Asto: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
tNo edit summary |
||
7. lerroa:
'''Astoa''' (''Equus africanus asinus'') etxekotutako [[ugaztun]] [[perisodaktilo]]a da, [[Equidae]] familiakoa, [[zaldi]]aren antzekoa dena baina txikiagoa, belarri-luzea eta larru-latza. Haren antzinako arbaso basatia [[Afrikako basa asto]]a (''Equus africanus'') da. Lehen '''Equus asinus asinus''' izena ematen zitzaion, baina [[2003]]an Nomenklatura Zoologikoko Nazioarteko Batzordeak erabaki zuen etxekotutako espezieen izenak espezie basatiaren izenarekin bat egin behar duela.
Gizakiak asko erabili izan du, eta [[K. a. 3. milurtekoa]]n etxekoturik zegoela dokumentatua dago. Munduko leku ezberdinetara zabalduz joan zen, esate baterako [[Amerika|Ameriketara]], bereziki zama-abere gisa erabilia izan zenean. Horren ondorioz, eta hainbat abere bertan abandonatuak izan zirelako, basastoen populazioak sortu ziren, adibidez [[Ipar Amerika]]n.
== Euskal Herriko bertoko astoak ==
{{Sakontzeko|Enkarterriko astoa|Piriniar astoa}}▼
* Euskal Herrian Enkarterriko astoa izeneko bertoko asto [[Arraza (biologia)|arraza]] dago. Garai batean Euskal Herri guztian [[Enkarterri]]ko arrazaren antzeko astoak zeuden. Asto hauek inguruko astoak baino askoz txikiagoak dira tamainaz eta muturra eta sabelaldea zuri kolorekoak dauzkate. Egun beste arraza eta mota ezberdinetako astoak daude euskal landa eremuan, nahiz eta bertoko arraza berreskuratzeko hainbat ekimen dauden. Esate baterako [[Lazkao]]ko "[[Astotxo eguna|astotxo egunean]]" burutzen den bertoko arrazako astoen txapelketa.
* [[Ipar Euskal Herria]]n [[Piriniar astoa]] delako arraza
▲{{Sakontzeko|Enkarterriko astoa}}
▲* [[Ipar Euskal Herria]]n Piriniar astoa delako arraza hedatuta zegoen, Enkarterriko astoa motatik oso gertukoa. Galzorian dago egun.
==
* [[Enzebra]]
* [[Kiang]]
|