Txikipedia:Kutsadura: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
{{PAGEBANNER:Black smoke, Crofton Pumping Station - geograph.org.uk - 1188752.jpg}}
[[Fitxategi:AlfedPalmersmokestacks.jpg|thumb|300px400px|right|<center>Airea kutsatzen duen lantegi edo fabrika bat.]]
 
'''Kutsadura''' gai edo substantzia batzuek [[txikipedia:ingurumen|ingurumen]]a kaltetzen dutenean gertatzen da. Ingurumena kaltetzeaz gain, substantzia horiek [[Txikipedia:Izaki bizidun|izaki bizidunak]] ere (landareak, animaliak...) kaltetzen dituzte. Substantzia kaltegarri horiei kutsagarri edo kutsatzaile deitzen zaie.
 
Industrializazioaren ondorioz eta aurrerapen teknologikoen ondorioz gizakia hasi zen duela 200 urte ingurumena kutsatzen. Gaur egungo lantegi askotan substantzia kutsagarriak sortzen dira, airea, ura eta lurzorua kutsatzen dutenak.
7 ⟶ 8 lerroa:
== Airearen kutsadura ==
 
Prozesu industrial askotan gas kutsatzaileakkutsagarriak sortzen dira, atmosfera zikintzen dutenak. Ke moduan botatzen dira maiz gas kutsatzaile horiek. Ke hauek arnastea kaltegarria izan daiteke guretzat. Industriak eta ibilgailuak dira airearen kutsadura gehien sortzen dutenak.
 
Gas kutsatzaileen artean [[Txikipedia:Karbono dioxido|karbono dioxido]]a eta [[txikipedia:metano|metano]]a daude, [[Txikipedia:Berotegi-efektua|berotegi-efektu]]a sortzen dutenak. Eta baita sufre dioxidoa eta nitrogeno oxidoa ere, [[Txikipedia:Euri azido|euri azido]]a eragiten dutenak. Berotegi-efektua oso kaltegarria da Lurraren tenperatura igotzen duelako, eta euri azidoa ere bizidun asko kaltetzen dituelako.
13 ⟶ 14 lerroa:
== Uraren kutsadura ==
 
Ibaiak, lakuak eta itsasoak zikintzen dira kutsaduraren ondorioz, sarritan landareaklandareek eta arrainakarrainek ere kalte handiak jasotzen dituzte eta hiltzen dira. Gaur egun herrialde askotan herrietatik datozen ur zikinak [[txikipedia:araztegi|araztegietan]] garbitzen dira, eta kutsadura organikoa asko murrizten da. Baina giza jarduera industrialak kutsadura inorganikoa ere sortzen du, kutsadura kimikoa: lantegi batzuek detergenteak, metal kutsatzaileakkutsagarriak, olioak, etab. botatzen dituzte ibaietara. Zabortegiek, nekazaritzan erabiltzen diren [[txikipedia: pestizida|pestizidek]], petrolio isurketek..... ura ere (ibaiak eta itsasoak) zikindu ditzakete.
 
Uraren kutsadura gutxitzeko lege zorrotzak daude industriek ahalik eta gutxien zikintzeko eta hirietan eta herrietan sortzen diren ur zikinak (estolderietatik joaten direnak) araztegietan garbitzeko.
 
Uraren kutsadura gutxitzeko lege zorrotzak daude, industriek ahalik eta gutxien zikintzeko eta hirietanhiri eta herrietan sortzen diren ur zikinak (estolderietatik joaten direnak) araztegietan garbitzeko.
 
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Ekologia]]