Bahrain: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
1. lerroa:
{{lanean|xirkan}}
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen = Bahrain
| nongo = Bahraingo
| ohiko_izen_luze= Bahraingo Erresuma<br />مملكة البحرينت<br />
| bandera_irudi = Flag of Bahrain.svg
| armarri_irudi = Coat_of_arms_of_Bahrain.svg
| lema_nazional =
| ereserki_nazional = بحريننا <br />[[Bahrainona]]
| mapa_irudi =
| mapa2_irudi = Bahrain_-_Location_Map_(2013)_-_BHR_-_UNOCHA.svg
| hiriburu = [[Manama]]
| hiriburuaren_koordenatuak = {{koord|26|13|N|50|35|E|type:country|display=inline,title}}
| hiri_handien = [[Manama]]
| hizkuntza_ofizialak = [[
| gobernu_mota = [[Monarkia konstituzional]]a
| buru_titulu1 = Erregea
| buru_izen1 = [[Hamad bin Isa Al Khalifa]]
| buru_titulu2 = Lehen ministroa
| buru_izen2 = [[
| subiranotasun_mota = Independentzia [[Erresuma Batu]]tik
| gertakari_izen1 = Adierazia
| gertakari_data1 = {{data|1971|8|14}}
| eremu_rankin =
| eremu_km2 =
| ur_portzentaia =
| biztanle_zenbatespen =
| biztanle_zenbatespen_urte = 2016<ref name="zenbatespen">[https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/ World Population Prospects: The 2017 Revision], esa.un.org</ref>
| biztanle_zenbatespen_rankin =
| biztanle_errolda = 1.234.571
| biztanle_errolda_urte = 2010
| biztanle_dentsitate_km2 =
| biztanle_dentsitate_rankin =
| txanpon = [[Bahraingo Dinarra]]
| txanpon_kode = BHD
39 ⟶ 41 lerroa:
| aurrezenbaki = 973
| gentilizioa = bahraindar
| oharrak =
}}
'''Bahrain
▲'''Bahrain''' —ofizialki '''Bahraingo Erresuma'''<ref>{{Web erref|izenburua=38. araua - Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-12-29}}</ref>— ({{lang-ar|مملكة البحرين}}, ''Mamlakat al-Ba{{Unicode|ḥ}}rayn'') [[Persiar golkoa|Persiar golkoko]] uharte batean kokatzen den estatua, herrialde arabiarretan txikiena. Mendebaldean [[Saudi Arabia]] dago eta Bahrainekin lotuta dago King Fahd pasabidearen bidez ([[1986]]ko [[azaroaren 25]]ean ofizialki irekita). [[Qatar]] hegoalderantz dago, [[Bahraingo golkoa]]ren beste aldean.
==
[[Persiar golkoa|Persiar golkoko]] uhartedi batean kokatzen da. Mendebaldean [[Saudi Arabia]] dago eta Bahrainekin lotuta dago King Fahd pasabidearen bidez ([[1986]]ko [[azaroaren 25]]ean ofizialki irekia). [[Qatar]] hegoalderantz dago, [[Bahraingo golkoa]]ren beste aldean. Sei uharte txikik (Muharrak, Nahib Salih, Sitra, Umm al-Subban, Djida eta Umm Nasan) eta Bahrain uharte nagusiak osatua da.
Bahraingo biztanle gehienak iparraldean bizi dira eta erdiak baino gehiago hartzen dituzte estatuko bi hiri nagusiek. Gehienak arabiarrak badira ere, gutxiengo [[indiar]], [[pakistandar]] eta [[irandar]]ra ere kontuan hartzekoak dira. Dentsitatea oso handia da (987 bizt/km<sup>2</sup>, 2007an), baita hazkunde-tasa ere (% 2,79, 1992an).▼
== Historia ==
== Banaketa administratiboa ==▼
[[1971]]n, burujabetasuna aldarrikatu ondoren, 1973an konstituzioa onartu zen, [[emir]]raren boterea murrizten zuena (besteak beste, Nazio Biltzarra sortzea proposatzen zuen), baina indar gabe utzi zen handik bi urtera. Gaur egun [[
[[2014]]ko [[abenduaren 6]]an jakin zenez, [[Erresuma Batua]]k base militar bat jarri behar du Bahrainen<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/1953/024/436390/2014-12-07/erresuma_batuaren_base_militar_bat_bahrainen.htm «Erresuma Batuaren base militar bat, Bahrainen»], ''Berria'', 2014-12-07</ref>. [[Abenduaren 26]]an, milaka pertsonak Bahraingo lehen ministroaren dimisioa eskatu zuten<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/5401940/015/006/2014-12-27/milaka_lagunek_bahraingo_lehen_ministroaren_dimisioa_eskatu_dute.htm «Milaka lagunek Bahraingo lehen ministroaren dimisioa eskatu dute»], ''Berria'', 2014-12-27</ref>.▼
== Gobernua eta administrazioa ==▼
=== Politika ===
Bahrain [[Monarkia absolutu|monarkia absolutista]] da: buruzagia emirra da eta titulua oinordekotzaz jasotzen du. 1999an [[Hamad bin Isa Al Khalifa]]k hartu zuen emir-kargua. Kontserbadurismo islamiar tradizionalista da gobernuaren politikaren ezaugarri nagusia. Administrazioko zereginak ministro-talde batek betetzen ditu. Alderdi politikoak debekatuta daude.▼
▲=== Banaketa administratiboa ===
{{sakontzeko|Bahrainen banaketa administratiboa}}
{| class="wikitable"
72 ⟶ 82 lerroa:
|}
==
▲Bahraingo biztanle gehienak iparraldean bizi dira eta erdiak baino gehiago hartzen dituzte estatuko bi hiri nagusiek. Gehienak arabiarrak badira ere, gutxiengo [[indiar]], [[pakistandar]] eta [[irandar]]ra ere kontuan hartzekoak dira. Dentsitatea oso handia da (987 bizt/km<sup>2</sup>, 2007an), baita hazkunde-tasa ere (% 2,79, 1992an).
▲[[1971]]n, burujabetasuna aldarrikatu ondoren, 1973an konstituzioa onartu zen, [[emir]]raren boterea murrizten zuena (besteak beste, Nazio Biltzarra sortzea proposatzen zuen), baina indar gabe utzi zen handik bi urtera. Gaur egun [[ezkerra (argipena)|ezkerreko]] taldeek eta talde [[Islamiar fundamentalismo|islamiar fundamentalista]] askok ezkutuan dihardute; [[1994]]az gero, gorabeherak eragiten dituzte xiitek, tarteka, Nazio Biltzarra berriro antolatzea eta langabezia murrizteko neurriak hartzea eskatuz. Oro har, Mendebaldeko herrialdeen aldera jo izan du Bahrainek politikan eta [[Golkoko Gerra|1991ko Persiar golkoko gerran]], esaterako, [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuek]] antolaturiko nazioarteko taldearekin bat egin zuen. 2002an udal-hauteskundeak egin ziren eta 2004an, legebiltzarrerakoak.
▲[[2014]]ko [[abenduaren 6]]an jakin zenez, [[Erresuma Batua]]k base militar bat jarri behar du Bahrainen<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/1953/024/436390/2014-12-07/erresuma_batuaren_base_militar_bat_bahrainen.htm «Erresuma Batuaren base militar bat, Bahrainen»], ''Berria'', 2014-12-07</ref>. [[Abenduaren 26]]an, milaka pertsonak Bahraingo lehen ministroaren dimisioa eskatu zuten<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/5401940/015/006/2014-12-27/milaka_lagunek_bahraingo_lehen_ministroaren_dimisioa_eskatu_dute.htm «Milaka lagunek Bahraingo lehen ministroaren dimisioa eskatu dute»], ''Berria'', 2014-12-27</ref>.
== Ekonomia ==
Bahraingo ekonomiaren oinarria [[petrolio]]aren industria da, eta herrialdearen kokagune estrategikoak ere garrantzi handia du [[ekonomia]]n, [[Persiar golkoa|Persiar golkoko]] garrantzi handiko merkataritzaren eta finantzen gune bihurtu baita. Petrolioaren ekoizpenak eta langintzak hartzen du esportazioen parte handi bat (% 60), eta barne-produktu gordinaren % 30 osatzen du. Dena dela, eta petrolio-erreserbak ez agortzeko beste industria batzuk sortu diren arren, herrialdeko ekonomia petrolioaren mende dago, eta arazo larriak sor daitezke petrolioaren prezioen gorabeheren eraginez, edo 1990-1991 urteetan Persiar golkoan sortutako krisiaren antzeko egoeretan. Arazo ekonomiko nagusiak langabezia (gazteen artean, batez ere), eta petrolioa eta lurpeko ur-erreserbak agortzea dira. 1986an [[Fahd Saudi Arabiakoa|Fahd erregeak]] Bahrain Saudi Arabiarekin lotzeko egindako errepideari esker, gora egin du turismoak.
▲== Gobernua eta administrazioa ==
▲Bahrain [[Monarkia absolutu|monarkia absolutista]] da: buruzagia emirra da eta titulua oinordekotzaz jasotzen du. 1999an [[Hamad bin Isa Al Khalifa]]k hartu zuen emir-kargua. Kontserbadurismo islamiar tradizionalista da gobernuaren politikaren ezaugarri nagusia. Administrazioko zereginak ministro-talde batek betetzen ditu. Alderdi politikoak debekatuta daude.
== Erreferentziak ==
{{commonskat}}▼
{{ lur | data=2011/12/26}}
{{erreferentzia zerrenda}}
▲{{commonskat}}
[[Kategoria:Bahrain| ]]▼
▲[[Kategoria:Bahrain]]
| |||