Satelite artifizial: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Nasa swift satellite.jpg|thumb|[[Swift (satelitea)|Swift]] satelite artifiziala
|405x405px]]'''Satelite artifiziala''' makina bat da, [[Espazio anezka|espazio-anezka]] batetik bidalia, zeina espazioko gorputzen inguruan [[Orbita|orbitan]] egoten denabaita. Satelite artifizialek [[Satelite natural|satelite naturalen]], [[Asteroide|asteroideen]] eta [[Planeta|planeten]] inguruan orbitatzen dute. BereHaien bizi erabilgarria amaitu ostean, satelite artifizialakbatzuk orbitan geratugeratzen daitezkedira [[hondakin espazial]] gisa, eta beste edobatzuk [[Atmosferan sartze|atmosferan berriro sartuzsartu]] eta desegin daitezkeegiten dira (orbita altuera baxukoa denean soilik gerta daiteke bigarren aukera hori).
 
== Satelitearen aurrekari historikoak ==
[[Edward Everett Hale]]-ren "[[The Brick Moon|''The Brick Moon'']]" ([[La'Adreiluzko luna de ladrillo]]ilargia') izan zen, [[Atlantic Monthly]] argitaletxeak argitaratua 1869. urtean argitaraturiko eleberria, fikziozko lanetan lehena izan zen satelite artifizial bat [[Lurra|Lurraren]] inguruan orbitan jartzeko jaurtiketa-prozesua deskribatzen zuen lehenengo fikziozko lana.
 
Ideia hauhori berriro agertu zen " [[LosJules quinientosVerne]]-ren millones1879ko ''Les cinq cents millions de la Begún]]"Bégum'' (1879)'Begumaren bostehun [[Jules Verne|Julio Verne]]-renmilioiak') liburuan.​ Liburu honetanhorretan, ordea, bilauaren nahigabeko emaitza bat ageri da. Bertan,: etsaiak suntsitzeko, artilleria -pieza erraldoi bat sortusortzen du, eta, jaurtigaiarijaurtitzean nahi baina handiagoa denbaino abiadura bathandiagoa ematen diodionez, hausatelite orbitanartifizial utzizgisa sateliteuzten artifizialdu moduanorbitan.
 
[[Konstantin Tsiolkovski|Konstantín Tsiolkovski]] errusiarrak, 1903. urtean, [[La exploración del espacio cósmico por medio de los motores de reacción|"La exploración del espacio cósmico por medio de los motores de reacción]]" lehen tratatu akademikoa sortu zuen [[Untzi espazialak|ontzi espazialen]] jaurtiketarako [[suzirien]] inguruan. [[Konstantin Tsiolkovski|Tsiolkovski]]-k, lurraren inguruan orbita minimo bat mantendu ahal izateko abiadura, gutxi gora behera, 8km/s -koa (gaur egun 29km/s baina handiagoa dela ezagutzen da) zela eta [[Oxigeno likido|oxigeno likidoa]] eta [[hidrogeno likidoa]] erregaitzat dituen [[Etapa anitzeko propultsatzile|etapa anitzeko propultsatzaile]] bat beharrezkoa dela adierazi zuen. Bere bizitzan 500 lan baina gehiago idatzi zituen: bidai espazialen inguruan, [[Etapa anitzeko propultsatzailea|etapa anitzeko propultsatzailearen]] inguruan, [[Estazio espazia|estazio espazialen]] inguruan, ontzi batetik espaziora irteteko eskotilen inguruan eta baita ere [[Kolonia espazialak|kolonia espazialei]] janari eta oxigenoa hornitzeko sistema biologiko itxi baten inguruan. Airea bainabaino astunagoak diren makina hegalarien inguruko teorian ere sakondu zuen eta [[Wright anaiak|Wright anaiek]] momentu hartan burutzen zituzten kalkulu ugarietan independenteki lan egin zuen.
 
[[Herman Potočnik]]-ek, 1928an, bere liburu bakarra argitaratu zuen: "[[Das Problem der Befahrung des Weltraums - der Raketen-motor]]" (Bidai espazialaren arazoa - suziri-motorra). Liburu honetan espaziorantz aurrera egiteko eta gizakien presentzia iraunkor mantentzeko egitasmoa agertzen ziren. Potočnik-ek estazio espazial bat diseinatu eta bere [[orbita geoegonkorra]] kalkulatu zituen. Horretaz gain, espazioko baldintzak esperimentu zientifikoak egiteko nola erabili litezkeen eta ontzi orbitalen erabilera behaketa baketsuak eta militarrak egiteko deskribatu zituen. Liburuak [[satelite geoegonkorrak]] deskribatzen zituen, eta irratien bidez beraien eta lurraren arteko komunikazioa aztertzen zuen. Baina ez zuen sateliteak komunikazioak masan egiteko erabiltzeari eta [[telekomunikazio estazio]] bezala erabiltzeari buruzo ideia lantzen.