00:07, 31 martxoa 2018ko berrikusketa aldatu Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 270.002 edits Kategoria:Babiloniako astronomia ← Aurreko ezberdintasuna		00:12, 31 martxoa 2018ko berrikusketa aldatu desegin Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 270.002 edits t →‎Astronomia paleobabilonikoa: barne lotura zuzenketa Hurrengo ezberdintasuna →
7. lerroa: [[Fitxategi:Babylonian tablet recording Halley's comet.jpg\|thumb\|248x248px\|[[Halley kometa\|Halley kometaren]] agerpena adierazten duen taula, K.a 164. urtean. ''[[British Museum\|British museum]]-en ([[Londres]]) eskuetan dago.'' ]] [[~~Paleobabilonikoa~~Paleobabiloniko\|Astronomia paleobabilonikoa]] mendebaldar astronomiaren jatorritzat hartzen da. [[Babiloniar Inperioa\|Erreinu babilonikoan]] caldea dinastiaren eraketa aurretiko astronomia praktikatua da. K.a 3500. eta K.a 3000 urte bitartean, [[~~sumerioek~~sumer]]ioek [[Idazkera kuneiforme\|cuneiforme]] izenean ezagutzen den idazkera ezaguna garatu zuten, eta horregatik izarren gertaeren inguruan lehendabiziko erregistroak egitea posible izan zen. Sumerioak astronomia zurruna praktikatzen zuten arren, babilonioen astronomia sofistikatuaren influentzia garrantzitsua izan zuten, zeinek kontzeptu batzuen artean [[Teologia\|izarren teologia]] (planetak jainko garrantzitsuak kontsideratzen zituen eta zenbaki [[Hirurogeitar\|sistema ~~sexagesimala~~sexagesimal]]a erabiltzen zuten) oinordetzan jaso zuten. Babilonioak lehenak izan ziren fenomeno astronomikoen denborak erregistratzen idatziz eta kalkulu idatziak aplikatzen beraien aurreikuspenak formulatzeko. Garai paleobabilonikoko (K.a 1792 eta 1595 urte bitartean) buztinezko taulek, eguzki urtearen eguneko orduak kalkulatzeko metodo matematikoak erabiltzen zituztela erakusten dute. Gaur egun, [[Enûma anu enlil]] izeneko cuneiforme taulak kontserbatzen dira. Testu astronomiko hauetatik zaharrena 63. taula edo [[Ammi-Saduqa\|Ammisaduga Artizarra]] deitzen da. Izan ere, artizarraren 21 urteko irteerak eta sarrerak jartzen ditu. Beste taula ezagun bat [[MUL.APIN\|Mul-Apin]] da, non izarren eta konstelazioen katalogoak, heliako gehiago aurkitzeko metodoak eskaintzen dituen. [[GU taula\|GU]] izeneko taulak izarrak zenbakitzen ditu beraien inklinazioaren arabera. Horrez gain, dozenaka buztinezko taula ezagutzen dira [[Eklipse\|eklipseen]] behaketa idatzia dutenak <ref>Según Rochberg (2004) y Evans (1998).</ref>. Aurkikuntza guzti hauek egunaren iraupena neurtzetik hasita ([[Ur erloju\|cleipsidrekin]], [[Gnomon\|gnomonekin]] eta [[~~interkalazioekin~~interkalazio]]ekin) sistema erreferentzialaren arabera idazten ziren. == Kaldear astronomia ==

Babiloniar astronomia: berrikuspenen arteko aldeak