Bahrain: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen = Bahrain
109 ⟶ 108 lerroa:
== Historia ==
[[1521]]ean [[portugal]]darrek hartu zuten uhartedia, eta gotorleku bat eraiki zuten [[Muharraq uhartea]]n. Bertan egon ziren, [[1602]]an [[Iran|Persiako]] [[Safavi dinastia|safaviek]] egotzi zituzten arte. Persiarrek [[xiismo]]a sustatu zuten. [[1783]]an, [[ Arabiar penintsula]]ko tribu eta klan batzuk jabetu ziren lurraldeaz. Harrezkero, [[Al Khalifa]] familiak agindu du Bahrainen. [[1820]]an, [[emir]]raren oniritziarekin, britainiar [[protektoratu]] bilakatu zen.
[[1971]]n, burujabetasuna aldarrikatu ondoren, [[1973]]an konstituzioa onartu zen, [[emir]]raren boterea murrizten zuena (besteak beste, Nazio Biltzarra sortzea proposatzen zuen), baina indar gabe utzi zen handik bi urtera. Gaur egun [[ezker politiko|ezkerreko]] taldeek eta talde [[Islamiar fundamentalismo|islamiar fundamentalista]] askok ezkutuan dihardute; [[1994]]az gero, gorabeherak eragiten dituzte xiitek, tarteka, Nazio Biltzarra berriro antolatzea eta langabezia murrizteko neurriak hartzea eskatuz. Oro har, Mendebaldeko herrialdeen aldera jo izan du Bahrainek politikan eta 1991ko [[Golkoko Gerra]]n, esaterako, [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuek]] antolaturiko nazioarteko taldearekin bat egin zuen. 2002an udal-hauteskundeak egin ziren eta 2004an, legebiltzarrerakoak.▼
[[1971]]n, burujabetasuna aldarrikatu ondoren, [[1973]]an konstituzioa onartu zen, emirraren boterea murrizten zuena (besteak beste, Nazio Biltzarra sortzea proposatzen zuen), baina indar gabe utzi zen handik bi urtera. [[1981]]ean, talde batek estatu kolpe saiakera egin zuen [[Iran]]go eredua ezartzeko.<ref name="kontra">{{erreferentzia|izena = Mikel |abizena= Rodriguez | url = https://www.berria.eus/paperekoa/1484/014/001/2011-08-07/kontrairaultzaren_mezenasa.htm | izenburua = Kontrairaultzaren mezenasa| argitaletxea=berria.eus, [https://www.berria.eus/lizentzia CC BY-SA 4.0] | sartze-data = 2018-5-4}}</ref>
[[2011]]ko otsailean, [[Arabiar Udaberria]]ren baitan, milaka lagunek bete zuten [[Manama]] hiriburua, aldaketa demokratikoa eta lehen ministroaren dimisioa eskatzeko.<ref>{{erreferentzia|izena = Lide |abizena= Hernando | url = http://www.argia.eus/albistea/v-de-vendettako-maskarak-debekatu-egin-ditu-bahraingo-erresumak | izenburua = ''V for Vendetta''ko maskarak debekatu ditu Bahraingo Estatuak| argitaletxea=argia.eus, [https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.eu_ES CC BY-SA 3.0 lizentzia] | sartze-data = 2018-5-4}}</ref> [[2014]]ko [[abenduaren 6]]an jakin zenez, [[Erresuma Batua]]k base militar bat jarri behar du Bahrainen<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/1953/024/436390/2014-12-07/erresuma_batuaren_base_militar_bat_bahrainen.htm «Erresuma Batuaren base militar bat, Bahrainen»], ''Berria'', 2014-12-07</ref>. [[Abenduaren 26]]an, milaka pertsonak Bahraingo lehen ministroaren dimisioa eskatu zuten<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/5401940/015/006/2014-12-27/milaka_lagunek_bahraingo_lehen_ministroaren_dimisioa_eskatu_dute.htm «Milaka lagunek Bahraingo lehen ministroaren dimisioa eskatu dute»], ''Berria'', 2014-12-27</ref>.▼
▲
▲[[2011]]ko otsailean, [[Arabiar Udaberria]]ren baitan, milaka lagunek bete zuten [[Manama]] hiriburua, aldaketa demokratikoa eta lehen ministroaren dimisioa eskatzeko.<ref>{{erreferentzia|izena = Lide |abizena= Hernando | url = http://www.argia.eus/albistea/v-de-vendettako-maskarak-debekatu-egin-ditu-bahraingo-erresumak | izenburua = ''V for Vendetta''ko maskarak debekatu ditu Bahraingo Estatuak| argitaletxea=argia.eus, [https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.eu_ES CC BY-SA 3.0 lizentzia] | sartze-data = 2018-5-4}}</ref>
== Gobernua eta administrazioa ==
118 ⟶ 121 lerroa:
Legebiltzarra edo Nazio Biltzarra (''al-Jam'iyyah al-Watani'') ganbera bikoa da. [[Goi ganbera]] Xuraren Kontseilua da (''Majlis Al-Shura''), erregeak hautatutako 40 kide dituena. Behe ganbera, berriz, Ordezkarien Kontseilua da (''Majlis Al-Nuwab''); 40 kide ditu, hiritarrek zuzenean hautatuak lau urteko legegintzaldirako. Alderdi politikoak debekaturik daude.<ref name=cia></ref>
Ameriketako Estatu Batuen aliatu garrantzitsua da, bertan baitu Bosgarren Gerra Ontzidia, Persiar golkoko urak eta [[Iran]]en mugimendu oro zaintzeko indar militarra.<ref name="kontra"></ref>
=== Banaketa administratiboa ===
191 ⟶ 196 lerroa:
{{commonskat}}
* [http://www.argia.eus/bahrain Bahrain], argia.eus
* Urrutikoetxea, Urtzi, [https://www.berria.eus/paperekoa/1499/019/001/2013-11-10/bahrain.htm Bahrain], berria.eus
[[Kategoria:Bahrain| ]]
| |||