Txikipedia:Zetaren Bidea: berrikuspenen arteko aldeak

'''Zetaren Bidea''' aspaldiko garaietan [[Txikipedia:Europa|Europatik]] Asiara eta [[Txikipedia:Asia|Asiatik]] Europara merkatalgai edo salgaiak eramateko erabiltzen ziren bide batzuk ziren. [[Txikipedia:Txina|Txinatik]] [[Txikipedia:Mediterraneo itsasoa|Mediterraneo]] aldeko herrialdeetaraino iristen zen, gutxi gorabehera. Zetaren Bidea [[Txikipedia:Erromatar inperioa|erromatar inperioaren]] garaitik hasita [[Txikipedia:Erdi Aroa|Erdi Aroraino]] erabili zen bereziki. Izen hori eman zitzaion Txinan egindako zeta zelako bide horietatik Europaraino garraiatzen zen produkturik garrantzitsuenetako bat; denbora luzez, izan ere, zeta Txinan bakarrik egiten zen, eta Europan oso salgai baliotsua zen. Baina, zetarekin batera, beste hainbat produktu baliotsu ere garraiatzen ziren: [[espezia|espeziak]], [[te|tea]], [[laranja|laranjak]], harri eta metal bitxiak, [[artile]] edo [[liho|lihozko]] oihalak, [[anbar|anbarra]], [[boli|bolia]], [[laka]], [[beira]], [[koralak]] etab.

Zetaren Bide inguruan, gainera, hainbat hiri ere sortu ziren, merkataritzari esker; adibidez, Samarkanda edo Bukhara. Neurri handi batean, Zetaren Bidetik egiten zen merkataritzari esker hazi eta aberastu ziren Txina, [[Txikipedia:Antzinako Egipto|Egipto]], [[Txikipedia:Mesopotamia|Mesopotamia]], [[Persia]], [[India]] eta [[Txikipedia:Antzinako Erroma|Erromako]] kultura eta zibilizazio zaharrak; eta elkarren arteko ezagutza ere posible bihurtu zen, eta gaur egun ezagutzen dugun munduaren hasiera ekarri zuen.