Espektro elektromagnetiko: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
2. lerroa:
'''Espektro elektromagnetikoa''' ezagutzen ditugun [[Erradiazio elektromagnetiko|uhin elektromagnetiko]] guztien multzoa da. Hauek beren [[Uhin-luzera|uhin-luzeraren]] (<math>\lambda</math>) edo [[Maiztasun|maiztasunaren]] (''f'') arabera ordenaturik agertzen dira. Uhin elektromagnetiko guztiak izaera berekoak badira ere, uhin-luzera eta maiztasun jakin bateko uhin talde bakoitzak bere eraketa eta aplikazio praktiko espezifikoak ditu.
 
'''Argia'''k, aztertzen dugun moduaren arabera, partikula ([[Fotoi|fotoia]]) edo uhin izaera izan dezake. Propietate berezi honi [[uhin-partikula dualtasuna]] deritzo. Dualtasunaren teoria [[Isaac Newton]] eta [[Christiaan Huygens|Christiaan Huygensek]] proposatu zuten XVII.mendean. Einsteinek [[Efektu fotoelektriko|efektu fotoelektrikoa]] azaldu zuen eta horrela argiak partikula multzo moduan ere jokatzen zuela frogatu zuen.1921. urtean nobel saria jaso zuen aurkikuntza honen ondorioz. izaera Uhinaren teoriaren kasuan, argia uhin elektromagnetikoa bezala definitzen da, non elkarrekiko perpendikularrak diren eremu magnetiko eta eremo elektrikoz osatuta dagoen. Hauek dira uhin baten ezaugarriak:
[[Fitxategi:Uhin elektrimagnetikoa .jpg|alt=Uhin elektromagnetikoa.|thumb|354x354px|Uhin elektromagnetikoa.]]
* '''Anplitudea (A):''' Oszilazio baten bi muturren arteko distatzia.
* '''Periodoa (T):''' Oszilazio edo ziklo baten iraupena.
* '''FrecuenciaFrekuentzia (f):''' Oszilazio edo ziklo kopurua denbora unitateko. (Periodoaren alderantzizkoa).
* '''Uhin luzera (λ):''' Oszilazioaren bi gailurren arteko distantzia. Zenbat eta txikiagoa, oduan eta energia handiagoa.
* '''HedpenHedapen-abiadura (c):''' Denbora unitateko uhinak egiten duen distatzia.
 
Uhinaren periodoa, frekuentzia, uhin luzera eta hedapen abiadura elkarrekin erlazionatuta daude. Adierazpen honek erlazio guztiak biltzen ditu:<math display="block">c=\lambda\cdot\upsilon=\lambda/T</math>