Wikipedia

Donostiako udaletxea: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
FUNTZIOAK
lehengoratzea. Izan ere, azken edizioekin, «Donostiako Udala» artikuluari dagozkion edukiak sartu dira
1. lerroa:
{{beste erabilpenak|eraikinari|erakundea|Donostiako Udala}}
{{Eraikin infotaula automatikoa
HISTORIA
| izena = Donostiako udaletxea
| irudia = San Sebastian Ayuntamiento.jpg
| irudi-oina = Donostiako udaletxea kasinoa izan zen [[1887]]an eraiki zutenean.
| herria = {{bandera|Gipuzkoa}}, [[Donostia]]
| herrialdea = Euskal Herria
| lekua = Donostia erdigunea
| dn = 43
| mn = 19
| sn = 17
| de = 01
| me = 59
| se = 08
| kokapena = kokapen-mapa[[1886]]ko [[irailaren 18]]a
| garaia = [[1887]]ko [[uztailaren 1]]ean[[1887]]. urtea
| arkitektoak = Luis Aladrén, Adolfo Morales de los Ríos
}}
'''Donostiako udaletxea''' [[Donostiako Udala]]ren egoitza da eta [[Kontxako badia]] eta [[Donostiako Klub Nautikoa|Klub Nautikoaren]] aldamenean dago, [[Parte Zaharra (Donostia)|Parte Zaharra]], [[Donostiako portua]] eta [[Alderdi Eder]]reko lorategiaren artean. Eraikina, hasieran, Donostiako Kasinoa izan zen.
 
== Kokapena ==
[[Frankismo|Francoren diktaduraren]] ondoren, udal erakunde kudeatzaileak izan zuen hirian ardura, hasieran [[Ramón Jáuregui|Ramon Jauregik]] eta gero [[Iñaki Alkiza|Iñaki Alkizak]] gidatua. [[1979|1979an]] egin ziren hauteskunde demokratikoetan [[Jesus Maria Alkain|Jesus Mari Alkain]] jeltzaleak lortu zuen alkatetza, alderdi bozkatuena izan zelako, nahiz eta gehiengo absoluturik ez eduki.
Eraikina [[Donostia]]ko [[Alderdi Eder]] lorategietan dago. Bere inauguraziora [[Maria Kristina Austriakoa]] joan zen. [[Donostiako Klub Nautikoa|Klub Nautikotik]] hurbil da.
 
== Bilakaera historikoa ==
Hurrengo legealdian, [[Ramon Labaien]] alderdikideak lortu zuen alkatetzea, gehiengo absoluturik gabe honek ere. [[Eusko Alkartasuna]] banatu zenean, Donostian EAJko botoen gehiengoa lortu zuen alderdi berriak eta hurrengo hauteskundeetan (1987an) [[Xabier Albistur|Xabier Albisturrek]] irabazi zuen. Gutxiengoan egonda, [[Euskadiko Ezkerra|Euskadiko Ezkerrarekin]] koalizioa egin zuen eta alkatetzan iraun legealdi osoan.
Eraikinak erabilera ugari izan ditu historian zehar.
=== Gran Casino ===
{{sakontzeko|Gran Casino (Donostia)}}
 
Kasinoa Alderdi Ederren egon zen [[1887]]-[[1924]] bitartean.
1991n, [[Odón Elorza]] ([[PSE-EE]]) alkate izendatu zuten, [[PP]] eta [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]] alderdien botoekin. Harrez geroztik alkatetzan jarraitu zuen 2011ra arte, legealdi bakoitzean egoera desberdinean: EAJ eta EArekin 1995ean, PPrekin 1999an. 2007ko udal-hauteskundeetan, beste hainbat herri eta hiritan bezala, Espainiako epaileek galarazi eta baliogabetzat jo zituzten Euzko Abertzale Ekintzaren zerrenda, baita honek lortutako botoak eta egokituko litzaizkiokeen zinegotziak ere. Urte beretik [[Aralar]]-[[Alternatiba|Alternatibarekin]] zen udal gobernuan.
 
=== Turismogunea ===
2011n, [[Bildu]] koalizioak ustekabean lehen postua lortu zuen Gipuzkoako hiriburuan (8 eserleku), egoerari buelta emanez. Sozialistek Bilduk baino eserleku bat gutxiago lortu zuten, 7. [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJk]] eta [[PP|PPk]] seina eserleku lortu zituzten bakoitzak, alderdi espainiarra izanik bozkatuagoa. Hala ere, alkatea nor izango zen ez zegoen batere argi, [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJk]] baitzuen giltza. Azkenean, espero zen bezala [[Juan Karlos Izagirre]]([[Bildu]]) izendatu zuten alkate.
 
[[1928]]ko [[apirilaren 14]]an, eraikin horretan turismogunea irekitzea erabaki zuten. Geroago, horti gertu dagoen [[Maria Cristina hotela|Maria Kristina hotelera]] lekualdatu zuten erakundea.
Gaur egungo udalaren eraikina kasino bat izan zen 1887ean, baina 1924ean jokua ilegalizatu zutenean eraikina turismo eta kultur etxe bezala jarri zuten. Azkenean, 1945ean Udaletxe bezala gratu zen.  Alday eta Arizmendi arkitektoak, 1943eko proiektua aldatu zuten eta horrela kasino zaharra Donsotiako Udaletxe berrian sortu zuten.
 
=== Udala ===
 
Udaletxea [[1947]]ko [[urtarrilaren 20]]an lekualdatu zuten eraikin honetara.
 
'''Aurrekari historikoak'''
 
Gran Casino eraikina Udalaren jabetzara bueltatu behar zen, sortu zenetik 70 urte igaro zirelako. Horretarako, [[1937]]an, Udala bihurtze-lanak kudeatzen hasi zen [[Sociedad de Fomento]]rekin; Luis Gaytán de Ayala zen orduan Casino elkartearen lehendakaria. [[1943]]an, Aldai eta Arizmendi arkitektoek lehenbiziko proiektua aldatu, eta kasino izandakoa udaletxe bihurtu zuten.
Ordura arte, [[Konstituzio plaza]]n egon zen udaletxea ([[Parte Zaharra (Donostia)|Parte Zaharra]]), gaur egun udal-liburutegia dagoen lekuan.<ref>{{Erreferentzia
|izena=Javier María Sada
|izena= Tomás Hernández
|izenburua=Historia de los casinos de San Sebastián. Siglos XIX y XX: Centenario de la construcción del Gran Casino de San Sebastián 1887-1987
|urtea=1987
|orrialdeak=175-183}}</ref>
 
{{sakontzeko|Donostiako Udala|Donostiako alkateen zerrenda}}
 
=== Gaur egun ===
Egungo osaera, [[2015]]eko [[maiatzaren 24]]ko hauteskundeen ondotik:
 
== UDAL BATZARRAREN OSAERA 2018 ==
<ref>{{Erreferentzia|izena=Roberto|abizena=Villa García|izenburua=«Burgos podridos» y democratización. Las elecciones municipales de abril de 1933|orrialdeak=147–176|data=2012-04-30|url=http://dx.doi.org/10.3989/hispania.2012.v72.i240.367|aldizkaria=Hispania|alea=240|zenbakia=72|issn=1988-8368|doi=10.3989/hispania.2012.v72.i240.367}}</ref>
{| class="wikitaula" border="1"
|-----
42 ⟶ 80 lerroa:
| <center>6.947 boto</center>
|}
</center>
 
== UDALAREN FUNTZIOAKIruditegia ==
<gallery>
 
Irudi:Ayuntamiento-S.S.Center.jpg|Aurrealdea [[Alderdi Eder]] parketik ikusia.
==== UDALAREN FUNTZIOAK ====
Irudi:Playa de La Concha y Ayuntamiento de San Sebastian-Donostiako Udala, Guipuzcoa-Gipuzkoa..JPG|[[Kontxa|Kontxako hondartzatik]] ikusia.
Udaletxe bat, alkatetza edo udala toki-administrazioaz herri batean edo hirian arduratzen den antolaketa da, alkate batek eta udal baten interesetako administraziorako hainbat zinegotzik osatuta.
Irudi:Donostia udaletxea barrutik 0002.JPG|Barnealdea.
 
Irudi:Fachada Sur. Ayuntamiento de San Sebastian-Donostiako Udala, Guipuzcoa-Gipuzkoa..JPG|Hegoaldea.
Alkate bat buru izanda egon ohi da toki-administrazioaren eta udal-osoko bilkurako lehendakaritza eramaten duenak, eta zinegotziek eratuta, non udal bilkuran bildurik, maila lokalera ahalmen araumailea dihardute.
Irudi:Donostiako udaletxea eguberriak.JPG|[[2012]]ko [[Eguberria|Eguberritan]].
 
</gallery>
===== Udal Bilkura =====
Udalbatzak hilean behin alkateak ezarritako eguna eta orduan batzarraldi arrunta ospatzen du, eta Alkateak edo Zinegotzigoaren laurdenak eskatuta, ohizkanpoko batzarraldia. Udalbatzaren bilerak publikoak dira. Alkateak eta Idazkari Orokorrak
 
Bilkuraren deialdia eta gai-zerrendaren ardura du.
 
Udalbatzak harturiko akordioen edukiek izaera publikoa dute eta interesatua dagoen edozein pertsonak edo entitatek kontsulta dezake.
 
===== Funtzioak =====
Bere eskudantzia nagusien artean, honako hauek ditu:
 
o    Udal arauak onartzea.
 
o    Udalaren aurrekontu orokorra onartzea.
 
o    Udal organoak kontrolatu eta ikuskatzea.
 
===== Kontrol funtzioak =====
o    Mozioa: Udalbatzaren eskumenekoa den gai bati buruzko proposamena. Zuzenean Udalbatzari aurkezten zaio, erabaki dezan. Jeneralean, talde politiko baten bozeramaileak aurkezten du. Idatziz edo ahoz egin daiteke.
 
o    Agerpena: kudeaketa arlo baten ardura duten Udalbatzako edo Donostiako Gobernu Batzarreko kideek Udalbatzaren bilkurara agertzeko betebeharra dute, Udalbatzak hala erabakitzen duenean, bere jardunari buruz egiten dizkioten galderei erantzun diezaien.
 
o    Erregua: Gobernu Taldeari edo talde horretako kide bati jardun zehatz bati buruz egiten zaion eskaera da. Erreguak egin ditzake Udalbatzako edozein kidek, edo edozein udal taldek beren bozeramailearen bidez.
 
o    Galdera: gobernu organoei beren ardurapeko politika nahiz administrazio kudeaketari buruz Udalbatzan egindako edozein galdera da.
 
o    Erakunde adierazpenak: Udalbatzak, Udalaren ordezkaritza politikoa duen organoa den aldetik, interes orokorreko gaiei buruz hartutako jarreraren adierazpenak dira.
 
o    Zentsura mozioa: alkatea kargutik ken daiteke zentsura mozioaren bidez. Mozio hori idatziz aurkeztuko da, Erregistro Nagusian.
 
<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gráfica 10.1. Empresas con sitio web o página de inicio (por 100 empresas) (2006 y 2010)|url=http://dx.doi.org/10.1787/888933415811}}</ref>
 
===== Gaur egungo osaketa (2018) =====
'''EAJ-PNV:'''
 
·        Eneko Goia (alkatea)
 
·        Miren Azkarate Villar
 
·        Juan Ramón Viles Mitxelena
 
·        Pilar Arana Pérez
 
·        Jaime Dominguez-Macaya Laurnaga
 
·        Aitziber San Román Abete
 
·        Martín Ibabe Eceiza
 
·        María Jesús Celaya Eguiguren
 
·        Jon Insausti Maisterrena
 
'''PSE-EE:'''
 
·        Ernesto Jose Gasco Gonzalo
 
·        Duñike Agirrezabalaga Ugarte
 
·        Enrique Jose Ramos Vispo
 
·        Begoña Palos Barbero
 
·        Miguel Angel Diez Bustos
 
·        María Luisa Del Pilar Garcia Gurruchaga
 
·        Alfonso Gurpegui Ruiz
 
'''BILDU:  '''
 
·        Miren Amaia Almirall López de Luzuriaga
 
·        Josu Mirena Ruíz Martín
 
·        Naiara Sampedro Pérez
 
·        Axier Jaka Goikoetxea
 
·        Olaia Duarte López
 
·        Ricardo Burutaran
 
'''PP:  '''
 
·        Miren Albistur Garmendia
 
·        José Luis Arrue Pintó
 
·        JoséMaría
 
'''Irabazi-Ganar'''
 
·        Amaia Martín Garín
 
·        Loïc Alejandro
 
== Erreferentziak ==
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Donostiako_udaletxea"(e)tik eskuratuta