Gorputz kailukara: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
1. lerroa:
Giza gorputzeko '''[[Gai zuria|gai zuriko]] egiturarik handiena''' da; nerbio-zuntzen sorta handi bat da, beraz. '''[[Garun|Garuneko]] bi [[Garun hemisferio|hemisferioen]] arteko komunikazioa ezartzen du''', bi hemisferio horiek aldi berean eta era koordinatu eta osagarrian lan egitea ahalbidetuz. Garunean aurkitzen da, hemisferio arteko arrailduran, hain zuzen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Cuerpo calloso - Wikipedia, la enciclopedia libre|hizkuntza=es|url=https://es.m.wikipedia.org/wiki/Cuerpo_calloso|aldizkaria=es.m.wikipedia.org|sartze-data=2018-04-27}}</ref>[[Fitxategi:Corps calleux Sagittal.JPG|right|300px|thumb|Gorputz kailukararen irudia, ebaketa sagitalean.]]
== Egitura<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Cuerpo calloso del cerebro: estructura y funciones|hizkuntza=es-ES|data=2016-12-19|url=https://psicologiaymente.net/neurociencias/cuerpo-calloso-cerebro|sartze-data=2018-04-27}}</ref><ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Corpus callosum - Wikipedia|hizkuntza=en|url=https://en.m.wikipedia.org/wiki/Corpus_callosum|aldizkaria=en.m.wikipedia.org|sartze-data=2018-04-27}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Cuerpo Calloso: Anatomía, Estructura y Funciones|hizkuntza=es-ES|data=2017-05-18|url=https://www.lifeder.com/cuerpo-calloso/|aldizkaria=Lifeder|sartze-data=2018-04-27}}</ref> ==
12. lerroa:
=== [[Sexu dimorfismo|Sexu dimorfismoa]] ===
XX. mendean zehar gorputz kailukarak '''bi sexuetan tamaina desberdina''' daukan eztabaida mantendu zen, teknika desberdinekin hamaika ikerketa eta neurketa egin zirelarik. 90eko hamarkadako ikerketa batek sexu arteko desberdintasunak '''benetakoak, baina guztiz zehaztu gabeak''' zirela erakutsi zuen, oraindik ezer argi utzi gabe.
Azkeneko ikerketek, berriz, aurrerapen nabarmenak ekarri dituzte: sagitalki erdialdean kokatzen den gorputz kailukararen eremua emakumeetan proportzionalki (garunaren tamaina osoarekin alderatuz) handiagoa dela ikusi da. Gainera, teknika aurreratuei esker (algoritmoak, erresonantzia magnetiko bereziak, eta abar), aldaketa garrantzitsuenak morfologian eta mikroegituran ematen direla ikusi da.
24. lerroa:
== Patologiak<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gorputz kailukara|hizkuntza=eu|data=2018-04-28|url=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gorputz_kailukara&oldid=6207864|sartze-data=2018-04-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref> ==
Lesioak ematen direnean Gorputz kailukaran mota askotako kalteak sortu daitezke. Kalte hauek funtzionamentu fisikoan zein garapen konginitbo, konduktual eta emozionalean emango dira.
Lotura hori eteten denean edo [[agenesia]] dagoenean (Gorputz kailukara faltatzea), ezin daiteke bi hemisferioen arteko komunikaziorik lortu eta arazo [[neuropsikologiko]]ak ikusten dira, garunak zatitua balego bezala egiten baitu lan, bi garun baleude bezala eta batek jasotzen duen informazioa ez baita bestera pasatzen.▼
Gaur egun, gorputz kailukara kaltetzen duten hainbat gaixotasun eta lesio ezagutzen dira; eta hauek beraien etiopatologiaren arabera sailkatzen dira:
* Kongenikoak: Aganesia, disgenesia, etab.
* Tumoralak.
* Hanturazkoak.
* Gaixotasun desmielinizanteak: [[Esklerosi anizkoitz|Esklerosi anitza]], esaterako.
* Baskularak. Gorputz kailukaran ere kalteak sor daitezke, esaterako, infartu baten ondorioz.
* Endokrinoak eta Metabolikoak.
* Infekziosoak .Parenkimaren infekzio baten ondorioz, adibidez.
* Patologia toxikoak. Toxinek eragina.
Guzti hauek azkenean gorputz kailukararen funtzionamendua eta egitura kaltetu dezakete.
=== Gorputz Kailukararen Aganesia ===
Gorputz Kailukararen Aganesia aipatutako lesio /gaixotasun guztien artean garrantzitsuena da. Izan ere, hau beste guztien artean ohikoena da, eta gehienetan Aganesia da gorputz kailukararen akatsaren erantzulea.
▲
Horretaz gain, ikertzaileek frogatu dutenez:
| |||