Wikipedia

Protisto: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t robota Erantsia {{TaxoiDatubaseak}}
oso arriskutsua zelako
1. lerroa:
{{Taxotaula automatikoa
| taxon =Protista
| fossil_range = {{fosilaren garaia|neoproterozoiko|Gaur egun}}
| authority = [[Ernst Haeckel|Haeckel]], 1866
| subdivision_ranks = Filum nagusiak
| subdivision =
* [[Alga gorri|Rhodophyta]] (alga gorriak)
* [[Glaucophyta]]
* '''[[Kromista|Chromista]]''' (kromistak)
** [[Heterokonta|Heterokontophyta]]
** [[Haptophyte|Haptophyta]]
** [[Cryptomonad|Cryptophyta]]
* '''[[Alveolata]]'''
** [[Dinoflagellate|Pyrrhophyta]]
** [[Apicomplexa]]
** [[Ziliatu|Ciliophora]] (ziliatuak)
* '''[[Excavata]]'''
** [[Jakobidae]]
** [[Malawimonidae]]
** ''[[Trimastix]]''
** ''[[Carpedimonas]]''
** [[Retortamonads]]
** [[Oxymonads]]
** [[Metamonada]]
** [[Euglenozo]]a
** [[Heterolobosea|Perkolozoa]]
* '''[[Rhizaria]]'''
** [[Radiolari]]a
** [[Foraminifero|Foraminifera]]
** [[Cercozoa]]
* [[Amoebozo]]a
* [[Opisthokonta]]
* Beste batzuk...
}}
 
'''Protistoak''', lehen, [[Ehun (biologia)|ehunen]] diferentziazio gutxi erakusten zuten [[bizi|izaki bizien]] [[Erreinu (biologia)|erreinua]] zen, [[bakterio]]ak, [[protozoo]]ak, [[alga]]k eta [[onddo]]ak bere baitan hartzen zituena. Orain, [[zelulabakar|organismo zelulabakarrentzat]] erabiltzen da, eta barne hartzen ditu alga unizelular eta kolonialak, zenbait onddo unizelular, [[landare]]en eta [[animalia|animalien]] ezaugarriak dituzten organismoak (flagelatuak batez ere) eta beste. Orobat, protozooen eta [[protofito]]en taldeak batera izendatzeko erabiltzen da.<ref>«protisto», [http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/q91EusTermWar/kontsultaJSP/q91aAction.do Euskalterm terminologia banku publikoa].</ref>
 
=== Ezaugarriak ===
 
Zaila da bereizgarriak adieraztea, multzo hau ezaugarri ezezkoekin definitzen da.
 
* ''Antolamendu zelularra'': eukariotikoak (nukleodunak) dira, [[zelulabakar]]rak edota [[ehun (biologia)|ehun]] espezializaturik gabeko [[organismo zelulaniztun|zelulaniztunak]].
 
* ''Egitura'': protistoek [[ehun (biologia)|ehunik]] espezializaturik ez dute, baina [[alga gorri]]ek eta [[phaeophyceae|alga arreek]] ehun gisako egitura konplexuak osatu ditzakete. Protisto batzuek mota askotako [[zelula horma]]k eduki ditzakete eta [[zelulabakar]] [[autotrofo]] batzuk [[teka]] batez estaliak dira (ad. [[diatomea|diatomeok]]). [[Zelulabakar]] [[fagotrofo]]ak ez dute ez [[zelula horma|hormarik]] ez [[teka]]rik eta [[zilio]]ak edo/eta [[flagelo]]ak dituzte.
* ''[[Elikadura]]'': [[Autotrofo]]ak ([[fagotrofo]]ak edo [[osmotrofo]]ak) edo [[heterotrofo]]ak.
 
* ''[[Metabolismo]]a'': Jatorriz, [[eukarioto]] guztiak [[aerobio]]ak dira, baina batzuk, oxigeno gabeko inguruei moldatu direnez, [[anaerobio]] bihurtu dira.
 
* ''[[Ugalketa]] eta garapena'': asexuala (klonala), sexuala (sexu bidezkoa), edo biak aldizkatzen.
 
* ''[[Ekologia]]'': protistoak [[plankton]]a, [[bentos]]a eta [[edafon]]a osatzen duten espezie garrantzitsuenak dira. Batzuk parasito edo mutualistak izan daitezke.
 
=== Sailkapena ===
 
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Protisto"(e)tik eskuratuta