Kolonialismo: berrikuspenen arteko aldeak

'''Kolonialismoa''' lurralde edo [[nazio]] baten menperaketa [[politika|politiko]] eta [[ekonomia|ekonomikoa]] atzerriko gobernu batengatik zilegitzen duen doktrinari deritzo. Antzinaroan zehar [[kultura]] askok kolonialismoa garatu zuten, baina honek izaera ezberdina zuen. Kolonialismoa [[XVI. mendea]]n agertu zen Inperio [[Espainia]]r eta [[Portugal|Portugesaren]] zabalkuntzarekin. Inperio hauek konkistatutako lurrak hustiatzen zituzten eta hauen helburu bakarra metropoliari lehengai eta aberaztasunak ematea zen. Egia da gehienetan bertako erakunde politikoak deuseztatu zirela eta zuzenean metropoliko gobernuagatik kontrolatutako gogernuak ezarri zirela, baina hauek bertako biztanleak menperatzeko eta aberastasunak sortzeko aritzen ziren.

 

Lurralde berrietako baliabide naturalak ustiatzea (kafea, kakaoa, azukrea, kotoia, meatzeak, etab.), na¬zio kolonizatzaileen lehia espantsionista eta Kon¬trarreformak bideratu zuen izpiritu misiolaria erabakigarriak izan ziren kolonizatze-prozesuan. Gerora, batez ere industrializazioaren garaian hasita, koloni¬etako lehengaien beharra izan zen nagusi. Nazio kolonizatzaile aitzindarien artean Espainia (Er¬tamerika eta Hegoamerika), Portugal (Brasil), Bri¬tainia Handia eta Frantzia (Iparramerika) nabarmen¬tzen dira. Ameriketako koloniek askatasuna lortu zutenean, beste kontinente guztiak helburu komer¬tzial eta politikoekin esploratu zituzten, Asia eta Afri¬ka batez ere.

Espainiak eta Portugalek XV. eta XVI. mendeetan ekin zioten kolonizazioari hurrenez hurren. Denbo¬rarekin, Portugalen botere-eremua Brasildik India, Indonesiako Espezieen irlak eta Asiako kostaldee¬taraino hedatu zen. Espainiar konkistatzaileek Ame¬rikako oso lurralde zabalak okupatu zituzten, bide batez beren hizkuntza eta kultura txertatuz.