Giza dorre: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Xabier Armendaritz wikilariak «Giza-dorre» orria «Giza dorre» izenera aldatu du: «giza» hitz elkarketara forma da, ez du marratxorik onartzen hitz elkarketarako
«giza» hitz elkarketara forma da, ez du marratxorik onartzen hitz elkarketarako
1. lerroa:
[[File:Giza- dorrea, Adunako azeri-dantzan.jpg|thumb|Giza- dorrea, Adunako azeri-dantzan]]
 
'''Giza- dorrea, giza- gaztelua''' edo '''giza- piramidea''' ariketa gimnastiko edo ludikoa da, zeinean pertsonen arteko egitura bat eratzen den, bata bestearen bizkar gainera igota, gutxienez hiru mailako altuera lortuta gutxienez.<ref>{{Erreferentzia|abizena=ezpalak|izenburua=Giza- dorreak eraikiko dira 2018ko Ezpalak jaialdian|hizkuntza=eu-ES|url=https://dantzan.eus/kidea/ezpalak/giza- dorreak-2018-ezpalak-programa|aldizkaria=dantzan.eus|sartze-data=2018-05-16}}</ref>.
 
[[Kirol]] gisa edo [[Gimnastika|gimnastikaren]] elementu gisa egin daitezke, lehiaketa elementuekin ere bai. Bereziki ezagunak dira Kataluniako [[Castell (folklorea)|Castell]] direlakoak.
 
== Dorreak dantzan ==
[[Dantza]] tradizional askotan ere ohikoak dira giza- dorreak. Elementu ikusgarria suertatzen da lur gainaren horizontaltasunean garatzen diren dantzekin erkatuta. Kontrastea lortzearren, beraz, dorreak beste dantza multzo baten barruan eta beste dantza batzuei lotuak agertzen ohi diren motiboak dira.
 
Iberiar penintsulako tradizioetan, baliteke giza- dorreak [[Valentzia]] aldean sortzea -''ball de valencians'' ere deitu izan zaie-zaie— eta [[Ebro]] ibaian gora zabatzeazabaltzea ondoren, baita [[Euskal Herria|Euskal Herriraino]] ere. [[Moixiganga]] Valentzia, [[Katalunia]] eta [[Aragoi]] aldean egiten diren giza- dorreen multzo edo serieei ematen izena da<ref>{{Erreferentzia|abizena=ezpalak|izenburua=Tarragonako Moixiganga ― Tarragona, Katalunia|hizkuntza=eu-ES|url=https://dantzan.eus/kidea/ezpalak/tarragona-moixiganga-katalunia-ezpalak-2018|aldizkaria=dantzan.eus|sartze-data=2018-05-16}}</ref>. Zenbait adituk [[Castell (folklorea)|castellers]] fenomenoaren jatorrian ezartzen dituzte ''moixigangak''.
 
=== Euskal dantzetan ===
Arabako [[Kuartango|Kuartangon]], [[Berantevilla|Berantevillan]], [[Trebiñu]] inguruan edo Gipuzkoako [[Azeri-dantza|azeri-dantzaren]] barruan ikus daitezke dantzen barruan dantzariak dorreak osatzen. Nafarroan, [[Cabanillas|Cabanillasko]] paloteadoan egiten da dorrea.<ref>{{Erreferentzia|abizena=ezpalak|izenburua=Cabanillaseko Paloteadoa ― Cabanillas, Nafarroa|hizkuntza=eu-ES|url=https://dantzan.eus/kidea/ezpalak/cabanillas-paloteadoa-ezpalak-2018|aldizkaria=dantzan.eus|sartze-data=2018-05-16}}</ref>. Herri honetatik oso gertu dago Aragoiko [[Deustia]] herria eta han ere ''dance'' izeneko dantzan dorrea eraiki ohi dute.
 
== Erreferentziak ==