Begoñako errepublika: berrikuspenen arteko aldeak

[[Bilbo]] hiribildua Begoñako lurretan sortu zuten 1300. urtean [[Ibaizabal]] ibaia ([[Nerbioi]] ibaia esaten zitzaion lehen) itsasoko urekin batzen zen meandroan. Bilbok gero mendeetan zehar Begoñak baino hazkuntza askoz handiagoa izan zuen populazioan, botere ekonomiko eta politikoan. Eta horren ondorioz [[Bilbo]]k '''Begoña udalerria''' anexionatu zuen [[1925|1925.]] urtean [[Primo de Riveraren diktadura Euskal Herrian|Primo de Riveraren diktadura]]<nowiki/>ren garaian.

Begoña herri euskaldun hutsa zen 1844 urte aldean. Euskararen erabilera murriztu arazia edo debekatua izan zen aginduren bidez 1880an eta 1938an. Eta adibidez, Begoña herri euskalduna zenean 1916an (euskaldun hutsak baziren, zahar eta gazte), erdaldunik ez zegoenean ere erdaraz egin behar ziren elizan. Ehun urtetan Begoñako egoera soziolinguistikoa irauli zuen: herri euskaldun hutsa zena zeharo erdaldundu zuen, euskara isilarazi arte. Frankismo garaian euskaraz berba egitea kartzelara eramateko arrazoia izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lander Muñagorri|abizena=Garmendia|izenburua=«Orain, tabernetan ez da kantatzen»|hizkuntza=eu-ES|url=http://www.berria.eus/paperekoa/2802/046/001/2017-03-12/orain_tabernetan_ez_da_kantatzen.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2017-03-12}}</ref> Ekonomia eta hizkuntz politika frankotarrek euskeraren egoeraren gaiztotzea areagotu zuten, [[Bizkaia|Bizkaira]] Espainiatik erdaldun-olde ugariak etorri ziren eta. Baina ez zen erabat galdu., Kateakatea ez zen eten. Euskaldun batzuek eutsi zioten hizkuntzari.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Lehen arbolantxan dena zen euskaraz, hika hitz egiten genuen”|hizkuntza=eu|url=http://www.argia.eus/argia-astekaria/2525/manolo-legina|aldizkaria=Argia|sartze-data=2017-03-12}}</ref> Eta Ikastolak eta gau-eskolak sortu ziren gero.<ref>{{Cite aldizkari|abizena=Ortega|izena=Hektor|egile-lotura=|izenburua=Hizkuntza politika Begoñako elizatik ikusita (1844-1938)|aldizkaria=Berton|argitaratze-lekua=Bilbo|liburukia=10.orria|alea=196|data=2016-martxoa|urtea=2016|url=http://uriola.tok-md.com/pdf/berton196.pdf|sartze-data=2017-02-12|issn=1577-9025}}</ref>