10:45, 13 apirila 2018ko berrikusketa aldatu Irene Olano (eztabaida \| ekarpenak) 11 edits →‎Jatorria Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		11:33, 13 apirila 2018ko berrikusketa aldatu desegin Irene Olano (eztabaida \| ekarpenak) 11 edits →‎Bambuloren jcbidci Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: '''Bambulo''', [[Bernardo Atxaga\|'''Bernardo Atxaga''']] (1951ko uztailaren 27a, Asteasu, Gipuzkoa) idazleak sortutako eta [[Mikel Valverde\|'''Mikel Valverde''']] (1966ko irailaren 6a, Gasteiz, Araba) ilustratzaileak irudikatutako fikziozko pertsonaia da. Bambulo Bilbon bizi den arrazarik eta pedigririk gabeko zakurra da, ez oso konbentzionala. Zakur normala da egun batean bere arbasoen iraganaz ohartzen den arte eta hauei buruzko interesa pizten zaio. Horregatik, bere Bilbo maitea utzi eta munduan zehar bidaiatzen hasten da. "Investigator", "historiator", "korrektor" bihurtzen da eta irakurleak historian zeharreko bidaia bat egitera murgiltzen ditu. Bambuloren istorioetan historiarekin apurtu nahi izan du momentu batzuetan Atxagak. Bambulok historialariak eta historia ofiziala gorroto ditu, historia kontatzerako garaian ez delako guztien inguruan hitz egiten. Historiaz kontatzen duten guztiarekin mesfidatia izateaz gain, honek esaten duena zalantzan jartzen du. ''Bambuloren istorio bambulotarrak'' izeneko bildumaren protagonista da, eta bilduma hau, euskarazko hiru liburuz osatua dago: [[Bambulo. Lehen urratsak\|''Bambulo I. Lehen urratsak'']] (1998), [[Bambulo. Krisia\|''Bambulo II. Krisia'']] (1998) eta [[Bambulo. Ternuako penak\|''Bambulo III. Ternuako penak'']] (1999). Laugarren bat ere badago, ''Aitona-amonen oroigarria'' izena duena (1999). [[Erein\|'''Erein''']] argitaletxearen eskutik argitaratutako bilduma da hau. = <small>Jatorria</small> = Beatus Bambulo Markoni da bere izena, eta horrelaxe deitzea gustatzen zaio. 1995. urtean, ''Markoni'' izeneko zakur bat sortu zen [[Bilbao Bizkaia Kutxa\|BBK Kutxa]]<nowiki/>ren agenda-liburu baterako. Hiru urte beranduago, hau da, 1998. urtean, Bernardo Atxagak zakur berberaren irudiaz baliatuta, ''Bambulo'' izeneko bere pertsonaia berria sortu zuen. Markonirekin erabilitako teknika eta estilo berarekin azaltzen da Bambulo Atxagaren liburuetan. Honen koadernoetatik jasotako eguneroko ideietatik sortua da pertsonaia honen esentzia. Bernardo Atxagak hainbat ideia idatzita zituen, egunen batean erabiliko zituelakoan. Beraz, pertsonaia sortu berri hau iman bat bezala izan zen berarentzat. Horrez gain, idazleak txikitan irakurri eta harriturik utzi zituen istorio batzuk ageri dira zakur honen istorioetan: ''Daniel eta lehoiak'', ''[[Troyako zaldi\|Troya]]''... ~~== Bambuloren jcbidci ==~~ Bambuloren istorioetan historioarekin apurtu nahi izan du momentu batzuetan Atxagak. Bambulok historialariak eta historia ofiziala gorroto ditu, historia kontatzerako garaian ez delako guztien inguruan hitz egiten. Bambulo, historiaz kontatzen duten guztiarekin mesfidatia izateaz gain, zalantzan jartzen du. == Atxagaren estiloa == Liburuetako narratzailearen papera berezia da. Atxagak, Dickens liburuko Mister Picwick pertsonaietik hartu zuen irudia, gaztetan asko gustatzen zitzaiolako. Irakurlea 10-12 urte inguruko irakurlea izatea espero du eta narratzailearen papera ulertua izatea. Atxagarentzako, bere ipuinen narratzailea oso berezia da. Izan ere, [[Charles Dickens\|Dickens]]<nowiki/>en Mister Picwick pertsonaietik hartu zuen narratzailearen irudi hau, gaztetan asko gustatzen zitzaiona. Irakurlea 10-12 urte inguruko irakurlea izatea espero du, baita narratzailearen papera ulertua izatea ere. Absurdoa dena gustuko du Atxagak eta umorea bere ipuinen ardatz bihurtu da, baina ez txiste umorea, hitzen bidez lortzen den umorea baizik. Liburu berriak egin ahala, bere ipuinek kutsu errealistagoa hartzen dute, Bambuloren ipuinak errealismo hau oinarritzat hartuz. Atxagak dio helduentzat idazten duenean, oroitzapenez hitz egiten duela askotan era dramatiko batean; baina umeentzat idazten duenean, bere pertsonalitatearen atalik alaiena ateratzen du, dibertigarriena. Poesia idazten duenean bezala. ~~Absurdoa dena gustuko du Atxagak. Umorea ardatz bihurtu~~ == Ipuinak == 21 ⟶ 18 lerroa: === 3. Bambulo III. Ternuako penak === Bambulok Zorombulen istorioa kontatzen du afaltzen daudela. Zorombul [[Herodes I.a Handia\|Herodes]]<nowiki/>en zakurra omen da eta hiriko zakur guztiak biltzen omen ditu. Hauek zaunkaka hasten dira Jose eta Maria nazkatu arte eta [[Egipto]]<nowiki/>ra joaten amaitzen dute. Horrela salbatzen omen da Jesus jaioberria. Afaltzen daudela [[Ternua]]<nowiki/>ko marinelak (Ainhoa, Ariadna eta Jonen aitak) Urkizu izeneko marinel baten inguruko istorioa kontatzen du. Urkizu 15 urteko umezurtza da eta marinel moduan Ternuara joaten da itsasontziz. Beste itsas gizonak arrantzara doaz baina Urkizuk hizkuntzak ikasteko duen erraztasuna ikusirik eskimalen hizkuntza ikasteko hauekin bizitzen geratzen da bi hilabetez kanpamentuan. Negua dator Ternuara eta [[Euskal Herriko arrantzaren historia\|Euskal arrantzaleak]] bueltatu beharrean daude, negu gogorrak harrapatu baino lehen. Urkizuk ordea lagunak egiten ditu eta negua bertan igaroko duela erabakitzen du. Marinelek, Ternuako negu hotzaz abisatzen dute baina Urkizuk bertan geratu nahi duenez, Martxoan etorriko den itsasontzian itzultzekotan geratzen da beste arrantzaleekin. Negua, berak uste baino gogorragoa izaten da. Igluak egiten dituzte eta buruzagiek (herriko zaharrenek) agintzen dute bertan. Mortsarik ez da izan urte honetan eta gosete handia pasatzen dute, beraz, Urkizuk txoko batean ezkutatuta dituen gailetak eta arraina atera eta herritarrekin elkar banatzen du. Urkizuren lagun Kalaut eta Enke bere adinekoak dira, baina beraientzat iglu bat eta festa bat egin behar dituzte. Beraz, ezkondu egingo direla pentsatzen du Urkizuk. Egunak argitzen joaten dira, baina guardiek turnoak egiten dituzte igluen kanpoaldean. Urkizuk susmo txarra hartzen dio eta ezkontza eguneko janaria bera dela konturatzen da. Alde egiten saiatu eta gordeta duen eskopetarekin buruzagiarengana gerturatzen da. Hala ere, buruzagia hil duena ez da bera izan, buruzagi emakumea baizik (Motima). Buruzagiari burua joan zaio negu gogorraren poderioz eta horregatik ematen ditu agindu txar horiek. Egun horretan bertan eguna argitu, Euskal arrantzaleak iritsi eta neguari agur esaten diote Ternuako biztanleek. '''<big>4. Aitona-amonen oroigarria</big>''' Laugarren liburu hau Bernardo Atxagaren pertsonaia berberan oinarrituta dago, Bambulo. Ilobek aitona-amonei erregalatzeko moduko albuma da, baita aitona-amonek ilobei opari egitekoa ere. Familiaren inguruko ariketa album honek, une atseginak bizitzeko eta haurrek bere arbasoen inguruko informazioa eskuratzeko aukera ematen digu, hauek izan dezaketen kuriositatea betetzeko. == Bambuloren ezaugarriak == 34 ⟶ 36 lerroa: Atxaga, B. (1999). ''Bambulo: Ternuako Penak''. Erein. Donostia. Atxaga, B. (1999). ''Aitona-amonen oroigarria''. Erein. Donostia. Etxaniz Erle, X. (2007). Bela kabelatik Ternuara: Atxagaren Haur eta Gazte Literatura. Pamiela. Iruña. Fernández-Prieto, S. (1999). Bernardo Atxaga: el humor, la poesía, la sinceridad. Revista Delibros. Madril. == Kanpo loturak == 39 ⟶ 47 lerroa: * https://elpais.com/diario/1998/11/19/cultura/911430005_850215.html * https://www.katalogoak.euskadi.eus/cgi-bin_q81a/abnetclop/O9468/IDed38318b?ACC=101 * http://www.galtzagorri.org/behinola/dokumentuak/063.pdf * http://www.cervantesvirtual.com/portales/peonza/obra-visor/peonza-revista-de-literatura-infantil-y-juvenil--78/html/0273e002-82b2-11df-acc7-002185ce6064_16.htm [[Kategoria:Haur eta Gazte Literatura]]

Bambulo: berrikuspenen arteko aldeak