Heidelberg: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
No edit summary
3. lerroa:
}}
{{beste erabilpen batzuk}}
'''Heidelberg''' [[Alemania]]ko hego-mendebaldean dagoenmendebaldeko [[Baden-Württemberg]] estatuko [[hiri]] bat da. [[2006]]an 140.000 bizilagun zituen, eta 109 kilometro karratu ditu. [[Rhein-Neckar (barrutia)|Rhein-Neckar-Kreis]] barrutiko hiriburua Heidelberg da, baina hiria ez dago sartuta bera inguratzen duen barruti horren lurretan. Hiri unibertsitarioa da, kultura bizitza handikoa. Famatua da, bere gazteluarengatik ez ezik, ''[[Homo heidelbergensis]]'' gizakiaren lehenengo arrastoak bertan aurkitu zirelako ere.
 
== Geografia eta Klima ==
71. lerroa:
[[Zelta|Zeltek]] K.a. V mendean bertan gotorleku bat eta tenplu bat bazuten. ''Heiligenberg'' (Santuen mendia) izena jarri zioten. Gaur egun oraindik aztarnak badaude. K.o. 40 urtean [[Erromatar Inperioa|erromatarrek]] [[castrum]] bat jaso zuten bertan luzaroan egoteko asmoaz. Seinaleak egiteko dorre bat eta Neckar ibaia gurutzatzeko egurrezko zubi bat ere eraiki zituzten. Castroaren inguruan herria sortuz joan zen 260an [[Antzinako germaniarrak|germaniar leinuek]] konkistatu zuten arte.
 
[[Fitxategi:Obere_Burg_und_Dicker_Turm_Heidelberger_Schloss_Sebastian_Muenster_Kalendarium_Hebraicum_1527_(Ausschnitt).jpg|thumb|left|200px| heidelbergHeidelberg, 1527]]
=== [[Erdi Aroa]] ===
 
80. lerroa:
=== [[Aro Modernoa]] ===
 
Heidelbergeko Unibertsitateak izugarrizko eragina izangoizan zuen [[Humanismo]] eta [[Erreforma protestantea|Erreforma]] garaian, XV. eta XVI. mendeetan, eta batez ere [[Luteranismo]] eta [[Kalbinismo]]aren arteko gatazkan. Bertako liburutegia gaur egun oraindik Alemaniako liburutegi publiko zaharrena da.
 
[[Hogeita Hamar Urteko Gerra]]ren barruan, 1622an Liga Katolikoak Heidelberg konkistatu zuen eta [[Bavaria]]ko Wittelsbach etxearen menpe gelditu zen. Gerra bukatzean hala ere Karlos Luis Palatinatukoak jabetza berreskuratu zuen. 1689an frantsesek oinordfekotza eskatuz hiria hartu zuten eta 1693an alde egin zutenean hiria ia erabat suntsitua gelditu zen. 1810an berreraikuntza lan handiak hasi zituzten eta 1815ean [[Austriar Inperioa|Austria]], [[Errusia]] eta [[Prusia]]ko erregeen arteko bilera bat antolatzeko gai izan zen hiria. Bilera horretan Napoleondar Gerrek eragindako sarraskiak zirela eta Aliantza santua egitea erabaki zuten.