11:53, 26 martxoa 2018ko berrikusketa aldatu Patxi lurra (eztabaida \| ekarpenak) 42.650 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		14:31, 26 martxoa 2018ko berrikusketa aldatu desegin Patxi lurra (eztabaida \| ekarpenak) 42.650 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
6. lerroa: ==Aurrekariak== [[Penintsula Iberiko]]an [[VI. mende]]tik ezagutzen da kantu [[Bisigodo\|bisigotiko]], [[mozarabe]] edo "hispanikoa". Garatu izan zen batik bat [[Toledo]], [[Sevilla]], [[Córdoba]] eta [[Zaragoza]]n, Isidoro de Sevilla (c. 560-636), Braulio de Zaragoza (590- 651), Eugenio de Toledo (?-657) eta Ildefonso de Toledo (c. 610-667) egileen bidez. Gaur egun ez da posible interpretatzea orduan idatzitako musika zeinuak. ==Euskal Herrian== [[XII. mende]]koak dira lehenengo informazioak kantu gregorianoari buruz [[Iruñea]]n. Gonzalo Martínez de Bizcargui (c. [[1460]]-[[1530]]) azkoitiarrak ''"Arte de Canto Llano y Contrapunto y Canto de Órgano con Proporciones y Modos de 1511"'' eta ''"Intonationes"'' idatzi zituen. Joanes de Anchieta ([[1461]]-[[1523]]) azpeitiarra ere nabarmendu zen. [[Easo Abesbatza]]k bildu zituen 100 kantu lau baino gehiago 4 CDtan [[2002]]an, ''"Cantate domino"'' izenburupean<ref>[https://elpais.com/diario/2002/04/09/paisvasco/1018381223_850215.html "Capella Gregoriana Easo interpreta 107 cantos religiosos en cuatro compactos" (El País).]</ref>. Javier Irastorza Lazkaoko fraide beneditarrak zuzendu zuen obra, lau zatitzan banatuta: ''Pater natus'', ''Attende domine'', ''Gaude Maria'' eta ''Pange lingua''.▼ [[XVI. mende]]tik aurrera, aipatzekoak dira Martín Ibáñez de Echevarría edo Pero Ibáñez de Gamboa moduko izkiriatzaileak, [[Aita Donostia]]ren ikerketei esker. Orduan hasi ziren ezagunak egiten Gabonetako abestiak eta doinu polifonikoak, latinez baino gazteleraz idatzitakoak. [[XVIII. mende]]an, Andrés de Sostoa ([[1745]]-[[1806]]), fraide frantziskotarra [[Arantzazu]]n ezaguna izan zen kantu lauan egindako lanagatik, gaur egun arte iritsi ez dena. Hurrengo mendean, José Juan Santesteban "maisuba"-k ([[1809]]-[[1884]]) ''"Método Teórico Práctico de Canto Llano"'' eta ''"Colección Completa de Misas, Vísperas, e Himnos de Canto-Llano"'' argitaratu zituen. Berrikuntzaren alde, Eustaquio de Uriarte ([[1863]]-[[1900]]) durangarra nabarmendu zen, [[Santo Domingo de Silosko monasterioa]]n egonaldia egin ostean. ''"Tratado Teórico-Práctico de Canto Gregoriano según la verdadera Tradición"'' argitaratu zuen 1890ean, Solesmesko erreformaren alde. [[1928]]an musika sakratuari buruzko biltzarra egin zuten [[Gasteiz]]en azkenik. ▲Komunitate beneditarrik apenas egon ez direnez, bestelako abesbatzak arduratu dira arlo honetaz XX. mendetik hona. [[Easo Abesbatza]]k bildu zituen 100 kantu lau baino gehiago 4 CDtan [[2002]]an, ''"Cantate domino"'' izenburupean<ref>[https://elpais.com/diario/2002/04/09/paisvasco/1018381223_850215.html "Capella Gregoriana Easo interpreta 107 cantos religiosos en cuatro compactos" (El País).]</ref>. Javier Irastorza Lazkaoko fraide beneditarrak zuzendu zuen obra, lau zatitzan banatuta: ''Pater natus'', ''Attende domine'', ''Gaude Maria'' eta ''Pange lingua''. ==Ikus, gainera==

Kantu gregoriano: berrikuspenen arteko aldeak