Kish: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
39. lerroa:
| oharra =
}}
[[Fitxategi:Babilonia durante la dinastía Casitas Siglo XIII adC ES.svg‎|thumb|280px|Kish eta Babilonia kasitar dinastien garaian, [[K. a. XIII. mendea]]n.]]
'''Kish'''<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0147.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=Antzinateko hirien euskarazko izenak| data= 2006-1-27}}</ref> ([[sumeriera]]z: ''Kiš''; [[akadiera]]z: ''kiššatu'') [[Mesopotamia Beherea]]ren iparraldeko hiria izan zen, geroago [[Akadiar Inperioa|Akad]] lurraldea izango zenean kokatua, [[Babilonia]]tik 15 kilometro inguru ekialdera. ZiurZir askoaski [[K. a. 3. milurtekoa]]ren hasieran sortuasortu izanzuten [[tell (arkeologia)|tell]] zenhau, haren inguruan kokaleku antzinagokoen aztarnak dauden arren: [[Ras El'Amiya]] ([[Obeid Aroa]] [[K. a. 4. milurtekoa|K. a. 4000]]-[[K. a. XXXV. mendea|K. a. 3500]]), [[Yemdet Nasr Aroa|Yemdet Nasr]] ([[Uruk Aroa]], [[K. a. XXXV. mendea|K. a. 3500]]-[[K. a. XXX. mendea|K. a. 3000]]). Kishek (Tell al-Uhaymir), [[Ingharra]], [[Uhaimir]] eta garrantzi gutxiagoko beste kokaleku batzuk hartzen ditu. [[Babiloniar Inperioa|Babiloniatik]] 15 kilometro inguru ekialdera dago.
 
Kish hiria izan zen, ziur asko, Mesopotamia Behereko eta [[Diyala]] Behereko semiten (akadiarren) erdigune komertzial eta politikoa, eta; bertako biztanleria nagusiki akadiarra zen aro aurredinastikoan, erregeen zerrendak argi erakusten duen bezala, argi eta garbi izen semitak baitituzte.
 
KishenAkadeko nagusitasunakhiri Akadennagusia izan zen, eta Mesopotamia BehererenBehereko zati handi bateanbatekoa geroago,. eurenHori etsaiendela gainetik egotea nahi zuten errege sumertar-akadiarrek euren buruarieta, ohi, batzuetan ohorezkoa zen "Kisheko errege" edo "lauLau zatietako errege" ([[Sumer]], [[Elam]], [[Subartu]] eta [[Amortar|Amurru]], Kish erdian zegoela) titulua emateahartu ohi zuten sumertar-akadiar erregeek, beren gailentasuna eraginnabarmentzeko zuenasmoz.
 
== Aro aurredinastikoa ==
=== Kisheko I. dinastia ===
[[Fitxategi:Murex Rimush Louvre AO21404.jpg|thumb|280px|Kisheko errege izan zen [[Rimush]]en izena duen [[Murex]]a, [[K. a. XXIII. mendea|K. a. 2270]] [[Louvre museoa|Louvre]].]]
[[Sumertar Erregeen Zerrenda]] Kisheko lehen dinastiarekin hasten da, 23 erregez osatua dagoena, eta 24.500 urteko garai bat hartzen du (erregealdi bakoitzak, bataz beste, 1000 urte inguru iraun zuelarik). Lehen 21 erregeak (guztiak semitar jatorriko izendunak) ezin dira historikotzat hartu, eta ez da oso litekeena etorkizunean euren existentzia frogatzerik lortzea. Alabaina, aro honetan Kishek zuen nagusitasuna frogatzen dute.