|
== Janari tabuak Garizuman ==
Tradizio kristau katolikoan, Garizuman [[Haragi|haragia]] jatea debekatua zegoen., Halakoeta tabu[[Barau|bijilia]] erradikala,esaten zitzaion honi. ordeaBerez, baretubijilia eginegunak zenGarizumakoak mendeetanbaino zehargehiago ziren, etabaina 20.aro menderako,luze kristauhonetan tradiziokohartzen euskalzuen etxeetanindar bederenhandiena ohiturak. Berez, Garizuma [[OstiralAste Santua|ostiraletaraAste Santuarekin]] mugatzenamaitu zen debekuaarren, eta [[OstiralLarunbat SantuaSantu|OstiralLarunbat SantuSantura]] egunezarte ereirauten aplikatzenzuen bijiliak. Baraua 21 eta 60 urte bitarteko guztiak bete beharrekoa zen. Salbuespentzat hartzen zen adina, osasuna, haurdun egotea eta bularra ematea. Elizari dirua ordainduta, baimena ere lor zitekeen haragia jateko, dena dela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Garizuma, bijilia eta prozesioak - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/bermeo/pasarteak/brm-033-005/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-04-26}}</ref>.
Elizak bijilia eta barau-egunen gainean agindutakoak eragin handia izan du euskal sukaldaritza tradizionalean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bizkaiera.biz: Garizuma eta bijilia|hizkuntza=eu|url=https://www.bizkaiera.biz/dakienak-daki/?tx_t3blog_pi1%5BblogList%5D%5BshowUid%5D=27&tx_t3blog_pi1%5BblogList%5D%5Byear%5D=2011&tx_t3blog_pi1%5BblogList%5D%5Bmonth%5D=03&tx_t3blog_pi1%5BblogList%5D%5Bday%5D=20&cHash=f7b710f8dfc1ec5aa533a306aa2ec5a8|aldizkaria=www.bizkaiera.biz|sartze-data=2018-04-26}}</ref>. Baraua,Bijiliak berezokela eta okelaz egindako salda hartzea galerazten zuen. eguneanGaraien jatordueta batherrien bakarrikarabera, egiteaesnekirik izaneta ohiarrautzarik ere ez zen. jaten, noizhau da, zerabereetatik etadatozen zenbatelikagaiak bakotxarenoro eskuzeuden egoaladebekatuta. Barau-egunakLapikokoak, izentautakoipearekin egonegin izanbarik dira:(okela, jaiegunurdaia, handien bezperaktxorizoa...), Pazkolandara-olioz prestatzen ziren. Era berean, Andrajanari Maribatzuk beren-beregi bijilia-egunetarako prestatzen ziren aro honetan: [[Aza|olio-azak]], Domu[[Babarrun|babarrun Santuzuriak]] eta Natibitate[[Piper|piper-salda]], adibidez. Garizuman,Arrainetan Hautsegunetiknormalena Zapatu[[Bakailao|bakailaoa]] Santuraizan arteohi zen, astegunaketa guztiakharen barauarrantzaren egitekozabalkundean ziran;ere lauizango tenporetakozuen eguazteneragina bijiliaren ohiturak. Sardina zaharrak ere ohikoak ziren. Leku batzuetan esnerik (ez aberekirik) jaten ez zutenez, barikugosarirako etatxokolatea zapatuakurarekin beeginda bardinhartzen zen. BarauaGoizeko 21hamaiketakoa eta 60arratsaldeko urtemerienda bitartekokentzea guztiakere betenormala beharrekoa zanzen.
Bijiliaren tabu erradikala, ordea, baretu egin zen mendeetan zehar, eta 20. menderako, kristau tradizioko euskal etxe gehienetan bederen, [[Ostiral|ostiraletara]] mugatzen zen debekua, eta [[Ostiral Santua|Ostiral Santu]] egunez ere aplikatzen zen.
== Erreferentziak ==
|
