Txikipedia:Unibertsoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
6. lerroa:
Unibertsoa nola sortu zen azaltzeko teoria asko egon dira gizadiaren historian zehar, eta duela oso gutxira arte gizakiak ez du ondo ulertu nolakoa den edo zer den zehazki unibertsoa. Denbora luzean, unibertsoa lurrak, [[Txikipedia:eguzki|eguzkiak]], [[Txikipedia:ilargi|ilargiak]] eta beste zenbait [[Txikipedia:planeta|planetak]] bakarrik osatzen zutela uste zen. Adibidez, gure [[Txikipedia:Lur|Lurra]] unibertsoaren erdigunea zela pentsatzen zen, duela 3.000 urteko [[Txikipedia:Antzinako Grezia|greziarrek]] bezala (teoria horri [[Txikipedia:geozentrismo|geozentrismoa]] deitzen zaio); edo Lurra laua zela.
Gizakiaren zientziak unibertsoari buruz zekiena ez zen gehiegi aurreratu [[Txikipedia:Europa|Europako]] [[Txikipedia:Erdi Aro|Erdi Aroaren]] bukaera arte. Pizkunde edo [[Txikipedia:errenazimentu|errenazimentu]] garaiaren hasieratik (XV. mendetik aurrera, alegia), ordea, zientzialari batzuek erabat hankazgoratu zuten ordura arte nagusi izandako teoria geozentrista: [[
Geroago, [[Txikipedia:Kepler|Kepler]], [[Txikipedia:Galileo|Galileo]] eta [[Txikipedia:Newton|Newton]] zientzialariek planeten mugimenduaren oinarriak aurkitu zituzten, eguzkiaren inguruan jiratzen diren planeten mugimenduak aztertuz. Haien ikerketei esker, planetek eguzkiaren inguruan ibilbide ia biribila egiten dutela ikusi zuten; ibilbide ia zirkular horri "orbita" deitzen zaio. Horregatik esaten da planetek eguzkiaren inguruan orbitatzen dutela. Dena den, unibertsoari buruz zuten irudia [[Txikipedia:eguzki-sistema|eguzki-sistemara]] mugatuta zegoen, hau da, eguzkiak eta haren inguruan biran dauden astroek ([[Txikipedia:planeta|planeta]], [[Txikipedia:satelite|satelite]], [[Txikipedia:asteroide|asteroide]] eta [[Txikipedia:kometa|kometek]]) osaturiko multzora.
| |||