Leninismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Marx Engels Lenin.svg|thumb|Marxismo-leninismoaren ikur bat. Bertan, Marx, Engels eta Lenin ikusi ditzakegu hurrenez hurren.]]
{{Komunismoa aurkibidea}}
'''Marxismo-leninismoa''' [[1920ko hamarkada|1920ko hamarkadan]] sortutako terminoa da, [[Iosif Stalin|Stalinen]] buruzagitzan zehar eta [[Vladimir Lenin|Leninen]] heriotzaren ondoren; [[Karl Marx|Marx]] eta Leninen pentsakeren artean desberdintasun handirik ez dagoela dion ideia da. Normalean, traizio marxista bati gehitu zaizkion ideia Leninistek konposatzen duten ideologiari deitzeko erabiltzen da. {{Komunismoa aurkibidea}}
{{erreferentzia falta | data = 2010eko iraila}}
Termino hau Stalinek zabaldu zuen, [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasunaren]] eta Stalini fidelak zitzaizkion alderdien idologia izendatzeko. Teoria honen helburua, alderdi bakarreko Estatua sortzea da, ekonomiaren kontrol totala izango duena. Ondoren, Estatua [[Proletarioen diktadura|proletariotzaren diktaduragatik]] aldatuko da.
'''Leninismoa''' [[Vladimir Lenin|Leninek]] [[marxismo]]a jarraituz [[komunismo]] teorikoari egindako ekarpenak dira. Bere jarraitzaileen arabera, ez da marxismoaren berrikuspen bat, osatu egiten duen teoria baizik.{{erref behar}}
 
== Etimologia ==
Leninismoak ekarritako puntu nabarmenenak honako hauek dira:
Stalin Sobietar Batasunaren burua izatera, Leninen heriotzatik ([[1924]]) 5 urtetara pasatu zen. Marxismo-leninismoa ideologia independiente gisa Stalinen "Leninismoaren gaiak" liburuan jaso zen.
* Langileek alderdi indartsu baten inguruan antolatzea ezinbestekoa da [[proletarioen iraultza]] aurrera eramateko. Alderdia autokontzientziarik gabeko [[proletario|langileriaren]] [[abangoardia (argipena)|abangoardia]] izango da, langileak iraultzara gidatuko dituena.
* Kapitalismoan, [[estatu]]a [[gizarte klase|klase]] txiki eta aberats batek ([[burgesia]]) gehiengo langileria zanpatzeko daukan tresna da. Langileek, alderdiak gidatuta, estatua konkistatu behar dute eta [[proletarioen diktadura|proletargoaren diktadura]] ezarri. Diktadura horretan langileak izango dira burgesia zapalduko dutenak (estatua [[klase (argipena)|klase]] baten bestearen gaineko zapalkuntza baita), eta esplotatzaileak zapaltzeko [[indarkeria|biolentzia]] erabiltzea zilegi da. Diktadura hau benetako [[komunismo]]rako trantsizio aroa baino ez da, [[sozialismo]] deitutako etapa. Estatua berez desegiten denean eta klaseak desagertzean ez da klase-zapalketarik izango, eta orduan gizarte komunista errealitatea izango da.
* [[Iraultza sozialista]] aurrera eramateko, [[III. Internazionala]], [[Komitern]] edo [[III. Internazionala|Internazional Komunista]] sortu ziren [[Errusiako Iraultza|Errusiar Iraultzaren]] ondoren. Gertaera honengatik, estatu askotako alderdi sozialisten barnean banantzeak gertatu ziren. III. Internazionalean bildutako sektoreek alderdi komunistak sortu zituzten.
 
Stalinen ekintzak Lenin eta Marxen printzipioak jarraitzen zituzten ala ez, soziologo, filosofo, historiatzaile eta politologoen eztabaida izaten jarraitzen du oraindik.
{{politika zirriborroa}}
 
== Ezaugarri ideologikoak ==
 
=== Sozialismoa ===
Originalki eta denbora luzean zehar, gizarte komunista eta sozialista sinonimo gisa hartuak izan ziren. Hala ere, Lenin izan zen bien arteko desberdintasuna azaldu zuena; komunismoaren "fase baxu" eta "fase altuak" zirela esanez, Marxek deskribatu zituen bezala. Marxek
 
Marxismo-leninismoarentzat, SESB langile Estatu bat zen, beraz, edozein lan-ondasun, jabetza-sozialista bat zen. Hala ere, teoria marxista guztiak ez ziren honekin adostasunean jarri.
 
=== Langile estatua ===
Marxismo-leninismoaren puntu erabakigarri bat, SESB Langile Estatu gisa definitzen duen tendentzia da; aldi berean, beste komunista eta marxista mota batzuk honi uko egiten baitiote eta trotskistek berriz, Estatu "deformatu" edo "degeneratua" kontsideratzen dute.
 
=== Antierrebisionismoa ===
Faktore hau Stalinen ondoren garatu zen, PCUSen XX. Kongresuaren ondoren, eta marxismo-leninismoan oinarritutako ideologien parte izatera pasa zen, maoismo eta hoxhaismoa adibidez. Kritikatua izan da, SESBren politikak, Marx, Engels eta Leninen ideiengandik urrundu direla argudiatuz. {{politika zirriborroa}}
 
[[Kategoria:Komunismoa]]