditugun [[abaritz]]a, [[legeltxor]]ra, [[feniziar sabina]] eta abarrez gain, [[gartxu hostoestuahostoestu]]a ( ''Phillyrea angustifolia ''), [[karraskila]] ( ''Rhamnus alaternus ''), [[elorri-triska]] ( ''Genista scorpius ''), eta beste hainbat zuhaiskazuhaixka eta mulu aurki ditzakegu,. kasuKasu honetan ere, gramineoz eta beste hainbat landare belarkara mediterraniarrezmediterraneoez osatutako belar-geruza agertzeaizan arruntaohi delarikda.<ref name="elhuyar1"></ref>
==== Erromerodi eta ezkaidiak ====
Abariztia degradatu denean (suteen edo artzantzaren eraginez, adibidez), edo lurzorua oso harritsua denean, erromeroz[[erromero]]z eta linuz[[linum|lihoz]] ( ''Linum suffruticossum suffruticosum'') osatutako beste sastrakadi bat hazten da. Hau abariztia baino baxuagoa eta irekiagoa da eta Bardea Zuriko eta Beltzeko hainbat lekutan agertzen da,. gaurGaur egungo landare-komunitate arruntena delarikda, eta Bardeako eremu osoaren %26,5 hartzen du.<ref Bertanname="biosfera"></ref> aipatuAipatu bi espezieez gain, [[elorri-triska]], ezkaia[[ezkai]]a ( ''Thymus vulgaris ''), astaizpilikua[[astaizpiliku]]a ( ''Lavandula latifolia ''), [[estrepa]] ( ''Cistus clusii ''), [[fraide-buruaburu]]a ( ''Globularia alypum ''), alkebelarra ( Dactylis glomerata subsp. hispanica ), erruda ( Ruta angustifolia ), etab. aurki ditzakegu.<ref name="elhuyar1"></ref>
==== Espartzudiak ====
|
