ez dago edizio laburpenik
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Kategoria:Espainiako Aro Garaikidea gehitua HotCat bitartez |
No edit summary |
||
1. lerroa:
'''Kantonalismoa''' 19. eta 20. mende hasieran [[Espainia|Espainian]] garatu zen korronte politiko bat izan zen, zeinaren helburua zen [[Estatu burujabe|estatuaren]] egitura behetik gora [[Federalismo|federalki]] osatzea, oso autonomia handiko '''kantoien''' bidez.
== Ezaugarri politikoak ==
Politikoki, [[Federalismo|federalismoa]] dago kantonalismoaren jatorrian, baina izaera erradikal ezkertiar nabarmen bat zuen: aberastasunaren banaketa, eta langile-klasearen bizibidearen hobetzea ziren bere zioetako bat. Espainiako 19. [[Langileen mugimendu|langile mugimendua]]<nowiki/>ren adierazpideetako bat izan zen kantonalismoa, eta Espainiako anarkismoaren aurrekari ere izan zen.
7 ⟶ 8 lerroa:
Helburu gisa ezarri nahi zen estatua izan behar zuen konfederazio bat, herri edo hiri unitate independentez osatua. Unitate horiek, kantoiak, nolabait, [[Antzinako Grezia|Antzinako Greziako]] [[polis]] haiek bezala izan behar ziren.
==
[[Fitxategi:Cantonvalencia1873.png|eskuinera|thumb| Valentziako kantoiaren zigilua, 1873koa.]]Kantonalismoaren lehen une politiko garrantzitsua gertatu zen [[Espainiako Lehen Errepublika]] ezarri zenean, 1873. urtean. Irailaren 12an [[Cartagena]] hirian hasi zen Kantoien Matxinada, eta handik azkar hedatu zen [[Valentziako probintzia|Valentzia]] eta [[Andaluzia|Andaluziara]] (batez ere, [[Granada (Espainia)|Granada]]). Espainiako barnealdean ere ezarri ziren kantoiak [[Salamancako probintzia|Salamanca]] eta [[Ávilako probintzia|Ávila]]<nowiki/>n, eta saioak [[Extremadura]]<nowiki/>ko zenbait herritan: [[Coria]], [[Hervás]] eta [[Plasencia]]. [[Francesc Pi i Margall|Pi y Margall]] presidentea jarrera kantonalista eta federalistakoa zen neurri batean, baina prozesuaren kontra jarri zen, eta azken batean, bere kargu galera ere eragun zuen horrek. Bere ondorengo [[Nicolás Salmerón]]<nowiki/>ek errepresioaren bidez zapaldu zituen kantoiak, eta bereziki militarrak erabili zituen azken kantoia, [[Cartagena]], menderatzeko.
|