11:22, 19 apirila 2018ko berrikusketa aldatu Xabier Armendaritz (eztabaida \| ekarpenak) Burokratak, Interfazeko administratzaileak, Administratzaileak 85.298 edits t Xabier Armendaritz wikilariak «Karlistaldiak» orria «Karlistaldi» izenera aldatu du: «Artikuluen izenburuan, deklinabidea bereizteko marratxorik ez» ← Aurreko ezberdintasuna		15:55, 23 ekaina 2018ko berrikusketa aldatu desegin Iñaki LL (eztabaida \| ekarpenak) Kontu sortzailea, Egiaztatutako erabiltzaileak, Administratzaileak 25.408 edits t Sarrera osatu Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{HezkuntzaPrograma}} {{Euskal Herriko historia aurkibidea}} '''Karlistaldiak'''<ref>Euskaltzaindia: Hiztegi Batua.</ref><ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> edo '''karlista gerrak'''<ref>Ibon Sarasola: ''Zehazki'' hiztegia.</ref> —''gerra karlista'' eta ''karlistada'' izenez ere ezagunak— [[XIX. mendea\|XIX. mendeko]] ~~hiru~~Euskal ~~garaitan~~Herrian eta [[Espainia]]n gertatutako [[gerra zibil]]ak izan ziren, eta Euskal Herrian izan zuten gune nagusia. Euskal Herriko historian bi karlistaldi zenbatu ohi dira; Espainian, berriz, hiru gehienetan, tartean Katalunian izandako [[Matinerren Gerra]] deitutako altxamendua sartuta. [[Europako historia]]n ~~erregenahien~~errege-nahien arteko azken gerrak izan ziren. [[1833]] eta [[1876]] artean [[Karlismo\|karlistek]] — [[Karlos Maria Isidro Borboikoa\|Karlos infantea]]<nowiki/>ren (Karlos V.a ~~izango~~nahi ~~zena~~zuenaren) eta bere oinordekoen ~~jarraitzaileak~~jarraitzaileek — zenbait aldiz ~~"Jainkoa, Aberria eta Erregea" lelopean~~ matxinatu eta balio tradizionalak ([[legitimismo]] eta [[katolizismo]]a) aldarrikatu zituzten, "Jainkoa, Aberria eta Erregea" lelopean, hasieran [[liberalismo]] ~~hasieran~~<nowiki/>ren eta, gero, [[errepublikanismo]]aren aurka. Euskal Herrian, errege-nahiaren babesa baino, foruen galeraren auzia izan zen tentsioen iturri nagusia, behin betiko azken karlistaldiaren amaieran, 1876an galduak. [[1833]]an [[Fernando VII.a Espainiakoa]] hil zenean, bere laugarren emaztea zen [[Maria Kristina Borboikoa]] erregeorde bilakatu zen, bere alaba [[Elisabet II.a Espainiakoa\|Elisabeten]] izenean. Honek bitan zatitu zituen bere mendekoak, alde batetik ''cristino''ak edo ''isabelino''ak eta bestetik karlistak izanda. ''Cristino''ek erregeorde eta bere gobernua babesten zituzten, karlistek, berriz, [[Karlos Maria Isidro Borboikoa\|Karlos infantea]], Fernando VII.aren anaia, erregetzat zuten. Gakoa [[1830]]ean ezarritako [[lege salikoa]] indargabetzen zuen Berrespen Pragmatikoaren legezkotasunean zegoen.

Karlistaldi: berrikuspenen arteko aldeak